ارائه مدل سیستمی عوامل مؤثر بر شناخت نیازهای جسمانی، مهارتی و انگیزشی در دختران والیبالیست تیم ملی جوانان ایران

راحله قمصری خواص[1]

علی‌محمد صفانیا[2]

سیدعماد حسینی[3]

10.22034/ssys.2022.2296.2650

تاریخ دریافت مقاله: 27/1/1401

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله: 21/2/1401

مقدمه

در عصر حاضر، ورزش به‌عنوان یک ابزار قدرتمند در حوزه‌های مختلف تأثیرات گسترده‌ای به‌جا گذاشته است. امروزه ورزش در گذراندن اوقات فراغت سالم و با نشاط و البته سلامت افراد به‌ویژه نسل نوجوان، ایجاد روابط اجتماعی سالم در جامعه، پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها و پیشگیری از بسیاری از مفاسد اجتماعی و انحرافات اخلاقی نقش خود را آشکار نموده است (مؤتمنی و مرادی،1393). موفقیت در رشته‌های مختلف ورزشی به عوامل متعددی بستگی دارد. سعی مربیان ورزشی بر آن است تا هرگونه تمرین و تجربه‌ای را برای موفقیت ورزشکاران به‌کارگیرند. مربیان زمانی می‌توانند شانس موفقیت ورزشکاران را بالا ببرند که ویژگی‌های ورزشکاران و میزان تأثیر آن‌ها در موفقیت ورزشی را به‌خوبی بشناسند (افضل‌پور و رشیدی، 1388). پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ورزشکاران موفق در ورزش‌های خاص دارای ویژگی‌های بدنی و فیزیولوژیک منحصربه‌فردی هستند که شناخت این ویژگی‌ها مهم و عامل تعیین‌کننده‌ای در اجرای مطلوب مهارت از طرف ورزشکاران است (فرامرزی، قراخانلو و چوبینه، 1389). از طرفی، پژوهشگران و کارشناسان علوم ورزشی بر این باورند که هر رشته ورزشی با توجه به شرایط و ماهیت آن، همچنین خصوصیات ساختاری و فیزیولوژیکی بازیکنان و نقش آن‌ها در تیم، نیاز به برنامه تمرینی مناسب و خاص برای تک‌تک بازیکنان دارد (سلیمی آوانسر، بارانچی و کنشلو، 1393). این مفهوم بدان معناست که باید برنامه‌های ویژه برای همه‌ مهارت‌های تخصصی و پرورش آن‌ها سازمان‌دهی کرد تا هر نیاز مهارتی هر رشته به‌صورت تخصصی رفع گردد (ورباچ و همکاران[4]، 2021). مربیان باید اطلاعات کاملی درباره فرآیند آموزش مهارت‌های حرکتی، تئوری تمرین و روش‌های نوین تمرین داشته باشند تا برحسب آن برنامه‌ریزی لازم را برای تیم در نظر بگیرند (مهرگان، 1393)؛ اما تنها توجه به مهارت‌های حرکتی و تمرینات بدنی کافی نیست و لازم است مهارت‌های روانی نیز موردتوجه قرار گیرند (سریا دیاز و همکاران[5]، 2019) چراکه امروزه با پیشرفت علم روان‌شناسی، بحث تأثیر مهارت‌های روانی در اجرای مهارت‌های ورزشی از اهمیت بسزایی برخوردار شده است و عوامل روانی که در عملکرد ورزشی سهیم‌اند، مورد علاقه گسترده ورزشکاران، مربیان و روان‌شناسان ورزش قرارگرفته‌اند؛ به‌طوری که در سالیان اخیر، بررسی‌ها و آزمایش‌های تجربی به شکل گسترده‌ای بر عوامل روانی فردی ازجمله اعتماد به نفس، انگیزش، توجه، تجسم و مهارت‌های روان‌تنی و تأثیر هریک از این عوامل بر عملکرد تکیه کرده است (گوکسیاردی، گوردون و دیموک[6]، 2008).

محیط پیرامون هر فعالیتی مانند ورزش می‌تواند موجب ایجاد انگیزش یا بی انگیزشی نسبت به مشارکت ورزشی گردد. مطالعات در زمینه ورزش نشان می‌دهند که باورها و ادراکات ورزشکاران از طریق واسطه‌های اجتماعی همچون مربیان، بر پیامدهای انگیزشی مختلف ورزشکاران تأثیر می‌گذارند (زردشتیان، نوروزی حسینی و آزادی، 1392). پژوهشگران اعتقاد دارند برای تحلیل مشارکت ورزشی اقشار مختلف در هر جامعه، بررسی سه عامل ضروری است:ویژگی‌ها و عقاید، اهداف و انگیزه‌های افراد، محیط و رفتار فردی و گروهی (قدرت‌نما و حیدری‌نژاد، 1392). پینتریچ و شاروبن[7] (1992) شناخت انگیزه‌ها را از بین این سه عامل به‌عنوان مهم‌ترین عامل بروز و ایجاد رفتارها در افراد معرفی کردند (پینتریچ و شاروبن، 1992). به بیان ساده ،انگیزش عبارت است از جهت و شدت تلاش فرد در موقعیت‌های مختلف (صادق پور و همکاران، 1398). میزان و نوع انگیزش با توجه به شرایط، متفاوت است و در تمامی فعالیت‌های انسانی به چشم می‌خورد (رابازو همکاران[8]، 2019) و عملکرد افراد با توجه به منبع انگیزش متفاوت است (یان و مک کولاف[9]،2004). همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که یکی از عوامل تأثیرگذار بر انگیزش ورزشکار رفتار مربی است (دودا و بالاگوئر[10]،2007). در همین راستا نتایج تحقیق پیری و همکاران (1394) نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین انگیزش مشارکت ورزشی از جمله موفقیت، آمادگی، رهایی انرژی، دوست‌یابی و تفریح در بین دختران و پسران ورزشکار وجود دارد که در تمامی مؤلفه‌های مذکور به جز توسعه مهارت، انگیزه مشارکت دختران بالاتر از انگیزه پسران است (پیری، آهار و محمودی،1394). صفانیا و نیک‌بخش (1388) نیز در پژوهش خود نشان دادند که انگیزه‌های پسران دانشجو در مقایسه با دختران برای ورزش بیشتر بود. در نتیجه می‌توان گفت که موفقیت در رشته‌های مختلف ورزشی می‌تواند به عوامل متعددی وابسته باشد (مرادی و همکاران، 1398) و همان‌طور که اشاره شد مربیان ورزشی برای موفقیت ورزشکاران از هرگونه تمرین و تجربه‌ای استفاده می‌کنند و تنها در صورتی که بتوانند خصوصیت و ویژگی‌های ورزشکاران و میزان تأثیر آن‌ها در موفقیت ورزشی را به خوبی شناسایی کنند، می‌توانند درصد موفقیت ورزشکاران را توسعه دهند. به همین جهت شناخت این خصوصیت‌ها به‌ویژه در رده‌های پایه و ورزشکاران نخبه به مربیان و متخصصان تمرین کمک می‌کند تا برای رسیدن به اهداف موردنظر و موفقیت‌های ورزشی پایدار، برنامه‌های تمرینی لازم را به صورت بهینه برنامه‌ریزی و طراحی نمایند. در همین راستا، ورزشکاران نیز می‌توانند با کسب آگاهی بهتر نسبت به ویژگی‌های مورد نیاز رشته ورزشی خود، با انگیزه و تلاش بیشتری به اجرای تمرینات بپردازند (صفانیا و نیک‌بخش، 1388).

