نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 1. دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، گروه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
2 2. استادیار مدیریت ورزشی، گروه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.(نویسنده مسئول)
3 3. استادیار مدیریت ورزشی، گروه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
چکیده
این پژوهش با هدف طراحی و تدوین برنامه استراتژیک برنامه استراتژیک توریسم پزشکی ورزشی جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. در این پژوهش پس از مطالعه اسناد و مدارک، جمع‌آوری اطلاعات از خبرگان توریسم پزشکی ورزشی و مدیریت ورزشی انجام شد. نمونهگیری به روش تمام شمار انجام شد که تعداد نمونه‌ها برابر با 112 نفر بودند. نتایج تحقیق نشان داد که صنعت توریسم پزشکی ورزشی کشور از 10 قوت، 14 ضعف، 10 فرصت و 12 تهدید در حوزه‌های مختلف برخوردار میباشد که برای رتبه‌بندی هر کدام از آنها از آزمون فریدمن در سطح 05/0>p استفاده شد. ماتریس عوامل درونی صنعت توریسم پزشکی ورزشی نشان داد که مجموع نمرات ماتریس 927/2 میباشد که نشان دهنده غلبه قوتها بر ضعفهای صنعت توریسم پزشکی ورزشی جمهوری اسلامی ایران میباشد. همچنین ماتریس عوامل بیرونی صنعت توریسم پزشکی ورزشی نشان داد که مجموع نمرات ماتریس بیرونی 573/1 میباشد که نشان دهنده غلبه تهدیدها بر فرصت‌های محیطی در این صنعت میباشد. نتیجه کلی اینکه تحلیل ماتریس داخلی و خارجی نشان دهنده آن است که صنعت توریسم پزشکی ورزشی جمهوری اسلامی ایران از لحاظ موقعیت استراتژیک در موقعیت ST قرار دارد و به عبارت دیگر میتوان گفت که به دلیل چیرگی قوتها بر ضعفها و توانایی صنعت توریسم پزشکی ورزشی کشور و همچنین تلاش برای غلبه بر تهدیدهای پیش‌بینی‌شده، اتخاذ استراتژی‌های رقابتی، بهترین گزینه برای رشد و توسعه این صنعت میباشد؛ و لازم به ذکر است که برای اجرای استراتژی مذکور تکیه بر توانمندی نیروهای انسانی متعهد و متخصص رمز موفقیت کشور در این حوزه محسوب میشود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Design and development of a strategic program for sports medicine tourism in the Islamic Republic of Iran
نویسندگان [English]
- Rozita Ahmadi 1
- Mehdi Naderi Nasab 2
- Nima Majidi 3
1 1. Ph.D. Student of Sport Management, Department of Physical Education and Sport Sciences, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran.
2 2. Assistant Professor of Sport Management, Department of Physical Education and Sport Sciences, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
3
چکیده [English]
This research has been conducted with the aim of designing and compiling the strategic plan of the strategic plan of sports medicine tourism in the Islamic Republic of Iran. In this study, after studying the documents, information was collected from sports medicine tourism experts and sports management. Sampling was performed by the whole method, which was 112 people. The results showed that the country's sports medicine tourism industry has 10 strengths, 14 weaknesses, 10 opportunities and 12 threats in various fields, for each of which the Friedman test was used at the level of p <0.05. The matrix of internal factors of the sports medicine tourism industry showed that the total score of the matrix is 2.927, which shows the strength of the weaknesses of the sports medicine tourism industry in the Islamic Republic of Iran. Also, the matrix of external factors in the sports medicine tourism industry showed that the total score of the external matrix is 1.573, which indicates the dominance of threats on environmental opportunities in this industry. The general conclusion is that the analysis of internal and external matrix shows that the sports medicine tourism industry of the Islamic Republic of Iran is strategically located in the ST position and in other words it can be said that due to the dominance of forces over the weaknesses and capabilities of the sports medicine tourism industry. The country is also the best option for the growth and development of this industry, as well as the effort to overcome the anticipated threats, the adoption of competitive strategies; And it should be noted that the implementation of this strategy is based on the ability of committed and expert human resources is the key to the country's success in this area.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: Medical Tourism - Sports
- Development
- Sports Industry
تدوین برنامه راهبردی توریسم پزشکی ورزشی جمهوری اسلامی ایران
رزیتا احمدی[1]
مهدی نادری‌نسب[2]
نیما ماجدی[3]
10.22034/ssys.2022.659
تاریخ دریافت مقاله: 13/9/1400
تاریخ پذیرش مقاله:1/3/1401
مقدمه
امروزه، توریسم[4] از مسائل مهم و مؤثر اقتصادی است که اقتصاددانان آن را «صادرات نامریی»[5] نام نهاده‌اند و از آن به‌عنوان «صنعت خاموش»[6] یاد می‌کنند. در ایران نیز صنعت توریسم به‌عنوان یک بخش اقتصادی، دارای اثر نسبتاً بالایی در تولید انبوه است و قدرت اشتغال‌زایی آن به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم از برخی بخش‌های دیگر اقتصادی بیشتر است. همچنین، توسعه توریسم مبتنی بر شرایط فرهنگی و تاریخی به‌ویژه جاذبه‌های طبیعی ایران میتواند باعث درآمدزایی و اشتغال شود (محمدی و همکاران، 1389)؛ چون منابع طبیعی ایران، پتانسیل بالایی برای جذب توریست دارد (کریمی و زاهدی کیوان، 1390). درواقع، توریسم بزرگ‌ترین صنعت جهان است و ورزش نیز یکی از صنایع بزرگ و مهم در دنیای کنونی میباشد که از تلفیق آنها شگفت‌انگیزترین صنایع خدماتی مدرن به نام «صنعت توریسم ورزشی»[7] به وجود آمده است. به‌عبارت‌دیگر، ورزش از فعالیت‌های مهم گردشگران در حین گردشگری است و گردشگری و مسافرت نیز با انواع مختلف ورزش همراه است (هنرور، 1393).
منابع مربوط به صنعت توریسم را میتوان به دودسته منابع طبیعی[8] و منابع و جاذبه‌های ساخت بشر[9] تقسیم کرد. متقاضی استفاده از منابع معمولاً گردشگران درمانی و گردشگران ورزشی[10] هستند. امروزه توریسم پزشکی به‌منظور بهره‌گیری از فوائد پزشکی و تأثیرات جسمی و روانی مناطق خاص مورد توجه گردشگران قرار گفته است (سینگ و رانجان[11]، 2016). کشور ایران در این زمینه دارای توانمندی‌هایی همچون: داروهای نوترکیبی، سلول‌های بنیادین، نمایشگر‌های چشم‌پزشکی و سرطان‌ها، همچنین هزینه کم پزشکی نسبت به کشورهای اروپایی و آمریکایی، هزینه کم اقامتی نسبت به منطقه، وجود اشتراکات دینی و پتانسیل‌های طبیعی مانند تنوع اقلیمی به‌عنوان کشوری چهار فصل و در حوزه آب‌درمانی وجود بیش از 1000 چشمه آب‌معدنی و دیگر جاذبه‌های طبیعی دارای پتانسیل لازم در زمینه توریسم درمانی میباشد؛ اما توسعه این حوزه از توریسم آن‌طور که باید و شاید مورد توجه نهادهای متولی امر قرار نگرفته است و به‌تبع آن در سطح کسب و کار نیز مجموعه‌های خصوصی و موفق پای نگرفته است (اسدی و همکاران، 1394).
در اکثر دسته‌بندی‌های توریسم، توریسم پزشکی- ورزشی دارای جایگاه ویژه‌ای است (معین‌فرد و همکاران، 1393). بر اساس این تقسیم‌بندی‌ها میتوان ادعا کرد که اساس توریسم نوین[12] مبتنی بر فعالیت‌های پزشکی- ورزشی است. این نوع توریسم به‌سرعت در جهان رو به گسترش است، زیرا در کنار علاقه‌مندان خاص، پتانسیل‌های مناسبی برای ایجاد اشتغال[13] و درآمدزایی دارد و اخیراً بازار وسیعی را به خود اختصاص داده است؛ به‌طوری‌که آمارها نشان میدهد از سال 1995 به بعد سالیانه 15 درصد در دنیا رشد داشته است (به نقل از قدیری معصوم و وثوقی، 1384). با توجه به اینکه بر اساس برنامه چهارم توسعه کشور ایران، تعداد گردشگران تا پایان سال 2024 باید به رقمی معادل 20 میلیون نفر در سال برسند و با توجه به محدودیت‌های فرهنگی، مذهبی و ارزشی که در کشور ایران در مورد توریسم و همچنین توریسم پزشکی- ورزشی وجود دارد، به نظر می‌رسد که موضوع توریسم پزشکی- ورزشی شرایط مطلوب‌تر و مناسب‌تری برای توسعه دارد که این نکته باید در برنامه‌ریزی‌های توسعه توریسم ورزشی مورد توجه قرار گیرد (معین فرد و همکاران، 1393).