در طول سالیان پس از انقلاب، همواره موضوع حقوق زنان در ایران یکی از محورهای اصلی جنگ نرم رسانه‌های علیه نظام بوده و در قالب‌های مختلفی پیگیری شده است، البته یکی از جدیدترین مصادیق آن ورود زنان به ورزشگاه‌ها است که به صورت جدی دربارۀ آن فضاسازی می‌شود؛ به طوری که تبعات آن در جامعه مشاهده می‌گردد (مرکز مطالعات راهبردی تربیت اسلامی، 1395). امروزه حضور و مشارکت زنان در حوزه‌های مختلف ورزشی نظیر بازار کار، شرکت در مجامع و انجمن‌های علمی و فرهنگی به‌خصوص آموزش افزایش چشمگیری داشته، اما به رغم مشارکت کمی، در بعد کیفی رشد چندانی مشاهده نشده و به حد مطلوب نرسیده است. مشاهدات تجربی حاکی از آن است که در جامعه ما، مشارکت ورزشی دختران در مقایسه با مشارکت ورزشی پسران نرخ کمتری دارد، ولی طی دو دهه گذشته و پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، پیشرفت‌های زیادی در مورد فعالیت‌های دختران حاصل شده است (حسینی،1387). به طور مثال، تعداد مربیان و داوران زن در سال 1375 به ترتیب 32 و 10 نفر بوده است که این تعداد در سال 1382، به ترتیب 32466 نفر مربی زن و 16489 نفر داور زن افزایش پیدا کرده است. این افزایش گامی بزرگ در جهت رفع یکی از معضلات ورزش بانوان در زمینه کمبود نیروی انسانی متخصص است (موسوی راد، فراهانی و بیات، 1395).

موفقیت رشته‌های ورزشی و فدراسیون‌های مرتبط در گرو استفاده از یافته‌های جدید علمی تربیت‌بدنی و ورزش قهرمانی به‌ویژه در کشورهای پیشرفته است (وزینی طاهر، شهبازی و باقرزاده،1390). پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ورزشکاران موفق در ورزش‌های خاص دارای ویژگی‌های بدنی و فیزیولوژیک منحصر به فردی نسبت به سایر ورزشکاران است (گونزالس و سوارز[11]،2011)، شناخت این ویژگی‌ها مهم و عامل تعیین‌کننده‌ای در اجرای ورزشکاران است (شپارد، نولان و نیوتون[12]، 2012). والیبال که امروزه به‌عنوان یکی از پنج ورزش برتر جهان نزد مردم شناخته شود و فدراسیون بین‌المللی آن نیز با عضویت 220 فدراسیون ملی، بزرگ‌ترین نهاد ورزشی جهان است، در ایران به‌خصوص در میان بانوان به عنوان یکی از ورزش‌های پرطرفدار به شمار می­آید. والیبال ورزشی هیجا‌ن‌انگیز و مفرح است که در بین دیگر ورز‌ش‌ها، جایگاهی ویژه‌ و در سراسر جهان و همچنین ایران طرفداران فراوانی دارد. بازیکنان والیبال با توجه به ماهیت این ورزش و محیط بازی، از ویژگی‌های جسمانی ویژه‌ای برخوردارند که سهم تعیین‌کننده‌ای در رسیدن به اوج آمادگی و عملکرد ورزشی و همچنین کسب موفقیت در رقابت‌های مختلف داخلی و خارجی دارند (سلیمی آوانسر، بارانچی و کنشلو، 1393). طبق نظر محققان، آمادگی عبارت است از :عوامل فیزیولوژیکی، روانی و ذهنی اثرگذار بر توانایی انسان که میل به یادگیری و تحمل در برابر فشار معین را افزایش می‌دهد و دارای شرایط و ویژگی‌هایی است. از جمله عواملی که سطح آمادگی را تعیین می‌کند سن، جنسیت، محیط، ژنتیک و نوع زندگی هستند(کومبیرا و همکاران[13]، 2021). شرایط جسمانی و روانی از مهم‌ترین عواملی هستند که در تعیین سطح آمادگی تأثیر می‌گذارند. در این زمینه افضل‌پور و رشیدی (1388) ارتباط معناداری را بین برخی ویژگی‌های آنتروپومتریکی، فیزیولوژیکی و روان‌شناختی با اجرای مهارت‌های والیبال و موفقیت تیم‌ها نشان دادند. اودی و همکاران (2012) نیز ارتباط اندازه‌های آنتروپومتریکی با میزان پرش عمودی در بازیکنان والیبال مرد نخبه را بررسی نمودند.نتایج آن‌ها نشان داد که توان بی‌هوازی به طور معناداری در بازیکنان بلند قامت بیشتر از بازیکنان کوتاه قد بوده است. همچنین بین طول اندام پایین تنه و توان بی هوازی ارتباط مثبت معناداری وجود داشت؛ به‌طوری که بازیکنان با طول اندام بلندتر دارای پرش عمودی بهتر و بالطبع توان بی‌هوازی بیشتری دراجرا بودند (اودی و همکاران، 2012). مشابه پژوهش مذکور، ساتلر[14] و همکاران (2012) نیز همبستگی بین شاخص‌های آنتروپومتریکی و پرش عمودی به عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های فیزیولوژیکی و جسمانی در والیبال را ارئه کردند. همچنین هاگز[15] (2000) و پسنگارد[16] (2003) تحقیقات گسترده‌ای پیرامون مشخص کردن تأثیرات مهارت‌های روانی انجام دادند. در تمامی این تحقیقات، نتایج بیانگر تأثیر مثبت مهارت‌های روانی روی اجراهای ورزشی بوده و نشان داده شده است که عوامل فیزیولوژیکی، پیکری و سطح مهارت بازیکنان، ازجمله عواملی هستند که ممکن است توان بالقوه تاکتیکی و تکنیکی یک تیم والیبال را محدود نمایند (مندس و همکاران[17]، 2021). جهانگیری و همکاران (1393) دریافتند که نقش مربی می‌تواند به‌عنوان مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر انگیزش درونی و تداوم مشارکت ورزشی دختران نوجوان ورزشکار در نظر گرفته شود.

 امروزه توجه و بررسی نیاز ورزشکاران در جهت شناخت و رفع مشکلات آن‌ها به‌عنوان عوامل اصلی و اثرگذار بر پیشبرد اهداف یک تیم ورزشی در نظر گرفته می‌شود (کاتاک و همکاران[18]، 2020). ورزش در جامعه ما به‌ویژه در بخش بانوان دارای کمبودها و مشکلات اساسی نسبت به ورزش روز دنیا بوده و احتیاج به ریشه‌یابی عمیق و مطالعه درازمدت و گسترده دارد. همان‌طور که در بالا اشاره شد عوامل متعددی می‌توانند بر شناسایی نیازهای عملکردی ورزشکاران تأثیر بگذارند. بنابراین با توجه به اهمیت انجام پژوهش‌های مرتبط با متغیرهای تحقیق پیش رو بر روی ورزشکاران و اندک بودن تحقیقات در مورد نیاز دختران والیبالیست تیم ملی جوانان، پرسش این است:

برای نیازهای جسمانی و مهارتی و انگیزشی ورزشکاران والیبالیست چه چارچوبی می‌توان ارائه کرد تا بتواند نقش مؤثری در روشن‌شدن نقاط ضعف موجود در نیازهای جسمانی و مهارتی و انگیزشی آنان داشته باشد و با لحاظ نمودن آن در برنامه‌ریزی‌های آینده، مربیان و ورزشکاران را در دستیابی به نقطه اوج اجراهای ورزشی یاری نماید؟

روش‌شناسی پژوهش

روش انجام این پژوهش کیفی است. راهبرد تحقیق در این مطالعه، تحلیل داده‌بنیاد به روش اشتراوس و کوربین و جامعه آماری آن شامل مربیان، کادر فنی و بازیکنان تیم ملی والیبال جوانان دختر ایران و برخی اعضای ارشد فدراسیون والیبال بود. روش نمونه­گیری به‌صورت نمونه‌گیری غیراحتمالی^[19] با انتخاب هدفمند و با حداکثر تنوع یا ناهمگونی بود و نمونه­گیری تا رسیدن به کفایت نظری ادامه داشت. وقتی کفایت نظری حاصل شد، هیچ نوع داده­ اضافی نمی­توان یافت که پژوهشگر به وسیله آن بتواند خواص یا ویژگی­ها (مقوله­ها) را تدوین کند. به موازاتی که داده­های مشابه را جمع­آوری می­کند، از لحاظ تجربی اطمینان حاصل می­کند که یک مقوله به کفایت رسیده است (دانایی فرد و همکاران،1388). از این رو، تعداد مشارکت‌کنندگان در مصاحبه15  نفر بود. برای گردآوری اطلاعات ابتدا ادبیات و پیشینه تحقیق با استفاده از کتب، مجلات، پایان­نامه­های مربوط، آیین­نامه و اسناد مرتبط و سایت­های اینترنتی موردبررسی قرار گرفت. پس از تهیه راهنمای مصاحبه به نمونه آماری مراجعه شد و داده­های موردنیاز با استفاده از مصاحبه‌های باز جمع­آوری گردید. طول مدت مصاحبه­ها، 30-90 دقیقه بود و مصاحبه­ها توسط دستگاه ضبط دیجیتالی ثبت شد. قبل از مصاحبه با افراد به منظور حداکثر مشارکت متخصصان و استادان، نامه­ای همراه با جزئیات اساسی اهداف مطالعه و سؤال­ها مرتبط با آن توسط E-mail  به مشارکت­کنندگان ارسال و از آن­ها جهت ملاقات حضوری درخواست شد. برای تحلیل مصاحبه­ها از رویکرد ویرایشی^[20]، تئوری مبتنی بر داده^[21] گلاسر و استراوس که یکی از رویکردهای تحلیل داده­ها در مصاحبه است، استفاده شد (دانایی فرد و همکاران، 1388).

نخستین گام در ساخت نظریه زمینه­ای، انجام کدبندی باز است. کدگذاری باز شامل تعداد کدهای اولیه می‌باشد که شناسایی‌شده است و با توجه به مفاهیم آن‌ها دسته‌بندی می­شود (کریوگر و نیومن، 2006). مفاهیم و مقوله­های به دست آمده از مرحله کدگذاری باز، در الگوی کدگذاری^[22] جای می­گیرد. الگوی کدگذاری روابط بین مقوله­هایی مانند شرایط علّی، شرایط زمینه­ای، مقوله محوری، شرایط مداخله­گر، راهبردها و پیامدها را ترسیم می­کند (دانایی فرد، 1388). درنهایت مرحله سوم یا کدگذاری انتخابی صورت می‌گیرد که مدل نهایی پژوهش شکل‌گرفته و ارائه می‌شود.

گفتنی است به جهت نو بودن تحقیق و محدودیت احتمالی داده‌ها، از رویکرد مثلث‌سازی^[23] استفاده شد. مثلث‌سازی به فرایند استفاده از رویکردها و منابع گوناگون جهت جمع‌آوری اطلاعات در تحقیق اطلاق می‌شود (اسکینر، ادواردز و کوربت، 2014). با توجه به استفاده از شیوه  مثلث‌سازی (استفاده از منابع چندگانه شامل منابع کتابخانه‌ای، گروه کانونی با کارشناسان و مصاحبه با متخصصان) در این تحقیق از موارد منابع متنوع به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات استفاده شد. علاوه بر این، در پژوهش حاضر جهت سنجش روایی از معیارهای اسکینر، ادواردز و کوربت (2014) که در جدول 1 به آن اشاره‌شده است، استفاده شد:

جدول 1: روش­های اطمینان از روایی

برای محاسبه پایایی با روش توافق درون موضوعی دو کدگذار، از یک متخصص مدیریت ورزشی که در مراحل انجام پژوهش حضورداشت و از آگاهی مناسبی در مورد این پژوهش برخوردار بود، درخواست شد تا به‌عنوان همکار در کدگذاری تحقیق شرکت کند. آموزش‌ها و تکنیک‌های لازم جهت کدگذاری به همکار تحقیق انتقال داده شد. سپس محققان به همراه همکار، به‌عنوان نمونه دو مورد از مصاحبه‌ها را کدگذاری کردند و درصد توافق درون‌موضوعی با استفاده از فرمول زیر محاسبه شد:

جدول 2: میزان توافقات و عدم توافقات میان پژوهشگر و کدگذار دوم در کدگذاری نهایی

همان‌طور که در جدول 2 مشخص است، نتایج (ضریب کاپا 78/0) در پژوهش حاضر حاکی از رد فرض استقلال کدهای استخراج شده و تایید وابستگی آن‌ها با یکدیگر است. از این رو، می­توان ادعا کرد که فرایند کدگذاری از پایایی کافی برخوردار بوده است (جدول 2).

یافته‌های پژوهش

شرح و بسط عوامل شناسایی‌شده در پژوهش حاضر، بر مبنای داده­های مصاحبه­ها و حاصل تجزیه‌وتحلیل 15 مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود که ابتدا استخراج مفاهیم انجام شد و هرچقدر که یک عامل (طبقه به‌دست‌آمده)، کدهای بیشتری داشته است، به همان اندازه در سایر جنبه‌های فرعی آن نیز وضوح بیشتری شناسایی و مشخص‌شده است. مقوله، زیرطبقه­ها و کدهای (مفاهیم) به‌دست‌آمده در این پژوهش در جدول 4 قابل‌مشاهده است. همچنین در جدول 2 توزیع افراد در گروه­های مشارکت‌کننده در مصاحبه به تفکیک قابل‌رؤیت است. افراد مذکور بر اساس 3 معیار میزان تخصص، تجربه و موفقیت در زمینه ورزش والیبال انتخاب شدند.