رقابت جهانی در صنعت مراقبت‌های بهداشتی در حال ظهور و به‌سرعت در حال رشد است. در گذشته افراد ثروتمند برای دریافت خدمات پزشکی با کیفیت و استفاده از فناوری‌های نوین در زمینه پزشکی و درمان به کشورهای توسعه‌یافته مسافرت می‌کردند و امروزه افراد با تمکن مالی کمتر، جهت دریافت خدمات پزشکی باکیفیت و ارزان‌تر از کشورهای توسعه‌یافته به کشورهای درحال‌توسعه مسافرت مینمایند (کورتزمن[14]، 2017). توریسم پزشکی و همچنین توریسم پزشکی ورزشی که از زیرمجموعه‌های این صنعت است را میتوان امری بین دستگاهی دانست که به علت داشتن متولیان متعدد نیاز به هماهنگی بیشتری دارد. وزارت ورزش و جوانان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گزدشگری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت امور خارجه از جمله دستگاه‌هایی هستند که با توجه به حوزه اختیارات خود هر کدام به‌نوعی در این موضوع تصمیم‌گیرنده محسوب میشوند (موسوی گیلانی و همکاران، 1391). گارسیا ژیمنس مرسدس، شیکو ژوزروز ،آنتونیو رافائل پنا و ژوزه آنتینو لوپز در سال 2020 در تخقیقی با عنوان «توریسم ورزشی» بیان کردند که گردشگری ورزشی نوع نسبتاً جدیدی از جهانگردی است که اخیرارشد چشمگیری داشته است. آنها بیان کردند که همه تأثیرات گردشگری ورزشی مثبت نیستند. بنابراین تحلیل پایداری آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به‌ویژه از زمان انتشار 17 هدف توسعه پایدار سازمان ملل در سال 2015، نگرانی روزافزون در مورد گردشگری و پایداری، بررسی چگونگی انطباق تحقیقات علمی با واقعیت‌های جدید را ضروری میکند. در این مقاله از تکنیک‌های کتاب‌سنجی برای بررسی روند تحقیقات مربوط به گردشگری ورزشی و پایداراستفاده شده و در مجموع 214 مقاله از مجلات نمایه‌شده (Web of Science) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تایید کرد که علاقه به مطالعه این مفاهیم به‌ویژه در چهار سال گذشته در حال افزایش است و در این بین اهمیت توریسم پزشکی ورزشی با توجه به روند رو به رشد این صنعت باید مورد توجه قرار گیرد. همچنین نتایج این بررسی‌ها نشان داد که موضوعات مهم تحقیقاتی مانند آموزش و برنامه‌ریزی برای توسعه صنعت توریسم پزشکی ورزشی مقصد باید در اولویت قرار گیرد.(گارسیا و همکاران، 2020)
به‌طور کلی توریسم پزشکی ورزشی بیشتر معطوف به ورزشکاران نخبه میباشد. از اینرو، ورزشکاران جهت بازگشت قوی‌تر به میادین ورزشی و کسب مراقبت‌های پزشکی قوی‌تر نیازمند سفر میباشند (لی[15] و همکاران، 2018). پزشکی ورزشی اشاره به علمی دارد که در آن مراقبت‌ها و جراحی‌های پزشکی با رویکرد ورزشی و متناسب با ورزشکاران و رشته‌های ورزشی آنان شکل میگیرد. در این حوزه ورزشکاران با کسب اطلاعات از وضعیت پزشکی ورزشی در سراسر جهان، معمولاً مناطقی را برای درمان خود انتخاب می‌کنند و این مسئله سبب ایجاد گردشگری در جهت رفع مشکلات آنان میگردد. این امر از آنجا منطقی است که اکثر ورزشکاران در مورد ورزش خود پرشور و پرحرارت هستند و هدف اصلی آنها سریع‌ترین و بهترین بازیابی ممکن است. برای انجام این کار باید بهترین متخصص را جستجو کنند. در این بین اگرچه هزینه یک مسئله مهم میباشد که ورزشکاران در همه سطوح در جهت بازگشت قوی اقدام به هزینه‌هایی خواهند نمود تا بهترین درمان‌ها را کسب نمایند (مدوجویک و همکاران[16]، 2011) انجام مسافرت‌های طولانی در جهت کسب نمایشن‌های موفقیت‌آمیز تخصصی در ورزش سبب گردیده است تا امروزه توریسم پزشکی ورزشی اهمیت بالایی کسب نماید.
مطالعلت مختلفی به صورت کلی در زمینه توریسم ورزشی انجام گرفته است؛ به طوری که در این زمینه توانمندی‌های توریسم ورزشی استان گلستان توسط زیتونلی و همکاران (1394) شناسایی‌شده است. همتی‌نژاد و همکاران (1394) به اولویت‌بندی جاذبه‌های توریسم ورزشی در توسعه توریسم ورزشی استان‌های شمالی ایران پرداختند و ﻧﺸﺎن دادند که جاذبه‌های ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰاری ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت، ورزش‌های آﺑﯽ، تپه‌نوردی و طبیعت‌گردی، ﮐﻮﻫﻨﻮردی و ﻏﺎرﻧﻮردی، ﮔﺮدش در ﺟﻨﮕﻞ، آبﮔﺮم و طبیعت‌درمانی، ﺷﮑﺎر و ﺻﯿﺪ و ورزش‌های زﻣﺴﺘﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ از ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺮﺧﻮردارند. معرفی و شناخت قابلیتهای محیطی- توریسم غار آویشو ماسال گیلان توسط رهنمایی و گورابی (1392) نشان داد که غار آویشو از توان بالای توریسم در سطح منطقه و ملی برخوردار است. رضوی و همکاران (1392) با بررسی جاذبه‌های طبیعی اثرگذار بر توسعه گردشگری ورزشی استان مازندران نشان دادند که جاذبه‌های کوهنوردی با بار عاملی 82/0 و جاذبه‌های ورزش‌های تابستانی با بار عاملی 77/0 به ترتیب اولین اولویت و جاذبه‌های زمستانی با بار عاملی 75/0 پایین‌ترین اولویت را به خود اختصاص داده‌اند. رسولی و نارنجچی شتربانی (1394) به بررسی پتانسیل جغرافیایی استان آذربایجان شرقی در جذب گردشگر ورزشی پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد که در این استان ماه‌های اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد و شهریور شرایط مناسب اقلیم آسایش انسانی برای فعالیت‌های ورزشی مهیاست. ماه خرداد و تیر مناسب جهت ورزش‌های شنا، فوتبال، دوچرخه‌سواری و ورزش‌های هوایی، ماه‌های خرداد، تیر، مرداد و شهریور دارای اقلیم مناسب برای ورزش‌های شنا، فوتبال و ورزش‌های سه‌گانه (شامل شنا، دوچرخه‌سواری و دومیدانی) است. تعدادی از پژوهشگران غیر علوم ورزشی مانند گندمکار و دانشور (1392) با بررسی امکان‌سنجی کوه‌پیمایی تفریحی- ورزشی در جهت توسعه گردشگری طبیعت‌محور استان اصفهان ﺑﺎ بهره‌گیری از ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ و مدل‌های هم‌پوشانی وزﻧﯽ و ﻣﻨﻄﻖ ﺑﻮﻟﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺴﺘﻌﺪ کوه‌پیمایی ﺗﻔﺮﯾﺤﯽ-ورزﺷﯽ اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن پرداختند و نشان دادند 09/7 درصد از اﺳﺘﺎن ﺑﺮای کوه‌پیمایی ﺗﻔﺮﯾﺤﯽ- ورزﺷﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻗﺴﻤﺖ ﻏﺮﺑﯽ و ﺷﻤﺎل ﻏﺮب اﺳﺘﺎن میباشد. ازنظر زﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن میدهد ﮐﻪ ماه‌های اﮐﺘﺒﺮ، ﻣﻪ و آورﯾﻞ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ زمان‌ها ﺑﺮای کوه‌پیمایی ﺗﻔﺮﯾﺤﯽ- ورزﺷﯽ در اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ. همجنین در مطالعات بینالملی ایکونز و همکاران[17] (2018) اشاره داشتند که استانداردهای مختلف مراقبت‌های پزشکی، تفاوت در سیستم‌های حقوقی و مقررات و روش‌های انجام‌شده میتواند منجر به شرایط غیراخلاقی به دلیل عدم وجود قوانین بین‌المللی و اعتبارات مربوط به گردشگری پزشکی شود که این مسئله از جمله خطرات احتمالی توسعه این صنعت در سطح جهان میباشد. پومفرت[18] (2017) در تحقیق خود پی برد که کارکردهای گردشگری ورزشی با رویکرد دوچرخه‌سواری در کوهستان منجر به ایجاد تأثیرات جسمانی و روانی میگردد که این مسئله میتواند در صورت افزایش فرهنگ‌سازی منجر به توسعه صنعت توریسم پزشکی ورزشی در این منطقه گردد. یاماگوچی[19] (2018) در تحقیقی دریافت که وضعیت راهبردی توسعه توریسم پزشکی شهر یزد در شرایط تهاجمی میباشد. وبر[20] (2017) در پژوهش خود پی برد که استفاده از نمایشهای بیولوژیک در حوزه پزشکی ورزشی منجر به رشد افراد مشتاق در جهت درمان از مناطق مختلف میگردد که این مسئله سبب رشد توریسم پزشکی میگردد.