جدول 3. توزیع افراد در گروه­های مشارکت­کننده در مصاحبه و کدهای مورداستفاده

در این پژوهش با کمک نرم‌افزار اطلس‌تی‌آی، درمجموع همه مصاحبه‌ها تعداد 524 کد اولیه ایجاد شد، اما به علت تشابه معنایی و تکراری بودن اطلاعات، این کدها در یکدیگر ادغام و تجمیع شدند و در نهایت به 348 کد کاهش یافتند. سپس بر اساس کدهای باز ثانویه، 32 مقوله اصلی ایجاد شد. در جداول 3 و 4 چند نمونه از نحوه کدگذاری باز و تشکیل مقولات اصلی پژوهش نشان داده‌شده است:

جدول 4: نمونه‌ای از  نتایج کدگذاری باز مصاحبه­ها

جدول 5: نمونه نتایج کدگذاری شناخت نیازهای جسمانی، مهارتی و انگیزشی در دختران والیبالیست تیم ملی

پس از انجام کدگذاری باز، مرحله دوم، یعنی تجزیه‌وتحلیل داده‌ها یا کدگذاری محوری انجام شد. هدف این مرحله، برقراری رابطه بین مقوله‌های تولیدشده در مرحله کدگذاری باز است. این کدگذاری به این دلیل «محوری» نامیده شده که کدگذاری حول محور یک مقوله تحقق می‌یابد. کدگذاری محوری بر تمرکز و تعیین یک مقوله به عنوان مقوله اساسی یا اصلی قرار دارد و سپس مقوله‌های دیگر به عنوان مقولات فرعی به آن ارتباط داده می‌شوند. این کار با به کاربردن یک مدل پارادایمی شامل شرایط علّی، پدیده محوری، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها بر اساس روش کدگذاری استراس و کوربین انجام شد. نتایج این مرحله در شکل 1 آورده شده است:

شکل 1: مدل پارادایمی حاصل از کدگذاری محوری

کدگذاری انتخابی

در کدگذاری باز و محوری، مدل پارادایمی تدوین چارچوب نیازهای دختران والیبالیست کشور گردآوری شد؛ مدلی که شامل شرایط علی، پدیده اصلی، شرایط زمینه­ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها بود. مطابق با رویکرد استراوس و کوربین (1990) در کدگذاری انتخابی، نتایج گام­های قبلی به­کار گرفته شد. مقوله اصلی انتخاب و به شکلی نظام­مند به سایر مقوله­ها ارتباط داده شد و اعتبار ارتباطات بررسی گردید. همچنین مقوله­هایی که نیاز به تصفیه و توسعه بیشتر داشتند، توسعه داده شدند و ارتقائ پیدا کردند. گفتنی است که این کار بر اساس الگوی شناسایی‌شده بین مقوله­های اصلی و فرعی در کدگذاری باز و محوری آغاز شد و شامل گام­هایی مانند معین کردن خط داستان، ارتباط دادن مقوله­های فرعی به مقوله­های اصلی از طریق پارادایم، اعتباربخشی به روابط و پرکردن شکاف بین مقوله‌ها بود. همچنین تمامی گام­های یاد شده در فرایندی رفت و برگشتی و تعاملی و همراه با کدگذاری باز و محوری انجام گرفت. درنهایت مدل نهایی پژوهش استخراج شد(شکل 2):

شکل 2: مدل نهایی پژوهش

بحث و نتیجه‌گیری

در جامعه ما توسعه و اعتلای تربیت بدنی و ورزش، به تحول سازنده و مثبت در برنامه‌های جاری ورزشی وابسته است. بی‌شک بازنگری در برنامه‌های گذشته و جاری و تدوین برنامه‌های کارآمد و مؤثر، نیازمند تحقیقات گسترده و همه‌جانبه است که نتایج آن بتواند صحت انطباق آن را با نیازهای اساسی جامعه در حال تحول ما تضمین کند و خط‌مشی برنامه جدید را تعیین نماید (منظمی و همکاران، 1390). در پژوهش حاضر، با استفاده از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و بررسی اسناد موجود به بررسی عوامل اثرگذار بر نیازهای جسمانی، مهارتی و انگیزشی در دختران والیبالیست تیم ملی جوانان به عنوان پدیده محوری پرداخته شد. درنهایت پس از بررسی کامل تمامی مصاحبه‌ها و تحلیل دیدگاه­های افراد و مرور نظام‌مند مطالعات، تعداد 524 کد نهایی از مرحله اول یعنی مرحله کدگذاری باز استخراج گردید که پس از تجمیع کدهای یکسان، این تعداد به 348 کد کاهش پیدا کرد. در گام بعدی کدهای استخراج‌شده نهایی در قالب 31 مقوله دسته‌بندی شدند. در کدگذاری باز و محوری، مدل پارادایمی توسعه داده شد؛ مدلی که شامل شرایط علّی، پدیده اصلی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها، اقدامات و پیامدها بود و درنهایت در مرحله کدگذاری انتخابی مشخص گردید.

نتایج این پژوهش نشان داد برای شناسایی عوامل اثرگذار بر شناسایی نیازهای عملکردی والیبالیست‌های دختر نخست باید به شرایط علّی توجه کرد. در این الگو شرایط علّی به عنوان عواملی که به‌صورت مستقیم بر پدیده اصلی تأثیر می‌گذارند لازم است موردتوجه قرار گیرند. شرایط علی اثرگذار بر شناخت نیازهای عملکردی دختران به عنوان مقوله اصلی یا پدیده محوری موردمطالعه در پژوهش حاضر تحت تأثیر شرایط علی گوناگونی مانند شناخت کلی ساختار تیم، واکاوی امکانات و منابع، توجه به سیاست‌های فدراسیون، بررسی سیستم نظارتی و عملکردی، شناخت ارتباطات اثرگذار، اهمیت و نقش مسائل انگیزشی و شناخت راهبرد موجود قرار دارد که این مقوله‌ها درمجموع دارای 79 زیر مؤلفه بود. بررسی‌ها نشان داد عوامل متعددی در موفقیت رشته‌های مختلف ورزشی نقش دارند. مربیان ورزشی می‌توانند شانس موفقیت ورزشکاران را بالا ببرند، اگر هرگونه تمرین و تجربه‌ای را برای موفقیت ورزشکاران به‌کارگیرند و تنها درصورتی‌که ویژگی‌های ورزشکاران و میزان تأثیر آن‌ها در موفقیت ورزشی را به‌خوبی بشناسند، به‌طورقطع این کار نتیجه خواهد داد (افشل‌پور و رشیدی،1388).

از مهم‌ترین مواردی که در طبقه «شناخت کلی ساختار تیم» لازم است مورد توجه قرار گیرد، شناسایی توانمندی و مهارت‌ها و دانش بنیادی مربیان، مهارت‌های کادر فنی، شناسایی شرایط محیطی تیم، شناسایی عوامل بیرونی و خارجی تأثیرگذار، آگاهی از ساختار کلی تیم، شناسایی بحران‌ها، شناسایی زمینه‌های رشدی بازیکنان، شناسایی بازیکنان با قابلیت بالا، بررسی وضع موجود و موانع موجود، شناخت دقیق بازیکنان قبل از ورود به تیم، شناسایی عوامل جسمانی، مهارتی و انگیزشی، شناسایی مسیرهای توسعه تیم، شناخت محدودیت‌های عملیاتی کادر فنی، شناخت محدودیت‌های عملیاتی بازیکنان، شناسایی شرایط محیطی تیم، بررسی مشکلات تیم و شناسایی موانع موجوداست. مشخص شدن این زیرشاخه‌ها بدین معناست که شناسایی ساختار تیم به‌عنوان یک بخش اساسی در شناخت نیاز های بازیکنان است و تأثیر مهمی در ایجاد کردن زمینه برای رشد تیم دارد.

در طبقه «واکاوی امکانات و منابع» به تأثیر مطلوب این بخش بر روی تیم از طریق نیازسنجی کلی برای تیم، بررسی میزان منابع مالی در اختیار، توجه به محدودیت‌های عملیاتی در حوزه ورزش زنان، بررسی و شناخت زیرساخت‌های عملیاتی موجود، بررسی تیم‌های رقیب، بودجه‌بندی برای تیم، برسی امکانات و تجهیزات، به‌روز‌رسانی کلیه امکانات و توجه به نیاز کلیه اعضای تیم می‌توان اشاره کرد. همچنین این بخش تأثیر زیادی بر رو بعدانگیزشی بازیکنان ایجاد می‌کرد.

در طبقه «توجه به سیاست‌های فدراسیون» به محتوای عملکردی فدراسیون از قبیل بررسی حوزه فعالیت اجرایی مربیان و زمینه فعالیت مربیان تخصصی، بررسی فضای عملکردی ورزش زنان، ضعف عملکرد سازمان درباره ورزش زنان، بررسی توانمندی ذاتی بازیکنان و توانمندی اکتسابی مربیان، در اولویت بودن ورزش زنان، بررسی نتایج عملکرد مربیان قبلی و علل شکست آن‌ها، توجه به ضعف کار تیمی، تقویت بخش رفتاری و عملکردی، بررسی یافته‌های علمی بومی و ملی در حوزه والیبال، بررسی شرایط فعلی و مقایسه ان با شرایط قبلی تیم، بررسی میزان توسعه قابلیت‌های فردی بازیکنان، مطالعات تطبیقی، ضعف عملکرد فدراسیون در شناخت مربیان توانمند، در اولویت بودن نظارت دائمی کادر فنی، اعتقاد مدیران فدراسیون به برابری جنسیتی، اجرایی‌نشدن برنامه‌ها، بررسی و به‌روز‌رسانی امکانات نرم‌افزاری که نشان می‌دهد تصمیم‌گیری‌های درست و به موقع از طرف فدراسیون به‌عنوان نهاد تصمیم‌گیرنده ارشد، تأثیر مهمی روی عوامل عملکردی بازیکنان دارد را می‌توان نام برد.

در «بررسی سیستم نظارتی و عملکردی» به مسئله مهم بررسی قوانین و مقررات موجود، بررسی عملکرد سیستم نظارتی و ارزیابی، ارتباطات دائمی دوسویه، عملکرد نظارتی مربیان، پذیرش توسعه به‌عنوان فرایند بلندمدت، بررسی اندازه توزیع قدرت کادر فنی، نظارت بر تشویق و تنبیه تیم، تجزیه تحلیل روند توسعه در تیم، نظارت بر توزیع عادلانه شرایط و نظارت بر ارتباطات متقابل اشاره شد که یکی از مهم‌ترین شرایط علی برای شناخت نیازهای مورد نظر برای دختران والیبالیست تیم ملی است.

در بخش «شناسایی ارتباطات اثرگذار» به بررسی ارتباط رسانه و تیم بانوان، مطالعه مدل‌های تطبیقی در کشور‌های خارجی، بررسی ارتباطات دوسویه مربی و بازیکنان، بررسی ارتباطات دو سویه بازیکنان باهم، شناخت دلایل ضعف کار تیمی، بررسی وضعیت ارتباطی مربیان با فدراسیون، بررسی ارتباطات با تیم‌های هم‌رده بین‌المللی، ایجاد تعاملات مطلوب و هدفمند و ارتباط با مربیان بین‌المللی برای ارتقای مربیان اشاره گردید و نقش بسیار مهم روابط سالم و مستحکم را به جهت توسعه تیم نشان داد. در طبقه «اهمییت و نقش مسائل انگیزشی» بر اولویت‌بندی مسائل انگیزشی و بررسی مسائل وابسته به آن تاکید شد. در «بررسی راهبردهای موجود» نیز بررسی روند راهبردی تیم، ایجاد تفکرات راهبردی و همچنین برنامه راهبردی برای توسعه تیم از اهمیت برخوردار است.

در مدل نهایی این پژوهش، 7 مقوله اصلی به عنوان شرایط زمینه‌ای که به شناخت نیازهای جسمانی، مهارتی و انگیزشی در دختران والیبالیست تیم ملی جوانان ایران کمک می کند مورد توجه قرار گرفت؛ شرایطی که می­تواند در اثر اجرای فرایندها، اقدامات و راهبردهای لازم در راستای توسعه تیم ملی بانوان اعم از ورزشکاران و کادر فنی صورت بگیرد. این شرایط شامل نقش وزارت و فدراسیون، زمینه‌های مدیریتی، بررسی ساختارها، عوامل اقتصادی، زیرساخت آموزشی، نقش رسانه و عوامل فرهنگی است. این مقولات در مطالعات آئودی (2012)، قدرت‌نما و حیدری‌نژاد (1393) و منظمی و همکاران (1390) نیز مورد تاکید قرار گرفته بود.

«نقش متقابل وزارت و فدراسیون» خود مشتمل بر عواملی از قبیل بررسی حوزه فعالیت اجرایی مربیان و زمینه فعالییت مربیان تخصصی، بررسی فضای عملکردی ورزش زنان، ضعف عملکرد سازمان درباره ورزش زنان، بررسی توانمندی ذاتی بازیکنان و توانمندی اکتسابی مربیان، در اولویت بودن ورزش زنان، بررسی نتایج عملکرد مربیان قبلی و علل شکست آن‌ها، توجه به ضعف کار تیمی، تقویت بخش رفتاری و عملکردی، بررسی یافته‌های علمی بومی و ملی در حوزه والیبال، بررسی شرایط فعلی و مقایسه آن با شرایط قبلی تیم، بررسی میزان توسعه قابلیت‌های فردی بازیکنان، مطالعات تطبیقی، ضعف عملکرد فدراسیون در شناخت مربیان توانمند، در اولویت بودن نظارت دائمی کادر فنی، اعتقاد مدیران فدراسیون به برابری جنسیتی، اجرایی‌نشدن برنامه‌ها، بررسی و به‌روزرسانی امکانات نرم‌افزاری است و در مقوله «زمینه‌های مدیریتی» به اولویت‌بندی مسائل مدیریتی و بررسی مسائل وابسته به آن پرداخته شد.

 مهم‌ترین مواردی که در طبقه «چالش‌های ساختاری» می‌توان به آن اشاره کرد، شناسایی توانمندی و مهارت‌ها و دانش بنیادی مربیان، مهارت‌های کادر فنی، شناسایی شرایط محیطی تیم، شناسایی عوامل بیرونی و خارجی تأثیرگذار، آگاهی از ساختار کلی تیم، شناسایی بحران‌ها، شناسایی زمینه‌های رشدی بازیکنان، شناسایی بازیکنان با قابلیت بالا، بررسی وضع موجود و موانع موجود، شناخت دقیق بازیکنان قبل از ورود به تیم، شناسایی عوامل جسمانی، مهارتی و انگیزشی، شناسایی مسیرهای توسعه تیم، شناخت محدودیت‌های عملیاتی کادر فنی، شناخت محدودیت‌های عملیاتی بازیکنان، شناسایی شرایط محیطی تیم، بررسی مشکلات تیم، شناسایی موانع موجوداست. مشخص شدن این زیر شاخه‌ها بدین معناست که شناسایی ساختار تیم به‌عنوان یک بخش اساسی در شناخت نیازهای بازیکنان است و تأثیر مهمی در ایجاد کردن زمینه برای رشد تیم دارد.

در طبقه «عوامل اقتصادی» به تأثیر مطلوب این بخش بر روی تیم از طریق نیازسنجی کلی برای تیم، بررسی میزان منابع مالی در اختیار، توجه به محدودیت‌های عملیاتی در حوزه ورزش زنان، بررسی و شناخت زیرساخت‌های عملیاتی موجود، بررسی تیم‌های رقیب، بودجه‌بندی برای تیم، برسی امکانات و تجهیزات، به‌روزرسانی کلیه امکانات و توجه به نیاز کلیه اعضای تیم اشاره گردید. همچنین این بخش تأثیر زیادی بر رو بعدانگیزشی بازیکنان ایجاد می‌کرد.