تاکنون مطالعات جداگانه متعددی پیرامون توریسم ورزشی– تفریحی صورت گرفته است، اما به دلیل جدید بودن موضوع توریسم پزشکی - ورزشی در این رابطه مطالعات دقیقی که بیان‌کننده مفهوم دقیق این موضوع باشد انجام نگرفته است. به عبارت بهتر، تحقیق و پژوهش در توریسم پزشکی- ورزشی، حوزه نسبتاً جوانی است. بر این اساس، مجموعه مفاهیم مطرح‌شده در مورد گردشگری ورزشی و توریسم پزشکی ورزشی، شکل‌دهنده‌های پایه‌های مفهومی این مطالعه، یعنی توریسم پزشکی- ورزشی با رویکرد راهبرد و توسعه قرار گرفته است. از طرفی، ایجاد شغل‌های جدید، نوآوری در محصولات و خدمات ورزشی و تبدیل کمبودها به فرصتهایی برای اشتغال یا ایجاد بازار کار جدید، مسائلی است که در توریسم پزشکی ورزشی میتوان به آنها پرداخت. سیاست‌های اقتصادی اجتماعی، خط‌مشیها، فناوری، دولت، فرهنگ و جهانی‌سازی، همه به منظور شکل دادن محیطی که ورزش و پزشکی در آن عمل می‌کنند، با هم ترکیب میشوند. اما با توجه به ضعفهای مختلف در زمینه زیرساخت‌های شهری و محیطی و با توجه به این موارد، میتوان سؤال کلیدی پژوهش را بدین شکل مطرح کرد:
تدوین و طراحی برنامه توریسم پزشکی- ورزشی ایران چگونه است و با ارزیابی وضعیت موجود، راهبردهای مناسب چیست؟
روششناسی پژوهش
روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جمع‌آوری دادهها میدانی میباشد. در این تحلیل راهبردی، همزمان از مفاهیم، رویکردها و روش‌های تحلیل و موقعیتسنجی راهبردی استفاده شد. جهت گردآوری اطلاعات از مطالعه اسنادی (اسناد و مدارک موجود مربوط به سوابق فعالیت‌های گذشته و جاری توریسم پزشکی ورزشی، مطالعه وزارت ورزش و جوانان، وزارت بهداشت و سازمان گردشگری کشور، مطالعه اسناد الزام‌آور ملی و بین‌المللی از جمله سند چشم‌انداز بیست ساله کشور، سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی، سیاست‌های کلی برنامه‌های توسعه‌ای کشور و مطالعات و برنامه‌های تدوین شده فدراسیون‌های ورزشی در حوزه پزشکی) و مصاحبه و نظرسنجی از خبرگان صنعت توریسم پزشکی ورزشی و نخبگان مدیریت ورزشی با استفاده از فرم‌های شناسایی SWOT با محتوای سؤالات باز، پرسش‌نامه‌های عوامل درونی (قوتها 10 سوال و ضعفها 14 سوال)، پرسش‌نامه‌های عوامل بیرونی (فرصتها 10 سوال و تهدیدها 12 سوال)، فرم‌های تعیین اهداف بلندمدت، راهبرد‌ها، موقعیت راهبردی صنعت توریسم پزشکی ورزشی استفاده گردید- این فرم‌ها بر اساس الگوی تعیین موقعیت راهبردی صنعت توریسم پزشکی ورزشی (از لحاظ وضعیت درونی و وضعیت بیرونی) طراحی شد. جامعه آماری شامل خبرگان صنعت توریسم پزشکی ورزشی و نخبگان مدیریت ورزشی بودند که از آنها نظرسنجی به عمل آمد. نمونه آماری به تعداد 112 نفر به‌صورت هدفمند و در دسترس از مدیران، کارشناسان و ... انتخاب گردید. در جدول زیر مشخصات مربوط به نمونه آماری توصیف شده است:
جدول 1: ویژگیهای جمعیتشناختی افراد شرکتکننده در پژوهش
|
مشخصه |
زیربخش |
مجموع |
||
|
پست یا تخصص |
مدیران و کارشناسان مراکز مرتبط با آمادگی جسمانی و سلامت |
اساتید مدیریت و بازاریابی ورزشی |
خبرگان صنعت توریسم پزشکی ورزشی |
112 (نفر) |
|
32 |
14 |
66 |
||
|
تحصیلات |
لیسانس |
فوق‌لیسانس |
دکتری |
|
|
18 |
73 |
21 |
||
|
جنسیت |
زن |
مرد |
|
|
|
47 |
65 |
|
||
|
سن (سال) |
کمترین |
بیشترین |
میانگین |
|
|
26 |
58 |
42 |
||
|
سابقه خدمت |
کمترین |
بیشترین |
میانگین |
|
|
5 |
24 |
50/14 |
||
ابزار پژوهش شامل مطالعه کتابخانهای، مصاحبه و پرسش‌نامه و مطالعه کتابخانهای حاوی مطالعه منابع علمی، اسنادی و رسانهای مرتبط با موضوع پژوهش بود. در این بخش با استفاده از منابع موجود کتابخانهای و با استفاده از سیستم‌های جستجوی اطلاعات در اینترنت، سایر منابع فارسی و انگلیسی جمع‌آوری شد و مبانی نظری طرح به همراه سوابق طرح‌های مربوطه تدوین گردیدند. مصاحبه به‌صورت اکتشافی نیمه‌هدایت‌شده با افراد خبره از جامعه آماری جهت تکمیل پرسش‌نامه برخاسته از مطالعه کتابخانهای بود. ابزار اصلی پژوهش، پرسش‌نامه محقق‌ساخته بر اساس مطالعه کتابخانهای و مصاحبه حاوی مؤلفه‌های راهبردی با مقیاس 5 ارزشی لیکرت (از بسیار کم = 1 تا بسیار زیاد = 5) بود. ارزیابی روایی محتوایی و صوری ابزار با استفاده از نظر متخصصان (14 نفر) ارزیابی و تایید گردید. پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید به مقدار 81/0، 83/0، 82/0 و 90/0 محاسبه شد (SPSS24). از روش سوات جهت تحلیل راهبردی و چارچوببندی یافتهها استفاده گردید. روش تحلیل سوات شامل چهار منظر نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید است. ماتریس سوات که برای موقعیتسنجی راهبردی به‌کار برده میشود شامل نمره دهی ماتریس عوامل داخلی و خارجی است.
جدول 2. نمره‌دهی ماتریس عوامل داخلی و خارجی
|
ماتریس عوامل داخلی (IFE[21]) |
ماتریس عوامل خارجی ([22]EFE) |
|
نمرات 3 و 4 خاص نقاط قوت است نمرات 1 و 2 خاص نقاط ضعف است |
نمرات 3 و 4 خاص فرصتها است نمرات 1 و 2 خاص تهدیدات است. |
|
نمره 4: نقطه قوتی که خاص سازمان است نمره 3: نقطه قوتی که رقبا هم به آن دسترسی دارند نمره 2: نقطه ضعفی که رقبا هم دچار آن هستند. نمره 1: نقطه ضعفی که خاص سازمان است |
نمره 4: فرصتی که خاص سازمان است. نمره 3: فرصتی که رقبا هم به آن دسترسی دارند. نمره 2: تهدیدی که رقبا را هم تهدید میکند نمره 1: تهدیدی که خاص سازمان است. |
* نوع نمره‌دهی با توجه به نوع ماتریس انتخابی (تعیین و تفکیک موقعیت بین رشد، ثبات یا کاهش) صورت میگیرد.
در ارزیابی عوامل خارجی ابتدا عواملی که موجب فرصت میگردد و یا سازمان را مورد تهدید قرار میدهد، فهرست میگردند و سپس به این عوامل وزن یا ضریب داده میشود. این ضریبها از صفر (بی‌اهمیت) تا 1 (بسیار مهم) میباشند. ضریب نشاندهنده اهمیت نسبی یک عامل میباشد. پس از آن به قوتها رتبه 3 و 4 و به ضعفها رتبه 1 و 2 داده میشود. این عدد بیانگر میزان اثربخشی راهبردهای کنونی سازمان در نشان دادن واکنش نسبت به عامل مزبور میباشد. ضریب هر عامل در رتبه مربوطه ضرب میشود تا نمره نهایی به دست آید. مجموع این نمرههای متعلق به هریک از متغیرها، نشاندهنده مجموع نمرههای سازمان است که همواره بین 1 تا 4 متغیر است. هرچه این عدد بالاتر رود، بدین معنی است که سازمان در برابر عواملی که موجب تهدید و فرصت میشوند بهتر واکنش نشان میدهد. در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی، نقاط قوت و ضعف اصلی واحدهای وظیفهای سازمان را تدوین و ارزیابی مینمایند. همچنین برای شناسایی و ارزیابی روابط بین این واحدها راههایی ارائه می‌کنند. برای تهیه این ماتریس، ابتدا مهم‌ترین عواملی که دربرگیرنده نقاط قوت و ضعف سازمان میباشند، فهرست و سپس به این عوامل از صفر تا 1 ضریب داده میشود -ضرایب نسبی هستند و مجموع ضرایب باید 1 شود. سپس به فرصتها رتبه 3 و 4 و به تهدیدها رتبه 1 و 2 نمره داده میشود و برای تعیین نمره نهایی هر عامل، ضریب هر عامل در نمره آن ضرب میگردد. با جمع‌کردن نمرههای نهایی هر عامل، نمره نهایی سازمان مشخص میشود. جمع نمرههای نهایی بین 1 تا 4 خواهد بود و میانگین آنها 5/2 میباشد. نمرات حاصل از ماتریسهای ارزیابی عوامل داخلی و عوامل خارجی به ترتیب در ابعاد عمودی و افقی قرار میگیرند تا موقعیت سازمان در خانههای ماتریس مشخص شود. این ماتریس دارای سه ناحیه عمده است که برای هریک از آنها راهبردهای متفاوتی استفاده میشود. هنگامی که سازمان در خانههای 1، 2 یا 4 قرار میگیرند، میتوان راهبردهای رشد را در پیش گرفت. زمانی که سازمان در خانههای 3، 5 یا 7 قرار میگیرد، باید راهبردهایی با هدف حفظ و ثبات را در پیش گیرد و در صورتی که سازمان در خانههای 6، 8 یا 9 قرار گیرد، راهبردهای کاهش را در پیش خواهد گرفت.
یافتههای پژوهش
برای تعیین این موقعیت از ماتریس عوامل درونی و ماتریس عوامل بیرونی استفاده شد. نتایج حاصل در جدول 2، نشان داد که مجموع نمرات عوامل درونی برابر با 225/3 میباشد و حاکی از آن است که صنعت توریسم پزشکی ورزشی ایران از لحاظ عوامل درونی دارای قوت است.