در «تغییر زیرساخت آموزشی و رفتاری» به مسئله مهم بررسی قوانین و مقررات موجود آموزشی و رفتاری، بررسی عملکرد سیستم نظارتی و ارزیابی، ارتباطات دائمی دوسویه، عملکرد نظارتی مربیان، پذیرش توسعه به‌عنوان فرایند بلندمدت، بررسی اندازه توزیع قدرت کادر فنی، نظارت بر تشویق و تنبیه تیم، تجزیه تحلیل روند توسعه در تیم، نظارت بر توزیع عادلانه شرایط و نظارت بر ارتباطات متقابل اشاره شد که یکی از مهم‌ترین شرایط علی برای شناخت نیازهای مورد نظر برای دختران والیبالیست تیم ملی است.

در بخش «نقش رسانه» به بررسی ارتباط رسانه و تیم بانوان، مطالعه مدل‌های تطبیقی در کشورهای خارجی، بررسی ارتباطات دوسویه مربی و بازیکنان، بررسی ارتباطات دو سویه بازیکنان باهم، شناخت دلایل ضعف کار تیمی، بررسی وضعیت ارتباطی مربیان با فدراسیون، بررسی ارتباطات با تیم‌های هم‌رده بین‌المللی، ایجاد تعاملات مطلوب و هدفمند و ارتباط با مربیان بین‌المللی برای ارتقای مربیان اشاره گردید و نقش بسیار مهم روابط سالم و مستحکم را به جهت توسعه تیم نشان داد و درنهایت در «عوامل فرهنگی» نیز به بررسی مسائل و محدودیت‌های فرهنگی تیم، ایجاد تفکرات مثبت و همچنین برنامه مثبت برای توسعه فرهنگی تیم اشاره گردید.

علاوه براین، در الگوی مذکور عوامل مداخله‌گر هم به صورت مستقیم بر شناسایی شرایط علی اثرگذار بر نیازهای عملکردی دختران والیبالیست تأثیر دارد و هم بر روی ارتباط بین عوامل علّی و پدیده اصلی تأثیر می‌گذارد. مسلم است این تأثیر هم می‌تواند تسهیل‌گر باشد و هم محدودکننده. در بخش شرایط مداخله‌گر به مسائل مهمی که به‌عنوان موانع بر سر راه شناخت نیازهای عملکردی دختران والیبالیست وجود داشتند، پرداخته شد. این شرایط شامل نبود زیرساخت‌های آموزشی، عدم توجه به مسائل انگیزشی، کمبود منابع در دسترس، ضعف در ارتباطات، عدم ثبات مدیریتی و کمبودهای بخش نظارتی بود که پژوهشگرانی مانند موسوی راد و همکاران (1396)، منظمی (1390) و قدرت‌نما و حیدری‌نژاد (1393) نیز بر تاثیرات آن‌ها تاکید کرده اند. این موانع در صورت برداشته شدن و اصلاح می‌توانند کمک بزرگی به توسعه و تحول تیم نمایند. هر کدام از شاخص‌های استخراج‌شده دارای کدهای اثر گزار به شرح زیر است:

در بخش «کمبود زیرساخت آموزشی» به مواردی همچون: کمبود آموزش، عدم‌شرکت در دوره‌های بین‌المللی آموزشی، عدم‌برگزاری بازآموزی مربیان، کمبود جلسات آموزشی برای بازیکنان، عدم‌برنامه‌ریزی پایه برای آموزش، کمبود کارگروه آموزشی در فدراسیون، محدودیت‌های مطالعاتی در حوزه والیبال زنان، فقدان اتاق فکر تخصصی در فدراسیون و کمبود تاکتیک‌های حرفه‌ای اشاره گردید و به حائز اهمیت بودن مسئله آموزش و امور مرتبط با آن در حوزه ورزش به‌ویژه ورزش بانوان تاکید شد.

در مورد مقوله «عدم توجه به مسائل انگیزشی و مهارتی» مواردی همچون: عدم‌حمایت از بازیکنان موفق، نارضایتی برخی بازیکنان از وضع موجود، جذاب‌نبودن فضای رقابتی در مقایسه با تیم مردان، ارتباط عاطفی محدود بین بازیکنان و مربیان، عدم‌توجه به نیازهای روان‌شناختی بازیکنان، عدم‌توجه به مسائل انگیزشی، دوری بازیکنان از خانواده، کم‌توجهی به شهرستانی‌ها، عدم‌توجه به نیاز روحی- روانی، عدم‌توجه کافی به تیم بانوان، عدم‌توجه به جوان‌گرایی، نداشتن امادگی ذهنی برخی بازیکنان و نداشتن امادگی جسمی لازم برخی بازیکنان بیان شد. به طور کلی، عدم‌توجه به مسائل انگیزشی موضوعی ست که می‌تواند آثار سوء جبران‌ناپذیری به ساختار یک تیم بزند. از آنجایی که یک تیم ورزشی متشکل از تک تک اعضا می‌باشد، در نتیجه عدم‌توجه به این مسئله باعث نارضایتی کلی تیم وکسب نتایج نامطلوب خواهد شد. از این رو، توجه به مسئله انگیزشی در کنار مهارت بازیکنان در اولویت است.

 مهم ترین مواردی که می‌توان در طبقه «کمبود منابع در دسترس» به آن اشاره کرد شامل کمبود مربیان تخصصی بدن‌سازی، کمبود منابع در دسترس مربیان، عدم‌تامین مالی کافی تیم، کمبود کارشناسان تخصصی، ایجاد زیرساخت مدون و در دسترس، عدم‌استفاده از مربی خارجی در بخش بانوان، عدم‌استفاده از تکنیک‌های بدن‌سازی روز دنیا، کمبود متخصص تغذیه حرفه‌ای، کمبود تورهای تخصصی تمرینی برای بانوان، بیمه نبودن بازیکنان، کمبود منابع مالی، عدم‌توجه به مشکلات معیشتی بازیکنان، کمبود پاداش به بازیکنان، عدم‌احساس امنیت مالی بازیکنان، عدم‌تخصیص بودجه کافی برای بازیکنان، کمبود امکانات مناسب و کافی، نقل و انتقالات مالی محدود نسبت به اقایان، کم توجهی به مشکلات مالی و کمبود نیروهای تخصصی در کادر فنی است. تهیه امکانات و منابع مورد نیاز ورزشکاران جزو اولویت‌های یک تیم و البته ضروری‌ترین مواردی است که باید مورد توجه فدراسیون قرار گیرد.

در مقوله «عملکرد ضعیف بخش ارتباطات» مواردی از قبیل ارتباط تک‌سویه فدراسیون با تیم، اختلاف نظر بین فدراسیون و کادر فنی، عدم‌ارتباط مدون رسانه با فدراسیون در بخش بانوان، عدم‌برگزاری مسابقات دوستانه، عدم‌فرهنگ‌سازی از طرف رسانه، عدم‌انتقاد‌پذیری فدراسیون، عدم‌پوشش رسانه‌ای لیگ بانوان، برخی دخالت‌های فدراسیون و داشتن نگاه تک بعدی اشاره شد که نشان‌دهنده اثر مثبت ارتباطات در تسریع امور است.

در مورد مقوله «عدم‌ثبات مدیریتی» مواردی مثل کمبود فضای رقابتی سالم با مردان، عدم‌برنامه‌ریزی درست فدراسیون، عدم‌کسب تجربه از مشکلات قبلی، عملکرد سلیقه‌ای فدراسیون، کمبود فضای رقابتی سالم با مردان، نداشتن اهداف بلندمدت در والیبال بانوان، عدم‌حمایت از مربیان موفق، عدم‌انتقادپذیری مربیان و کادر فنی و بازیکنان، اثرات منفی دخالت فدراسیون در تصمیم نهای تیم، تصمیم‌گیری‌های مصلحتی فدراسیون برای تیم بانوان، داشتن محدودیت‌های بانوان در بخش بین‌المللی، کمبود اردوهای بین‌المللی، کمبود اردوهای دائمی برای تیم و کم ‌توجهی به لیگ بانوان به نسبت مردان استخراج شد و اهمیت مدیریت مطلوب را در پیشبرد اهداف بیش از پیش آشکار نمود.

مقوله «ضعف سیستم نظارتی و ارزیابی» نیز مواردی همچون کمبود قوانین و مقررات مدون انضباطی، عدم‌تطبیق بازیکنان باهم به‌صورت دائمی، نداشتن نظم و انضباط واقعی، عدم‌نظارت درست در انتخاب بازیکنان، کمبود تشویقی مدون، کمبود سیستم تنبیهی مدون برای بازیکنان خاطی، عدم‌انتخاب بازیکنان بر اساس شایستگی، نارضایتی برخی بازیکنان از عملکرد مربی، عدم‌توجه به توسعه مهارت بازیکنان، اعمال نظر سلیقه‌ای مربیان، عدم‌ارزیابی دائمی کادر فنی، وجود مشکلات اعتقادی و فرهنگی درباره زنان و عدم‌توجه فدراسیون به ساختار بانوان را مطرح کرد. این موارد نشان‌دهنده اهمیت ویژه سیستم نظارتی بر عملکرد افراد است.

البته همانگونه که در الگوی مذکور مشاهده می­شود، بروز و ظهور پدیده شناسایی شرایط علی اثرگذار بر نیازهای عملکردی والیبالیست‌های دختر علاوه بر توجه به عوامل علّی، زمینه­ای و مداخله­گر، منوط به ایجاد زیرساخت آموزشی، توجه به مسائل انگیزشی، ایجاد منابع و امکانات، ارتباطات مطلوب دوسویه، اقدامات مثبت مدیریتی و تدوین سیستم نظارتی مدون است. بنابراین، به این منظور توجه به راهبردهای زیر ضروری به نظر می‌رسد که این اقدامات به زبان ساده گویای انتخاب بهترین روش برای ارائه چارچوب مورد نظر است که منجر به نتایج قابل قبول و کاربردی خواهد بود.

• در مقوله «ایجاد زیرساخت آموزشی» لازم است مواردی از قبیل شرکت مربیان در دوره‌های آموزشی بین‌المللی، نیازسنجی اموزشی، آموزش بازیکنان، آموزش کادر فنی، بازآموزی مربیان، بازآموزی کادر فنی و شرکت دردوره‌های بدن‌سازی پیشرفته توسط مدیران فدراسیون فراهم شود و همچنین اهمیت مسائل آموزشی برای تیم مشخص شود.
• مهم‌ترین مواردی که در طبقه «توجه به مسائل انگیزشی» باید مورد توجه قرار گیرند شامل توسعه عوامل انگیرشی، توجه به مشکلات روانی و انگیزشی بازیکنان، توجه و امکانات بیشتر برای شهرستانی‌ها، رفع موانع جنسیتی، ایجادانگیزه در کارکنان، توجه به مشکلات روحی و روانی بازیکنان، رفع موانع رفتاری، ایجاد برابری بین باززیکنان، توسعه اعتماد به‌نفس بازیکنان، ترویج و توسعه مهارت جسمانی بازیکنان و ترویج و توسعه مهارت فردی بازیکنان می‌شوند.
• کدهای استخراج‌شده در طبقه «تغییر مطلوب در ساختار منابع و امکانات» شامل ایجاد حق بیمه بازیکنان، عملیاتی‌کردن پاداش‌ها، تسهیلات ویژه بانوان، حمایت از مربیان موفق، رفع محدودیت‌هایی مالی، توزیع عادلانه امکانات و در نظر گرفتن حقوق ماهیانه قابل قبول برای بازیکنان بود. طبق اطلاعات به‌دست آمده از مصاحبه‌ها، این مقوله بر نیاز انگیزشی بازیکنان تأثیر مستقیم خواهد گذاشت.
• در مقوله «تغییر ساختار ارتباطی» به مواردی از قبیل بها دادن به نظر مربی، برگزاری جلسات پرسش و پاسخ، برگزاری بازی‌های تدارکاتی بین‌المللی، ارتباط دوسویه با فدراسیون، رفع اختلاف نظر در سطوح بالا، عدم‌دخالت سیاسی و مذهبی در مورد تیم، ارتباط قوی رسانه با بخش زنان، پوشش رسانه‌ای بازی‌ها و فرهنگ‌سازی از طریق رسانه اشاره شد. چون رسانه پل ارتباطی بین مردم و تیم‌های ورزشی است، بازبینی در این مورد توسط فدراسیون نیز مربوط به اولویت‌های این پژوهش خواهد بود.
• مهم‌ترین کدهای مربوط به طبقه «اقدامات مثبت مدیریتی» شامل مواردی از قبیل ایجاد زمینه رقابتی، توسعه رقابت‌های تدارکاتی بین‌المللی، توجه ویژه به مسائل فرهنگی، توجه وزارت به بخش بانوان و عدم دخالت سیاسی و مذهبی در مورد تیم بود.
• مقوله «تدوین سیستم نظارت و ارزیابی مدون» نیز شامل مرجع‌کردن قوانین وزارت ورزش، اجرای قانون برای همه به صورت یکسان، ارزیابی دائمی کادر فنی، توسعه اختیارات قانونی مربیان، ایجاد سیستم نظارتی و ارزیابی مدون، نظارت و ارزیابی دائمی بازیکنان، طرح قانون تشویق و تنبیه بازیکنان، نظارت و ارزیابی دائمی کادر فنی و نظارت در انتخاب بازیکنان بود که حائز اهمیت ویژه است.

مهم‌ترین بخش از روند اجرایی این پژوهش پیامدهای حاصل از طی‌شدن چهار مرحله­ قبل بود. در مصاحبه‌های صورت‌گرفته و استخراج کدها به طور مستقیم در این مرحله به نتایج تحقیق اشاره شد که اگر مراحل قبلی به‌درستی صورت پذیرد و شرایط علی شناسایی، شرایط زمینه‌ای بررسی، شرایط مداخله‌گر معرفی و راهبردها مشخص گردند، پیامدهایی به‌دنبال خواهد داشت که علاوه بر ارائه چارچوب نیازهای جسمانی، انگیرشی و مهارتی بازیکنان، به مطلوبیت و توسعه تیم نیز در عرصه‌های ملی و بین‌المللی کمک خواهد نمود. در مقوله «رشد و توسعه والیبال بانوان» به شناخت بهتر استعدادهای این حوزه، افزایش ضریب اطمینان در دستیابی به هدف، افزایش کارایی بازیکنان، دیده شدن بازیکنان، توسعه والیبال بانوان، شایسته‌سالاری، حفظ شان بازیکنان، استفاده از مربیان کارآمد و احساس رضایت بازیکنان دست خواهیم یافت.