جدول 3: ماتریس عوامل درونی صنعت توریسم پزشکی ورزشی ایران
|
عوامل درونی |
کد |
عامل |
ضریب اهمیت |
شدت عامل |
نمره |
|
قوتها |
S1 |
مدیریت حوزه‌های مختلف گردشگری کشور |
025/0 |
3 |
075/0 |
|
S2 |
مدیریت وزارت بهداشت و فدراسیون پزشکی ورزشی |
024/0 |
4 |
092/0 |
|
|
S3 |
وجود اساتید و متخصصان ورزش در کشور |
076/0 |
3 |
228/0 |
|
|
S4 |
توانمندی منابع انسانی در وزارت بهداشت از جمله پزشکان متخصص و ماهر |
075/0 |
4 |
300/0 |
|
|
S5 |
وجود اماکن مناسب برای جراحی، درمان و بازتوانی ورزشکاران |
042/0 |
3 |
126/0 |
|
|
S6 |
هزینه‌های جراحی، درمانی و توان‌بخشی بسیار مناسب در کشور |
062/0 |
4 |
248/0 |
|
|
S7 |
توجه و تأکید بر ارزش‌های انسانی در بخش‌های مختلف کادر درمانی |
040/0 |
4 |
320/0 |
|
|
S8 |
وجود منابع طبیعی از جمله چشمه‌های معدنی، لجن درمانی و محیط‌های آب و هوایی مناسب در کشور |
082/0 |
4 |
328/0 |
|
|
S9 |
هزینه‌های مناسب در حوزه اقامت گردشگران و خانواده‌های همراه آنان |
084/0 |
3 |
252/0 |
|
|
S10 |
کیفیت مناسب و تنوع مواد غذایی در کشور با هزینه‌های مناسب |
082/0 |
4 |
328/0 |
|
|
ضعفها |
W1 |
عدم‌توجه دولت به صنعت توریسم به‌ویژه توریسم پزشکی ورزشی |
065/0 |
1 |
065/0 |
|
W2 |
وضعیت نامناسب ناوگان حمل و نقل هوایی، زمینی و دریایی |
045/0 |
2 |
090/0 |
|
|
W3 |
رفتار سلیقه‌ای و عدم هماهنگی سازمان‌ها و ارگان‌های متولی توریسم پزشکی ورزشی |
017/0 |
2 |
034/0 |
|
|
W4 |
کمبود امکانات و تجهیزات سخت‌افزاری جدید در توسعه توریسم پزشکی ورزشی |
052/0 |
2 |
104/0 |
|
|
W5 |
کمبود بودجه در وزارتخانه‌های بهداشت، ورزش و جوانان و نهادهای متولی صنعت توریسم |
031/0 |
2 |
062/0 |
|
|
W6 |
عدم‌وجود برنامه مدون و ساختارهای مناسب مدیریتی در بخش توریسم پزشکی ورزشی |
048/0 |
2 |
096/0 |
|
|
W7 |
عدم‌ارتباط بین سازمان‌های متولی صنعت توریسم پزشکی ورزشی و موازی کاری در اکثر بخش‌ها |
018/0 |
1 |
018/0 |
|
|
W8 |
عدم‌توجه به پیاده‌سازی فناوری و فناوری اطلاعات مناسب در صنعت توریسم پزشکی ورزشی |
036/0 |
2 |
072/0 |
|
|
W9 |
عدم‌حمایت مادی و معنوی دولت از بخش‌های خصوصی در زمینه توسعه صنعت توریسم پزشکی ورزشی |
013/0 |
1 |
013/0 |
|
|
W10 |
بی‌توجهی به مقوله‌های بازاریابی توریسم ورزشی در کشور |
011/0 |
2 |
012/0 |
|
|
W11 |
کم‌توجهی به پژوهش‌های کاربردی در صنعت توریسم پزشکی ورزشی |
020/0 |
2 |
040/0 |
|
|
W12 |
عدم‌وجود برنامه‌های تبلیغاتی جامع جذب گردشگر ورزشی |
012/0 |
2 |
024/0 |
|
|
مجموع اهمیت ضرایب عوامل درونی |
100 |
|
927/2 |
||
جدول 4: ماتریس عوامل بیرونی صنعت توریسم پزشکی ورزشی ایران
|
عوامل درونی |
کد |
عامل |
ضریب |
شدت |
نمره |
|
فرصتها |
O1 |
افزایش توجه جهانی به ورزش و فعالیت بدنی |
061/0 |
3 |
061/0 |
|
O2 |
خوشنامی پزشکی کشور ایران در سطح منطقه |
077/0 |
3 |
231/0 |
|
|
O3 |
تمایل و علاقه‌مندی مردم کشورهای همسایه برای بهره‌مندی از خدمات پزشکی ایران |
041/0 |
2 |
082/0 |
|
|
O4 |
رشد فناوری و فناوری ورزشی در جهان و امکان استفاده از آن برای کشور ایران |
029/0 |
2 |
058/0 |
|
|
O5 |
وجود لیگ‌های ورزشی ثروتمند و بازیکنان پردرآمد در کشورهای همسایه |
045/0 |
2 |
090/0 |
|
|
O6 |
توسعه فضای مجازی و اینترنت در جهان |
072/0 |
2 |
144/0 |
|
|
O7 |
نیاز شدید ورزش به خدمات پزشکی |
032/0 |
2 |
064/0 |
|
|
O8 |
امکان تعاملات حداکثری در حوزه ورزش، خدمات پزشکی و توان‌بخشی با سازمان‌های ورزشی کشورهای همسایه |
028/0 |
2 |
056/0 |
|
|
O9 |
برگزاری رویدادهای مهم ورزشی در خاورمیانه از جمله جام جهانی فوتبال 2022 |
037/0 |
2 |
074/0 |
|
|
O10 |
هزینه‌های درمانی بسیار سنگین در اکثر کشورهای جهان و رشد بی‌سابقه قیمت دلار و یورو |
054/0 |
2 |
108/0 |
|
|
تهدیدها |
T1 |
تلاش کشورهای پیشرفته جهان برای جذب منافع مالی صنعت توریسم از جمله توریسم پزشکی ورزشی |
065/0 |
1 |
065/0 |
|
T2 |
وجود برنامه جامع توسعه توریسم پزشکی ورزشی در کشور ترکیه |
085/0 |
1 |
085/0 |
|
|
T3 |
نوسانات غیرقابل پیش‌بینی قیمت نفت خام |
073/0 |
1 |
073/0 |
|
|
T4 |
تحریم پزشکی و پزشکی ورزشی کشور |
077/0 |
1 |
077/0 |
|
|
T5 |
تحریم‌های همه‌جانبه در تمامی حوزه‌ها از طرف کشورهای استعمارگر |
058/0 |
1 |
058/0 |
|
|
T6 |
شیوع بیماری کرونا و کاهش ارتباطات ملی و بین‌المللی |
033/0 |
1 |
33/0 |
|
|
T7 |
عدم ثبات سیاسی و امنیتی در کشورهای همسایه |
041/0 |
2 |
082/0 |
|
|
T8 |
چالشهای دولت در جهت تأمین تجهیزات پزشکی ورزشی و داروهای مورد نیاز |
039/0 |
1 |
039/0 |
|
|
T9 |
بحران مالی حاکم بر اقتصاد جهان |
043/0 |
2 |
086/0 |
|
|
T10 |
عدم‌اختصاص منابع مالی و همچنین وام‌های کم‌بهره در حمایت از بخش‌های خصوصی پزشکی و ورزشی کشور |
022/0 |
1 |
022/0 |
|
|
T11 |
فقدان رویکرد مناسب رسانه‌های داخلی در حمایت از تخصص‌های ورزشی و پزشکی کشور |
028/0 |
1 |
028/0 |
|
|
T12 |
تبلیغات نادرست بر ضد کشور ایران از طریق رسانه‌های خارجی و تحت سلطه استعمار |
021/0 |
1 |
021/0 |
|
|
مجموع اهمیت ضرایب عوامل بیرونی |
100 |
|
573/1 |
||
جدول 4، ماتریس عوامل بیرونی صنعت توریسم پزشکی ورزشی ایران را نشان میدهد. همان‌گونه که ملاحظه میشود مجموع نمرات ماتریس 573/1 میباشد و نشاندهنده آن است که صنعت توریسم پزشکی ورزشی جمهوری اسلامی ایران در شرایط تهدید قرار دارد. در مجموع نتایج ماتریس چهارخانه‌ای داخلی و خارجی در شکل 1 ، حاکی از آن است که صنعت توریسم پزشکی ورزشی جمهوری اسلامی ایران از لحاظ موقعیت راهبردی در موقعیت ST قرار دارد. به عبارت دیگر، میتوان گفت که به دلیل چیرگی قوتها بر ضعفها و امکان استفاده از قوتها و توانمندی‌های داخلی در رقابت با تهدیدهای محیط خارجی بهتر است راهبرد رقابتی اتخاذ نماید تا بتواند وضعیت خویش را در سال‌های آتی بهبود بخشد.
نمره ارزیابی عوامل داخلی
4 3 2 1
|
SO (راهبرد تهاجمی) |
WO (راهبرد حفظ وضعیت) |
|
ST (راهبرد رقابتی) |
WT (راهبرد تدافعی) |
927/2
شکل 1: ماتریس عوامل داخلی و خارجی
بر اساس تحلیل SWOT در مجموع 19 راهبرد شامل 9 راهبرد SO، 6 راهبرد ST، 4 راهبرد WO و 3 راهبرد WT برای صنعت توریسم پزشکی ورزشی ایران تدوین شد. این راهبرد‌ها به ترتیب در صفحات بعدی در جداولی آمده است. در جدول 6، راهبردهای SO، در جدول 7، راهبردهای ST، در جدول 8، راهبردهای WO و در جدول 9، راهبردهای WT آمده است:
جدول 6: راهبردهای SO
|
عوامل داخلی
عوامل خارجی |
نقاط قوت ((S |
|
S1. مدیریت حوزه‌های مختلف گردشگری کشور S2. مدیریت وزارت بهداشت و فدراسیون پزشکی ورزشی S3. وجود اساتید و متخصصان ورزش در کشور S4. توانمندی منابع انسانی در وزارت بهداشت از جمله پزشکان متخصص و ماهر S5. وجود اماکن مناسب برای جراحی، درمان و بازتوانی ورزشکاران S6. هزینه‌های جراحی، درمانی و توان‌بخشی بسیار مناسب در کشور S7. توجه و تأکید بر ارزش‌های انسانی در بخش‌های مختلف کادر درمانی S8. وجود منابع طبیعی از جمله چشمه‌های معدنی، لجن درمانی و محیط‌های آب و هوایی مناسب در کشور S9. هزینه‌های مناسب در حوزه اقامت گردشگران و خانواده‌های همراه آنان S10. کیفیت مناسب و تنوع مواد غذایی در کشور با هزینه‌های مناسب |
|
|
فرصتها (O) |
راهبردهای (SO) |
|
O1. افزایش توجه جهانی به ورزش و فعالیت بدنی O2. خوشنامی پزشکی کشور ایران در سطح منطقه O3. تمایل و علاقه‌مندی مردم کشورهای همسایه برای بهره‌مندی از خدمات پزشکی ایران O4. رشد فناوری و فناوری ورزشی در جهان و امکان استفاده از آن برای کشور ایران O5. وجود لیگ‌های ورزشی ثروتمند و بازیکنان پردرآمد در کشورهای همسایه O6. توسعه فضای مجازی و اینترنت در جهان O7. نیاز شدید ورزش به خدمات پزشکی O8. امکان تعاملات حداکثری در حوزه ورزش، خدمات پزشکی و توان‌بخشی با سازمان‌های ورزشی کشورهای همسایه O9. برگزاری رویدادهای مهم ورزشی در خاورمیانه از جمله جام جهانی فوتبال 2022 O10. هزینه‌های درمانی بسیار سنگین در اکثر کشورهای جهان و رشد بی‌سابقه قیمت دلار و یورو |
1. ایجاد و توسعه مراکز پزشکی ورزشی در کشور 2. توسعه کمی و کیفی جذب گردشگر ورزشی در حوزه سلامت 3. ایجاد و اجرایی ساختن طرح‌های اقتصاد مقاومتی همراه با جهش تولید 4. افزایش تعاملات بین‌المللی در حوزه توریسم پزشکی ورزشی 5. ایجاد و توسعه سامانه مجازی ارائه خدمات پزشکی ورزشی 6. بهره‌گیری از توان نیروهای انسانی در جهت توسعه زیرساخت‌ها و توسعه پایدار صنعت توریسم پزشکی ورزشی 7. توسعه ارتباطات مؤثر بین‌المللی در جهت بهره‌گیری از موقعیت جغرافیایی و ظرفیت ملی در توریسم پزشکی ورزشی 8. افزایش مشارکت فعال منابع انسانی متخصص و دانشگاهی در توسعه صنعت پزشکی ورزشی با ایجاد حس هویت ملی 9. ایجاد و توسعه برند پزشکی ورزشی کشور |
جدول 7: راهبردهای ST
|
عوامل داخلی
عوامل خارجی |
نقاط قوت ((S |
|
S1. مدیریت حوزه‌های مختلف گردشگری کشور S2. مدیریت وزارت بهداشت و فدراسیون پزشکی ورزشی S3. وجود اساتید و متخصصین ورزش در کشور S4. توانمندی منابع انسانی در وزارت بهداشت از جمله پزشکان متخصص و ماهر S5. وجود اماکن مناسب برای جراحی، درمان و بازتوانی ورزشکاران S6. هزینه‌های جراحی، درمانی و توان‌بخشی بسیار مناسب در کشور S7. توجه و تأکید بر ارزش‌های انسانی در بخش‌های مختلف کادر درمانی S8. وجود منابع طبیعی از جمله چشمه‌های معدنی، لجن درمانی و محیط‌های آب و هوایی مناسب در کشور S9. هزینه‌های مناسب در حوزه اقامت گردشگران و خانواده‌های همراه آنان S10. کیفیت و تنوع مواد غذایی در کشور با هزینه‌های مناسب |
|
|
تهدیدها (T) |
راهبردهای (ST) |
|
T1. تلاش کشورهای پیشرفته جهان برای جذب منافع مالی صنعت توریسم از جمله توریسم پزشکی ورزشی T2. وجود برنامه توسعه توریسم پزشکی ورزشی در ترکیه T3. نوسانات غیرقابل پیش‌بینی قیمت نفت خام T4. تحریم پزشکی و پزشکی ورزشی کشور . T5 تحریم‌های همه‌جانبه در تمامی حوزه‌ها از طرف کشورهای استعمارگر T6. شیوع بیماری کرونا و کاهش ارتباطات ملی و بین‌المللی T7. عدم ثبات سیاسی و امنیتی در کشورهای همسایه T8. چالشهای دولت در جهت تأمین تجهیزات پزشکی ورزشی و داروهای مورد نیاز T9. بحران مالی حاکم بر اقتصاد جهان T10. عدم اختصاص منابع مالی مناسب و همچنین وام‌های کم‌بهره در حمایت از بخش‌های خصوصی پزشکی و ورزشی کشور T11. فقدان رویکرد مناسب رسانه‌های داخلی در حمایت از تخصص‌های ورزشی و پزشکی کشور T12. تبلیغات نادرست بر ضد کشور ایران از طریق رسانه‌های خارجی و تحت سلطه استعمار |
1 - توسعه فعالیت‌های صنعت پزشکی ورزشی برای غلبه بر رقبای جهانی با تمرکز بر پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل 2 - ایجاد امکانات و تجهیزات سخت‌افزاری در حوزه توریسم پزشکی ورزشی با بهره‌گیری از اقتصاد غیرنفتی 3 - به‌کارگیری منابع انسانی و منابع طبیعی کشور به‌منظور غلبه بر تحریم‌ها 4 - افزایش تولیدات مرتبط با تجهیزات پزشکی ورزشی با استفاده از نیروهای متخصص بومی 5 - افزایش جذب گردشگران پزشکی ورزشی کشورهای خاورمیانه با بهره‌گیری از نیروهای متخصص و علمی کشور و ارائه خدمات درمانی و غذایی با شهرت جهانی 6 – ایجاد و توسعه رسانه‌های تبلیغی توانمند با استفاده از نیروهای توانمند بومی
|
جدول 8: راهبردهای WO
|
عوامل داخلی
عوامل خارجی |
نقاط ضعف ((W |
|
W1. عدم‌توجه دولت به صنعت توریسم و توریسم پزشکی ورزشی W2. وضعیت نامناسب ناوگان حمل و نقل هوایی، زمینی و دریایی W3. رفتار سلیقه‌ای و عدم هماهنگی سازمان‌ها و ارگان‌های متولی توریسم پزشکی ورزشی W4. کمبود امکانات و تجهیزات سخت‌افزاری توریسم پزشکی ورزشی W5. کمبود بودجه در وزارتخانه‌های بهداشت، ورزش و جوانان و نهادهای متولی صنعت توریسم W6. عدم‌وجود برنامه مدون و ساختارهای مناسب مدیریتی در بخش توریسم پزشکی ورزشی W7. عدم‌ارتباط بین سازمان‌های متولی صنعت توریسم پزشکی ورزشی و موازی کاری در اکثر بخش‌ها W8. عدم‌توجه به پیاده‌سازی فناوری و فناوری اطلاعات مناسب در صنعت توریسم پزشکی ورزشی . W9 عدم‌حمایت مادی و معنوی دولت از بخش‌های خصوصی در زمینه توسعه صنعت توریسم پزشکی ورزشی . W10 بی‌توجهی به مقوله‌های بازاریابی توریسم ورزشی در کشور . W11 کم‌توجهی به پژوهش‌های کاربردی در صنعت توریسم پزشکی ورزشی . W12 عدم‌وجود برنامه‌های تبلیغاتی جامع جذب گردشگر ورزشی |
|
|
فرصتها (O) |
راهبردهای (WO) |
|
O1. افزایش توجه جهانی به ورزش و فعالیت بدنی O2. خوشنامی پزشکی کشور ایران در سطح منطقه O3. تمایل و علاقه‌مندی مردم کشورهای همسایه برای بهره‌مندی از خدمات پزشکی ایران O4. رشد فناوری و فناوری ورزشی در جهان و امکان استفاده از آن برای کشور ایران O5. وجود لیگ‌های ورزشی ثروتمند و بازیکنان پردرآمد در کشورهای همسایه O6. توسعه فضای مجازی و اینترنت در جهان O7. نیاز شدید ورزش به خادمان پزشکی O8. امکان تعاملات حداکثری در حوزه ورزش، خدمات پزشکی با سازمان‌های ورزشی کشورهای همسایه O9. برگزاری رویدادهای مهم ورزشی در خاورمیانه از جمله جام جهانی فوتبال 2022 O10. هزینه‌های درمانی بسیار سنگین در اکثر کشورهای جهان و رشد بی‌سابقه قیمت دلار و یورو |
1 - ایجاد و توسعه ارتباطات بین سازمان‌های مختلف کشور با استفاده از فناوری و فضای مجازی به‌منظور انجام فعالیت‌های یکپارچه 2 - بهره‌گیری از توجه جهانی به ورزش و فضای مجازی به‌منظور ایجاد و توسعه امکانات و تجهیزات سخت‌افزاری در صنعت توریسم پزشکی ورزشی 3- افزایش جذب گردشگر پزشکی ورزشی از کشورهای همسایه به‌منظور سامان دادن به بازاریابی این صنعت در کشور و ایجاد علاقه‌مندی در دولت و بخش خصوصی به‌منظور حمایت و مشارکت بیشتر 4 - افزایش سرمایه‌گذاری در مناطق جغرافیایی و اقلیمی خاص با رویکرد به‌کارگیری منابع انسانی بومی |
جدول 9: راهبردهای WT
|
عوامل داخلی
عوامل خارجی |
نقاط ضعف ((W |
|
W1. عدم توجه دولت به صنعت توریسم و توریسم پزشکی ورزشی W2. وضعیت نامناسب حمل و نقل هوایی، زمینی و دریایی W3. رفتار سلیقه‌ای و عدم‌هماهنگی سازمان‌ها و ارگان‌های متولی توریسم پزشکی ورزشی W4. کمبود امکانات و تجهیزات سخت‌افزاری توریسم پزشکی ورزشی W5. کمبود بودجه در وزارتخانه‌های بهداشت، ورزش و جوانان و نهادهای متولی صنعت توریسم W6. عدم‌وجود برنامه مدون و ساختارهای مناسب مدیریتی در بخش توریسم پزشکی ورزشی W7. عدم‌ارتباط بین سازمان‌های متولی صنعت توریسم پزشکی ورزشی و موازی کاری در اکثر بخش‌ها W8. عدم‌توجه به پیاده‌سازی فناوری و فناوری اطلاعات مناسب در صنعت توریسم پزشکی ورزشی . W9 عدم‌حمایت مادی و معنوی دولت از بخش‌های خصوصی در زمینه توسعه صنعت توریسم پزشکی ورزشی . W10 بی‌توجهی به مقوله‌های بازاریابی توریسم ورزشی . W11 کم‌توجهی به پژوهش‌های کاربردی در صنعت توریسم پزشکی ورزشی . W12 عدم‌وجود برنامه‌های تبلیغاتی جامع جذب گردشگر ورزشی |
|
|
تهدیدها (T) |
راهبردهای (WT) |
|
T1. تلاش کشورهای پیشرفته جهان برای جذب منافع مالی صنعت توریسم از جمله توریسم پزشکی ورزشی T2. وجود برنامه جامع توسعه توریسم پزشکی ورزشی در کشور ترکیه T3. نوسانات غیرقابل پیش‌بینی قیمت نفت خام T4. تحریم پزشکی و پزشکی ورزشی کشور . T5 تحریم‌های همه‌جانبه در تمامی حوزه‌ها از طرف کشورهای استعمارگر T6. شیوع بیماری کرونا و کاهش ارتباطات ملی و بین‌المللی T7. عدم ثبات سیاسی و امنیتی در کشورهای همسایه T8. چالشهای دولت در جهت تأمین تجهیزات پزشکی ورزشی و داروهای مورد نیاز T9. بحران مالی حاکم بر اقتصاد جهان T10. عدم‌اختصاص منابع مالی مناسب و همچنین وام‌های کم‌بهره در حمایت از بخش‌های خصوصی پزشکی و ورزشی کشور T11. فقدان رویکرد مناسب رسانه‌های داخلی در حمایت از تخصص‌های ورزشی و پزشکی کشور T12. تبلیغات نادرست بر ضد کشور ایران از طریق رسانه‌های خارجی و تحت سلطه استعمار |
1. جهت‌دهی به استفاده حداکثری از تجهیزات و داروهای موجود در کشور 2. حفظ وضعیت موجود و تلاش برای کم اثر کردن تحریم‌ها و نوسانات قیمت نفت خام بر صنعت توریسم پزشکی ورزشی 3. حفظ روند اجرای برنامه‌های اقتصاد مقاومتی در صنعت پزشکی ورزشی با توجه به چالشهای حاکم بر اقتصاد جهان و شیوع کرونا
|
بحث و نتیجهگیری
توریسم پزشکی ورزشی، علارغم مورد توجه بودن اما تاکنون از خلاءهای دانشی و ابهامات اجرایی زیادی رنج میبرد. بنابراین در این پژوهش تلاش شد تا با جمعبندی دانش مکتوب و شفاهی (مطالعه منابع و مصاحبه با افراد) موجود چارچوبی برای تحلیل راهبردی توریسم پزشکی ورزشی ارائه گردد. از روش تحلیل راهبردی مبتنی بر چارچوب تحلیل اکوسیستمی استفاده شد.