در بحث «رشد وتوسعه مسائل انگیزشی» منجر به افزایش مهارت بازیکنان، توسعه اعتماد به نفس فردی، توسعه اعتماد به نفس تیمی، امنیت شغلی بازیکنان، تقویت ارتباط بین مربی و بازیکنان، کسب نتایج مطلوب، تقویت عزت نفس، افزایش اعتماد به نفس، برطرف‌شدن نیاز بازیکنان، توزیع عادلانه سهمیه جذب ملی‌پوش، تقویت روحیه انفرادی، افزایش روحیه تیمی، ارتقای قابلیت کادر فنی، توجه به شهرستانی‌ها، احساس امنیت بازیکنان، رفع نیازهای ضروری بازیکنان و ثبات تیم خواهد شد. «بهبود عملکرد تیمی وانفرادی» منجر به ارتقای سطح تیم، توسعه عملکرد مربیان، توسعه عملکرد بازیکنان، بهبود تکنیک‌های فردی، رفع مشکلات موجود، افزایش مسئولیت‌پذیری، بهبود عملکرد کلیه اعضای تیم، تعریف وظایف بازیکنان، همراه شدن بازیکنان با مربی، درک بهتر شرایط توسط کلیه اعضا و ایجاد فضای سالم رقابتی خواهد شد. مهم‌ترین دستاوردها در طبقهی «بهبود روابط ساختاری» پرهیز از رفتارهای تبعیض‌آمیز، توسعه مدیریت پایدار، ارتباط دوسویه بین مربی و بازیکنان، بهبود عملکرد تک تک اعضا، کسب نتایج مطلوب، تامین بودجه مطلوب، ایجاد امنیت شغلی بازیکنان، تغییر مطلوب ساختار تیم، ایجاد فضای امن برای تصمیم‌گیری، دیده‌شدن بازیکنان، برگزاری سالم انتخاب بازیکنان و عدم‌دخالت مستقیم وزارت ورزش بود.

درنهایت مقوله «توسعه خط مشی تیمی بر اساس قوانین مدون» منجر به تدوین قوانین ثابت، ارتباط مسالمت‌آمیز تیم و کادر، تقویت روحیه اعتماد تیمی، توسعه قابلیت اجرایی مربی، ارزیابی دائمی بازیکنان، ارتباط دوسویه مطلوب، افزایش سطح بهره‌وری تیمی، اختیار استاندارد مربی، ایجاد زمینه برای ارائه توانمندی بازیکنان، عدم‌دخالت سیاسیون، افزایش بهره‌وری تیمی، ارزیابی دائمی کادر فنی، ایجاد قانون ثابت در انتخابات، اثر مطلوب قانون تنبیه برای بازیکنان، اثر مطلوب قانون تنبیه برای کادر فنی، توسعه بعد وظیفه‌شناسی برای بازیکنان، توسعه بعد وظیفه‌شناسی برای کادر فنی، ایجاد برابری بین اعضای تیم ملی، آگاهی وزارت ورزش و جوانان از حدود دخالت‌ها، آگاهی فدراسیون از حدود دخالت‌ها، یکپارچه‌شدن ساختار تیم، توسعه تیم‌های لیگ باشگاهی، عدم‌تخطی از قوانین موجود و شناخت وظایف فردی و تیمی شد. تمامی این پیامدها مثبت هستند که بیانگر مطلوبیت شناخت نیازهای بازیکنان اعم از جسمانی و مهارتی و انگیزشی می باشند. با توجه به مشکلات و موانع دائمی موجود بر سر راه ورزش بانوان، به نظر می­رسد توجه به نیازهای عملکردی بازیکنان دختر تیم ملی می­تواند گام مثبتی در جهت رشد تک تک بازیکنان و درنهایت توسعه و درخشش تیم بردارد. از این رو، فدراسیون باید شرایط مناسب برای رفع نیازهای بازیکنان را به­طور ویژه مد نظر قرار دهد. برای توسعه و رشد نیازهای جسمانی، انگیزشی و مهارتی دختران والیبالیست تیم ملی نوجوانان کشور ایران، با توجه به کم‌رنگ بودن این مسئله در فدراسیون و وزارت ورزش و جوانان، به ویژه در مقایسه با تیم مردان، سازمان‌های ذی‌ربط باید به مواردی مانند شناخت نیازها، عوامل اثرگذار (عوامل ارتباطی، نظارت و ارزیابی و مدیریت)، فرایندها (توسعه منابع مالی، زیرساخت‌ها و ارتباطات) توجه نمایند. پس از آن می‌توان انتظار اثراتی مانند رشد و توسعه والیبال، توسعه تیم‌های ملی و باشگاهی را داشت. به­طور کلی، برای دستیابی به نتایج و اثرات تدوین چارچوب نیازهای عملکردی راهکارهایی به شرح زیر ارائه می‌گردد:

• الزام توسعه آگاهی و اطلاع‌رسانی از طریق از طریق رسانه ملی و شبکه‌های اجتماعی برای آشنایی بیشتر جامعه با ورزش بانوان به‌ویژه در رشته‌های شاخص.
• توزیع یکسان امکانات در بین تیم‌های ملی مردان و زنان برای توسعه ورزش قهرمانی.
• راهکار توسعه علمی از طریق تشویق و ترویج دانشجویان به اجرای تحقیقات در این زمینه همراه با نشر کتاب، نگارش مقالات، ترجمه متون بین‌المللی، برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌ها در جهت شناخت هرچه بیشتر این موضوع.
• تخصیص منابع مالی انحصاری برای توسعه لیگ والیبال.
• راهکارهای توسعه آموزشی به‌وسیله آموزش مربیان تخصصی و برقراری ارتباط و تعامل با کارشناسان بین‌المللی این رشته.
• استفاده بلندمدت از مشاوران تخصصی در حوزه ورزش بانوان.
• الزامات توسعه شیوه‌های مدیریتی از طریق تغییر نگرش مدیران، ایجاد وحدت رویه در مدیریت، ترغیب پژوهشگران از سوی سازمان‌های متولی به انجام تحقیقات در زمینه ورزش بانوان و حمایت و پشتیبانی طرح‌های تحقیقاتی توسط فدراسیون و وزارت ورزش و جوانان.
• استفاده از تجربیات کشورهای موفق در زمینه فراهم کردن بستر مطلوب برای رشد وتوسعه رشته.

تمامی پژوهش‌ها داراری محدودیت‌هایی هستند که این پژوهش نیز از این قاعده مستثنی نیست. لذا پیشنهاد می‌شود پژوهشگران آتی در مطالعات خود تحقیق مستقلی پیرامون موانع والیبال بانوان انجام دهند؛ در مطالعات جداگانه به صورت کمی به اولویت‌بندی راهبردها و اقدامات ارائه‌شده در این تحقیق بپردازند؛ میزان موفقیت تیم ملی بانوان سنجش و اندازه گیری شود و با تیم‌های کشورهای پیشرفته مقایسه گردد؛ عوامل مدل تحقیق حاضر به صورت مجزا در سایر تیم‌های ورزشی بانوان در سطح ملی بررسی شود و تحقیقات جداگانه‌ای در همه رده‌های سنی والیبال بانوان در سطح ملی صورت گیرد.