برای تعیین موقعیت راهبردی صنعت توریسم پزشکی ورزشی کشور از ماتریس عوامل درونی و ماتریس عوامل بیرونی استفاده شد. نتایج نشان داد که مجموع نمرات عوامل درونی برابر با 225/3 میباشد و حاکی از آن است که صنعت توریسم پزشکی ورزشی ایران از لحاظ عوامل درونی دارای قوت است. همچنین نتایج مربوط به ماتریس عوامل بیرونی صنعت توریسم پزشکی ورزشی ایران نیز نشان داد که مجموع نمرات ماتریس 573/1 میباشد و نشاندهنده آن است که صنعت توریسم پزشکی ورزشی جمهوری اسلامی ایران در شرایط تهدید قرار دارد. همچنین در مجموع نتایج ماتریس چهارخانه‌ای داخلی و خارجی بیانگر این مطلب بود که صنعت توریسم پزشکی ورزشی جمهوری اسلامی ایران از لحاظ موقعیت راهبردی در شرایط و وضعیت ST قرار دارد. به عبارت دیگر، میتوان گفت که به دلیل چیرگی قوتها بر ضعفها و امکان استفاده از قوتها و توانمندی‌های داخلی برای غلبه بر تهدیدهای محیط خارجی بهتر است راهبرد رقابتی اتخاذ نماید تا بتواند وضعیت خویش را بهبود ببخشد. با توجه به اینکه موقعیت راهبردی ST با وضعیت رقابتی برای صنعت توریسم پزشکی ورزشی کشور تعیین گردید، راهبردهای این موقعیت در قالب 6 راهبرد اولویت‌دار تعیین گردید:
- توسعه فعالیت‌های صنعت پزشکی ورزشی برای غلبه بر رقبای جهانی با تمرکز بر پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل؛
- ایجاد امکانات و تجهیزات سخت‌افزاری در حوزه توریسم پزشکی ورزشی با بهره‌گیری از اقتصاد غیرنفتی؛
- به‌کارگیری منابع انسانی و منابع طبیعی کشور به‌منظور غلبه بر تحریم‌های حوزه پزشکی ورزشی؛
- افزایش تولیدات مرتبط با تجهیزات پزشکی ورزشی با استفاده از نیروهای متخصص بومی؛
- افزایش جذب گردشگران پزشکی ورزشی کشورهای خاورمیانه با بهره‌گیری از نیروهای متخصص و علمی کشور و ارائه خدمات درمانی و غذایی با شهرت جهانی؛
- ایجاد و توسعه رسانه‌های تبلیغی توانمند با استفاده از نیروهای توانمند بومی.
بررسی موقعیت راهبردی کشورهای رقیب که برنامه‌های راهبردی در زمینه توریسم پزشکی و پزشکی ورزشی دارند، کشور ما را ملزم میکند که با اولویت‌بندی و اجرای راهبردهای چهارگانه در صنعت توریسم پزشکی ورزشی جذب مناسبی از درآمدهای ارزی در این حوزه را داشته باشد. نکته قابل تأمل این است که شرایط این صنعت در کشور ما به‌گونه‌ای است که از راهبردهای تدافعی و حفظ وضعیت موجود خارج شده و در راهبرد رقابتی قرار گرفته و چه‌بسا با گذشت زمان میتواند به سمت راهبردهای تهاجمی سوق پیدا کند و با رسوخ در بازار و جذب مشتریان کشورهای رقیب بتواند خوشنامی صنعت توریسم پزشکی ورزشی کشور را، ابتدا در آسیا و سپس در سطح جهان مطرح نماید تا امکان افزایش سهمی اساسی از بازاریابی این صنعت را در سطح جهانی فراهم سازد. امروزه کشورهای برتر در این صنعت عبارت‌اند از: ترکیه، کره جنوبی، سنگاپور، مکزیک، مالزی، هند، مجارستان، برزیل و کاستاریکا که آنها در موقعیت راهبردی رقابتی و توسعه‌ای قرار گرفته‌اند و آشنایی با قوتها، ضعفها، تهدیدها و فرصت‌های پیش روی این کشورها میتواند ما را در رسیدن به اهداف تعیین‌شده یاری نماید. تحلیل برنامه توریسم پزشکی و پزشکی ورزشی برزیل به این نتیجه رسیدیم که برزیل در زمینه جراحی‌های زیبایی مقام اول پر گردشگرترین کشور دنیا را داراست و شهرهای بزرگ برزیل از قبیل سائوپائولو و ریودوژانیرو و همچنین شهرهای کوچک‌تر برزیل، سالانه میزبان تعداد زیادی توریست پزشکی است که انواع جراحی‌های زیبایی را با قیمت 3000 تا 6500 دلار به مراجعان ارائه می‌دهند (زکیلین[23]، 2009). کشور مکزیک نیز یک مقصد مناسب برای گردشگران پزشکی در آمریکاست و بیش از 70 درصد بیماران آمریکایی که در مکزیک تحت درمان قرار میگیرند، در جنوب غربی کالیفرنیا، تگزاس و آریزونا ساکن هستند. بیماران ساکن در این مناطق با حداکثر دو تا شش ساعت رانندگی وارد مکزیک میشوند و پس از دریافت خدمات پزشکی به خانه باز میگردند. بیشترین خدمات پزشکی گردشگران مکزیکی شامل چکاب کامل و خدمات دندانپزشکی است که با قیمت بسیار پایین‌تر از مراکز پزشکی داخل آمریکا ارائه میشوند (وید[24]، 2013). البته کشورهای یاد شده به دلیل وضعیت قرارگیری‌شان در مسافت بسیار دور تأثیر چشمگیری بر پیاده‌سازی راهبردهای توریسم پزشکی ورزشی کشورمان ندارند. شواهد علمی حاکی از این است که جذب گردشگران ورزشی باعث پایداری اقتصادی کسب و کار مرتبط با گردشگری ورزشی میشود. کما اینکه لی (2020) نشان داد که شش عامل علاقه و کنجکاوی شخصی، پذیرش چالش شخصی، جستجوی تازگی یا تجربه جدید، تجربه مشترک با خانواده یا دوستان، تجربه زیبایی طبیعت یا مناظر و اطمینان از ایمنی شرکت‌کنندگان را وادار به شرکت در فعالیت‌های ورزشی میکند. از اینرو میتوان گفت که هر اندازه جذابیتهای گردشگری بیشتر و متنوعتری در مقاصد گردشگری وجود داشته باشد و بتواند حس کنجکاوی، تازگی و تجربه جدید را در افراد برانگیزد، احتمالا باعث میشود که میزان مشارکت گردشگران پزشکی و ورزشی بیشتر شود و در نتیجه کسب و کارهای مرتبط با آن نیز توسعه و رونق یابد.
همچنین بررسی کشور کاستاریکا در حوزه جراحی و همچنین تفریحات و سلامت توریسم پزشکی ورزشی که یکی از حوزه‌های اصلی برنامه تدوین‌شده توریسم پزشکی ورزشی کشورمان نیز هست، دارای جاذبه‌های مناسبی است. این کشور سرزمین آتشفشان‌ها و جاذبه‌های بکر توریسم جهان است که هرساله 15 درصد از گردشگران پزشکی جهان را به‌منظور ارائه خدمات پزشکی، به‌ویژه جراحی‌های زیبایی و دندانپزشکی جذب میکند. شهر سن خوزه و مناطق اطراف آن محل سکونت تعداد زیادی از پزشکان و دندان‌پزشکان مجرب است. همچنین این کشور جزو پنج مقصد برتر توریسم منطقه آمریکای جنوبی نیز به شمار می‌آید (وید، 2013) کشور مجارستان نیز در این حوزه بسیار توانمند است. در این کشور بهشت زیست‌محیطی و سرزمین چشمه‌ها و دریاچه‌ها قرار دارد که جذب‌کننده بیشترین تعداد گردشگر پزشکی در زمینه دندانپزشکی در جهان است (سمبروک و همکاران[25]، 2014). از راهبردهای مهم تدوین‌شده در صنعت توریسم پزشکی ورزشی کشورمان، افزایش جذب گردشگران پزشکی ورزشی کشورهای خاورمیانه با بهره‌گیری از نیروهای متخصص و علمی کشور و ارائه خدمات درمانی و غذایی با شهرت جهانی است که در این زمینه کشور هند با توجه به راهبردهای توسعه‌ای یک رقیب بسیار توانمند محسوب میشود. این کشور سرزمین رنگ‌ها و مزه‌های گوناگون یکی از مقاصد پرطرفدار توریسم پزشکی است. این کشور در زمینه جراحی قلب و پیوند استخوان، ران و دیگر زمینه‌های پزشکی پیشرو میباشد. در طول سال‌های 2005 و 2006 هیچ کشوری در توریسم پزشکی قابل مقایسه با هند نبوده است. هزینه پزشکی در هندوستان بسیار پایین‌تر از هزینه خدمات پزشکی در کشورهای توسعه‌یافته‌ای چون آمریکا و انگلستان میباشد. این کشور دارای یکی از مراکز بزرگ جراحی‌های زیبایی، دندانپزشکی، پیوند مغز استخوان و درمان سرطان‌ها میباشد که مجهز به آخرین تجهیزات الکترونیکی و تشخیص بیماری است (راین[26]، 2013). یکی از راهبردهای صنعت توریسم پزشکی ورزشی کشورمان، توسعه فعالیت‌های صنعت پزشکی ورزشی برای غلبه بر رقبای جهانی با تمرکز بر پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل میباشد که با نگاه به تدوین چشم‌انداز کشورمان (ایران با صنعت پزشکی ورزشی خوشنام در جهان و پیشرو در آسیا و اثرگذار بر ورزش ایران و جهان) تدوین شده است. اجرای این راهبرد به دلیل وجود رقیبی بسیار توانمند به نام سنگاپور بی‌نهایت دشوار است. این کشور از سوی سازمان بهداشت جهانی به‌عنوان دارنده بهترین سیستم پزشکی در آسیا و ششمین سیستم پزشکی برتر در دنیا معرفی شده است. تحقیقات پیشرفته و اعتبار بین‌المللی در زمینه پزشکی، ایمنی، مورد اعتماد بودن از جمله نقاط قوت صنعت توریسم پزشکی در سنگاپور میباشد که این کشور را تبدیل به یکی از مراکز اصلی جذب گردشگران پزشکی کرده است. در حال حاضر تعداد زیادی از متقاضیان خدمات پزشکی و پزشکی ورزشی از کشورهای همسایه نظیر مالزی، هند، چین و اندونزی به این کشور سفر کرده‌اند. (منسفیلد و پیزام[27]، 2017). در اجرای راهبردهای توسعه توریسم پزشکی ورزشی کشور به‌ویژه در حوزه‌های کلیدی روان‌درمانی، علم تمرین و بازتوانی پس از اعمال جراحی‌ها با سه کشور توانمند مالزی، کره جنوبی و ترکیه روبه‌رو هستیم. این کشورها رقیبان جدی در پیاده‌سازی راهبرد ششم با عنوان ایجاد و توسعه رسانه‌های تبلیغی توانمند با استفاده از نیروهای توانمند بومی هستند. نتایج مطالعات نشان میدهد که کشور مالزی با جذب سالانه حدود 250 هزار گردشگر پزشکی رقیب جدی برای کشورهای همسایه چون هند و تایلند و ارائه‌دهنده امکانات پزشکی مناسب با هزینه‌های بسیار خوب است. در این کشور خدمات پزشکی همچون یک سری آزمایشات شامل آزمایش خون، تست، سنجش تراکم استخوان، اشعه ایکس از قفسه سینه و تست ورزش با هزینه 350 دلار انجام می‌پذیرد- در مقایسه با 2500 دلاری که برای همین آزمایشات در آمریکا باید پرداخت گردد (منسفیلد و پیزام، 2017). همچنین کشور کره جنوبی از دیگر کشورهای توانمند در این زمینه است که با طراحی راهبرد توسعه تبلیغات رسانهای اقدام به تهیه سریالها و فیلم‌های سینمایی در حوزه پزشکی نموده است. این کشور برای ارائه خدمات در زمینه جراحی ستون فقرات، جراحی‌های زانو، سرطان و جراحی‌های زیبایی هر ساله تعداد زیادی گردشگر از سایر کشورها جذب میکند. بیشتر بیمارستان‌های کره جنوبی به شکل کامل مجهز به امکانات دیجیتال هستند و مرکز پزشکی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه بوسان بیشترین تعداد بیماران خارجی را جذب میکند (ادگل و همکاران[28]، 2018). توریسم پزشکی یک بخش در حال رشد از صنعت توریسم کشور تایلند به‌حساب می‌آید. این کشور یکی از پیشگامان صنعت توریسم پزشکی ورزشی به‌خصوص در حوزه ماساژ درمانی، ماساژ ورزشی و طب سوزنی است و این بخش یکی از قسمت‌های اصلی توریسم پزشکی این کشور میباشد که گردشگران بسیاری را حتی از کشور ایران جذب نموده است. هزینه درمان در بیمارستان‌های تایلند در مقایسه با آمریکا بسیار پایین است و درعین‌حال خدمات پرستاری و مراقبت‌های پزشکی در سطح بالایی ارائه میشود. برخی بیمارستان‌های تایلند آمادگی ارائه خدمات توریسم پزشکی به 22 زبان دنیا علاوه بر زبان انگلیسی را نیز دارند (منسفیلد و پیزام، 2017). نکته قابل تأمل این است که یکی از نقاط قوت کشور ما در حوزه توریسم پزشکی پایین بودن هزینه‌های درمانی است که این قوت در بسیاری از کشورهای پیشروی این صنعت وجود دارد و باید برای رقابت با آنها به این مقوله توجه شود و حتی لزوم همکاری با شرکتهای بیمه‌ای جهان را می‌طلبد و چه‌بسا شرکتهای بیمه غربی ممکن است درمان خارج از کشور را برای کاهش هزینه‌های خود ترغیب کنند.
علاوه بر این نتایج حاکی از این است که علاوه بر قابلیتهای گردشگری ورشی، جذابیتهای خاص هر منطقه در زمینه گردشگری ورزشی میتواند باعث جذب گردشگران بیشتر و در نتیجه پایداری اقتصادی کسب و کاری ورزشی شود. از اینرو باید نیازهای و تقاضاهای گردشگرانی که جهت مسائل پزشکی (ژالکسو[29]، 2020) طبق یک برنامه‌ریزی بلندمدت در نظر گرفته شود تا از این طریق میزان جذب گردشگران پزشکی ورزشی را افزایش داد و از طریق افزایش جذب این گردشگران کسب و کار مرتبط به آن از لحاظ اقتصادی توسعه یابد. کما اینکه لی (2020) در پژوهشی گزارش نمود که هرچه جذابیتهای گردشگری در راستای برطرف‌کردن چالشهای شخصی، ایمنی و مسائل پزشکی باشد میتواند گردشگران بیشتری را جذب مناطق گردشگری کند. یافته حاضر نشاندهنده این است که علاوه بر زیرساخت‌های محیطی و قابلیتهای ورزشی، جذب گردشگران پزشکی ورزشی نیز میتواند به‌عنوان عاملی در جهت پایداری اقتصادی کسب و کار ورزشی مرتبط با گردشگری پزشکی ورزشی باشد. از اینرو، باید زیرساخت‌های شهری و بیمارستان‌های مختلف در راستای رفاه حال گردشگران بهبود داده شود؛ به‌طوری که علاوه بر جذابیتهای گردشگری، زیرساخت‌های شهری نیز در راستای بهبود پایداری اقتصادی کسب و کاری گردشگری ورزشی باشد.
توریسم پزشکی، یک بخش در حال رشد از صنعت توریسم ای کشور به‌حساب می‌آید. هزینه درمان در بیمارستان‌های تایلند در مقایسه با آمریکا بسیار پایین است و درعین‌حال خدمات پرستاری و مراقبت‌های پزشکی در سطح بالایی ارائه میشود. برخی بیمارستان‌های تایلند آمادگی ارائه خدمات توریسم پزشکی به 22 زبان دنیا علاوه بر زبان انگلیسی را نیز دارند (منسفیلد و پیزام، 2017). حضور کشور ترکیه در صنعت توریسم پزشکی و پزشکی ورزشی برای کشور ما یک تهدید جدی است. این کشور یکی از رقیبان اصلی ما برای به دست آوردن بازار کشورهای خاورمیانه و کشورهای عربی ثروتمند است. متأسفانه در حوزه علم تمرین و تمرینات بازتوانی و آماده‌سازی ورزشی نیز توانسته است بازار داخلی ما را نیز جذب نماید. این کشور با دارا بودن امکانات پزشکی در سطح عالی و پزشکان آموزش‌دیده در غرب، رقیبی بسیار جدی در این صنعت برای ما به شمار می‌رود و توانسته است هر ساله میزبان تعداد فراوانی از بیماران خارجی باشد. دولت ترکیه نیز تدابیر فراوانی برای ارائه خدمات پزشکی با کیفیت، امکانات عالی و پرسنل مجرب را به اجرا می‌گذارد (وید، 2013). با تحلیل نگاه دولت ترکیه لزوم توجه بیشتر دولتمردان کشورمان را در پیاده‌سازی راهبرد »حمایت از بخش‌های خصوصی و ارائه مجوز و وام‌های کم‌بهره برای توسعه این صنعت در کشور با هدف رقابت بین‌المللی» آشکار می‌سازد تا راهبردهای توریسم پزشکی از مفاهیم شعارگرایی به مفاهیم عملی و اجرایی تغییر ماهیت دهند و این امر میسر نخواهد شد مگر با اجرای برنامه جامع و تکیه بر یکی از مهم‌ترین منابع جهان یعنی توجه و به‌کارگیری پزشکان، پرستاران و عوامل پزشکی بی‌نظیر کشورمان (منابع انسانی با شهرت جهانی و بی‌همتای ایرانی)، متخصصان علوم ورزشی ماهر و توانمند در کشورمان و ایجاد و تجهیز مراکز پزشکی کشور.
از دیدگاه دری و جاگو[30] (2010)، نیروهای انسانی متخصص، تصمیم‌گیری، انگیزه‌ها، عوامل خطرات و عوامل مالی از جمله عوامل اثرگذار بر توسعه توریسم پزشکی ورزشی میباشند. همچنین کاو و لیدر[31] (2019) نبود امکانات گسترده پزشکی در تمامی مناطق جهان را عاملی تحریک‌کننده در مسیر رشد و توسعه گردشگری پزشکی در سطح جهان معرفی کردند. با توجه به نظریات کاو و لیدر و همچنین با تحلیل نگاه دولت ترکیه لزوم توجه بیشتر دولتمردان کشورمان را در پیاده‌سازی راهبرد «حمایت از بخش‌های خصوصی و ارائه مجوز و وام‌های کم‌بهره برای توسعه این صنعت در کشور با هدف رقابت بین‌المللی» آشکار می‌سازد تا راهبردهای توریسم پزشکی از مفاهیم شعارگرا به مفاهیم عملی و اجرایی تغییر ماهیت دهند و این امر میسر نخواهد شد مگر اجرای برنامه جامع و تکیه بر یکی از مهم‌ترین منابع جهان یعنی توجه و به‌کارگیری پزشکان، پرستاران و عوامل پزشکی بی‌نظیر کشورمان (منابع انسانی با شهرت جهانی و بی‌همتای ایرانی)، متخصصان علوم ورزشی ماهر و توانمند در کشورمان و ایجاد امکانات و تجهیز مراکز پزشکی کشور. نکته قابل توجه آن که چه‌بسا بسیاری از کشورها بعد از شکست‌های تاریخی فقط و فقط با تلاش نیروهای انسانی متعهد و متخصص دوره جدیدی از رشد و بالندگی را آغاز کرده‌اند.
محدودیت های زیادی در مطالعه حاضر وجود داشت که می تواند در مطالعات بعدی برطرف شود. اول اینکه تا زمان حاضر و با توجه به جستجو در پایگاهای داده، هیچ مطالعه مشابهای یافت نشد. بنابراین به اندیشمندان توصیه میشود که در این حوزه ورود کنند و مطالعاتی با رویکرد توریسم پزشکی ورزشی انجام دهند. دومین محدودیت این پژوهش این بود که به صورت تحلیل سوات انجام گرفت بنابراین برای تحقیقات اینده پیشنهاد میشود تحقیق به صورت کیفی در جهت غنیسازی تحقیقات توریسم پزشکی ورزشی صورت پذیرد. همچنین مطالعات آینده میتواند با شناسایی ابعاد دیگر مانند عوامل محیطی در زمینه مزیت رقابتی توریسم پزشکی ورزشی را مورد بررسی قرار دهد و پژوهش حاضر را توسعه بهبود بخشد. بنابراین می توان گفت که با استفاده از یک رویکرد کیفی و انجام مصاحبه با کارشناسان این حوزه، نتایج عملیتری نیز حاصل شود. مطالعات بیشتر میتواند داده های جامع تری را با استفاده از رویکردهای کمی و کیفی فراهم کند.
منابع
- Asadi, Hassan; Poor Naghi, Amin; Eftekhari, Ibrahim; Falahi, Ahmad. (1394). “Study of the objective dimensions of security in sports tourism in Iran and the performance of sports organizations in its provision and development”, Sports management. 7(4), 1-15. (Persian)
- Cave, P., Leader, C. (2019). “Sport Tourism: The case for a local Approachin Africa, Second Africans on peace Trough Tourism”. Journal of Sport Tourism, 1: 24-30.
- Deery, M., & Jago, L. (2010). “The management of sport tourism”. In Heather Gibson (Ed). Sport tourism: concepts and theories, Rutledge Taylor& Francis Group: 48-72.
- Edgell, D., DelMastro, A., Maria, S., Ginger, R., & Swanson, J. (2018). Tourism Policy and Planning Yesterday, Today and Tomorrow. First Edition, London.
- Gandmakar, Amir, Daneshvar, Fatemeh; Ghasemi, Noushin. (1396). “Location of ski-recreational-sports sites (Case study of Isfahan province)”. Tourism Space Quarterly, 6(24), 1-18. (Persian)
- Gandmakar, Amir; Daneshvar, Fatemeh. (1392). “Feasibility study of recreational-sports mountaineering for the development of nature-oriented tourism in Isfahan province”. Journal of Geography and Environmental Studies, 2(7), 49-62. (Persian)
- Ghadiri Masoom, Mojtaba; Vosoughi, Leila. (1384). “Adventure tourism”. Journal of Tourism Studies, 3(8), 41-59. (Persian)
- Hemmatinejad, Mehr Ali; Shahriari Sajhrudi, Bahman; King of Ethics, Ismail (1394). “Prioritization of sports tourism attractions in the development of sports tourism in the northern provinces of Iran”. Bi-Quarterly Journal of Sport Management and Development, (Persian)
- Honvar, Afshar; Khatibzadeh, Mehdi. (1393). “The role of sports management in designing a sports tourism marketing mix”. Bi-Quarterly Journal of Sports Management and Development, 2(5), 33-47. (Persian)
- Icoz, O., Gunlu, E., Oter, Z. (2018). “Sport tourism destinations as brand and factors affecting destination choices of soccer teams”. 5th International Congress on Business, Economic and Management.
- Karimi, Farzad; Zahedi Keyvan, Mehdi. (1390). “Determining the index of economic investment in the optimal allocation of facilities to the tourism industry in conditions of uncertainty”. Quarterly Journal of Economic Research and Policy, 19(59), 151-174. (Persian)
- Kurtzman, J. (2017). “Economics impacts: sport tourism and the city”. Journal of Sport Tourism, 10(1): 47-71.
- Lee, S., Jeon, S., & Kim, D. (2018). “The impact of tour quality and tourist satisfaction on tourist loyalty: The case of Chinese tourists in Korea”. Tourism Management, 32: 1115-1124.
- Li, F. (2020). “Determining Adventure Tourist Loyalty: Mediating Role of Tourist Satisfaction and Quality of Life”. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(10), 255–265. https://doi.org/10.13106/jafeb.2020.vol7.n10.255
- Mansfeld, Y., Pizam, A. (2017). Tourism, security, and safety: from theory to practice. London: Kindle Edition, Kindle Book: 28- 48.
- Mercedes Jiménez-García, JoséRuiz-Chico, Antonio Rafael Peña-Sánchez and JoséAntonio López-Sánchez (2020). “Analysis of Sports Tourism andSustainability 21Department of General Economy and INDESS”, University of Cádiz
- Medojevic, J., Milosavljevic, S., & Punisic, M. (2011). “Paradigms of rural tourismin Serbia in the function of village revitalization”. Journa lo f Studies and Researchin Human Geography, 5.2, 93-102.
- Mohammadi, Timur; Karimi, Mojtaba; Najjarzadeh, Negin; Shah Karam Oghli, Masoumeh. (1389). “Factors Affecting Tourism Demand in Iran”. Quarterly Journal of Economic Sciences, 3(10), 28-50. (Persian)
- Moin Fard, Mohammad Reza; Shushi Nasab, Parvin; Kazem Nejad, Anoushirvan. (1393). “Strategies for the development of recreational sports tourism in Iran”. Bi-Quarterly Journal of Sports Management and Development, 2 (5), 1-17. (Persian)
- Mousavi Gilani, Seyed Reza; Asadi, Hassan; Goodarzi, Mahmoud; Sajjadi, Nasrullah. (1391). “Segmenting the Iranian sports tourism market for foreign tourists based on nationality and natural-sports attractions and presenting the target market model”. Sports Management Studies, 14, 107-124. (Persian)
- Pomfret, G. (2017). “Mountaineering adventure tourists: A conceptual framework for research”. Tourism Management, 27:113-123.
- Rahnamaei, Mohammad Taghi; Ramezani Gorabi, Bahman. (2013). “Introducing and recognizing the environmental-tourism capabilities of Avisho Masal Cave in Guilan”. Geographical Information Research Quarterly (Sepehr), 3(95), 97-110. (Persian)
- Rain, P. (2013). “SWOT analysis and strategic study on Gansu sports tourism resources”. Economics research paper: 137.
- Rasooli, Susan; Naranjchi Shtarbani, Fahimeh (1394). “Investigating the geographical potential of East Azerbaijan province in attracting sports tourists”. Journal of Geographical Space, 15(5), 63-73. (Persian)
- Razavi, Seyed Mohammad Hussein; Seyed Emad, Hosseini; Khajehpour, Akram. (1392). “Study of natural attractions affecting the development of sports tourism in Mazandaran province”. Journal of Sports Management and Motor Behavior, 9(17), 15-26. (Persian)
- Sambrook, R., Thomas, R., Pigozzi, B. (2014). “Tourist Carrying Capacity Measures: Crowding Syndrome in the Caribbean”. The Professional Geographer, 57(1).
- Singh, S., Ranjan, T., (2016). “Tourism, ecotourism and sport Tourism: the framework for certification”. Marketing Intelligence & Planning, 34(2): 236 - 255
- Weber K. (2017). “Outdoor Adventure Tourism. A Review of Research Approaches”. Annals of Tourism Research, 28(2):360-377.
- Weed, M. (2013). “The influence of policy makers perception on sport tourism policy development”/ Tourism Review International, 10: 227-240.
- Xalxo, Mousime. (2020. “A Study on Tourist Behavior towards Adventure Tourism”. Perspectives on Business Management & Economics, 1(1), 37-48. Retrieved from http://www.pbme.in/papers/6.pdf
- Yamaguchi, Y. (2018). “Sport tourism, sport volunteer and sport for all”. Journal of Asian Sport for all, 1: 29-36.
- Zeitonly, A. B., Rezaei Sufi, Morteza; Ghorbani, Alireza (1394). “Strategic planning for the development of sports tourism using the SWOT method (Case study: Golestan province)”. New Approaches in Sports Management, 3(9), 9-22. (Persian)
- Zekulin, M. (2009). “Olympic security: assessing the risk of terrorism at the 2010 Vancouver Winter Games”. Journal of Military and Strategic Studies. 12: 1-25.
)