نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد، مدیریت ورزشی، دانشگاه مازندران،
2 پژوهشگر پسا دکتری دانشگاه مازندران، (نویسنده مسئول)
چکیده
هدف تحقیق حاضر، تدوین الگوی برنامهریزی اقتصادی باشگاههای حرفهای فوتبال ایران بود. در این تحقیق از رهیافت نظام‌مند استفاده شد و دادههای تحقیق بهواسطه مصاحبه با متخصصان جمعآوری گردید و دادههای استخراج شده از مصاحبه بعد از طی مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مفاهیم و مقولهها در قالب الگوی کیفی طراحی شدند.
ابعاد الگوی کیفی شامل شرایط علّی (شرایط باشگاه، دبیرخانه اقتصادی، برنامهریزی دنبالهای، تطبیق اقتصادی و سیستم اقتصادی)، شرایط زمینهای (چشم انداز محیطی، مشارکت متخصصان، برنامهریزی مشارکتی و محیط پویای اقتصادی)، شرایط مداخلهگر (فرهنگ برنامهریزی اقتصادی و نگرش اقتصادی)، راهبردها (تخصیص منابع پولی، کارکرد اقتصاد فوتبال، برنامهریزی نقدینگی و برنامه سرمایهای) و پیامدها (رشد اقتصادی، هدایت کیفی سرمایه، کنترل هزینه، گسترش سیستم اقتصادی باشگاه و توسعه اقتصادی) بود که براساس آن الگوی کیفی برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال طراحی و اعتباریابی شد. براساس یافتهها، برنامهریزیهای اقتصادی و ترسیم قوانین و معادلات اقتصادی باعث میشود که ثبات مالی بلندمدت در باشگاه ایجاد شود و با وجود تغییر مدیران، برنامههای مالی باشگاه همچنان دنبال گردد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Designing a qualitative model of economic planning of the country's football clubs
نویسندگان [English]
- M R 1
- masoud freydoni 2
1 Professor, Sports Management, University of Mazandaran,
2 Postdoctoral researcher at the University of Mazandaran, (corresponding author)
چکیده [English]
The purpose of this study was to design a qualitative model of economic planning of the country's football clubs. In this research, a systematic approach was used and the research data were collected through interviews with experts and the data extracted from the interview were analyzed during the open, axial and selective coding stages, and the concepts and categories in Qualitative pattern templates were designed. Dimensions of the qualitative model include causal conditions (club conditions, economic secretariat, sequential planning, economic adaptation, economic system), contextual conditions (environmental perspective, expert participation, participatory planning, dynamic economic environment), intervening conditions (culture Economic planning, economic attitude), strategies (allocation of monetary resources, function of football economy, liquidity planning, capital program) and consequences (economic growth, quality management of capital, cost control, expansion of the club's economic system, economic development). That qualitative model of economic planning of football clubs was designed and validated. According to the findings, economic planning, through a creative and innovative process, creates gradual and limited changes that will underlie long-term financial development for the club.
کلیدواژه‌ها [English]
- Qualitative model
- data foundation
- economic planning
- economic development
- football clubs
تدوین الگوی برنامهریزی اقتصادی باشگاههای حرفهای فوتبال ایران
سیدمحمدحسین رضوی[1]
مسعود فریدونی[2]
تاریخ دریافت مقاله: 14/12/1400
تاریخ پذیرش مقاله: 08/04/1401
مقدمه
در گذشته ورزش به عنوان یک سرگرمی و عمدتاً غیر تجاری مورد توجه قرار میگرفت و در حال حاضر، ورزش به طور فزایندهای تجاری و توسعه یافته است (وینترز و دروسکی[3]، 2020). افزایش علاقه به ورزشهای حرفهای[4] تضمین کرده است که سازمانهای اصلی ورزشی عمدتاً با استفاده از مدلهای اقتصادی شرکتی اداره شوند (هامفایرس[5] و همکاران، 2013، 376). از طرفی رویدادهای مهم ورزش مانند لیگهای فوتبال اروپایی و جام جهانی فوتبال تأثیر اقتصادی و اجتماعی فوق العادهای در مقیاس جهانی دارد (روده و برویر[6]، 2018، 563) و به همین جهت تحولات اقتصادی محسوسی در رشته ورزشی فوتبال پدید آمده است و فوتبال حرفهای در معرض مبادلات مالی با سرمایههای اقتصادی کلان، خرید و فروش وسایل با برند باشگاه، قرار گرفتن در بازار بورس و بسیاری موارد دیگر، نقش مهمی را در توسعه اقتصادی فوتبال در بسیاری از لیگها ایفا نموده است (کروپر و آندرسون[7]، 2018، 522).
اقتصاد ورزش[8] هر چیزی است که از اقتصاد و اقتصاد سنجی برای تجزیه و تحلیل دادههای رفتارهای اقتصادی استفاده کند (نانز[9] و همکاران، 2018، 150). برنامهریزی اقتصادی نیز عبارت است از کنترل کلی ابعاد فعالیتهای بخض خصوصی در تولید و تجارت خارجی. همچنین برنامهریزی اقتصادی فرایندی است که در طی آن بهصورت آگاهانه و ارادی و به منظور حصول به اهداف مشخص اقتصادی مانند ایجاد تغییرات مطلوب در متغیرهای کلان اقتصادی و سرمایهگذاری تصمیم گیری میشود (لشکری، 1398، 9) برنامهریزی اقتصادی اشاره به یک فرایند مدیریتی دارد، که میتواند به طور کلی به عنوان فرآیند تعیین مأموریت، اهداف اصلی، طرح ریزی مالی و سیاستهای حاکم بر کسب و تخصیص منابع برای دستیابی به اهداف سازمانی تعریف شود (آرنولد و بن ونیست[10]، 1987).
مزایای برنامهریزی اقتصادی برای ورزش متنوع است. این مزایا ممکن است شامل موارد زیر باشد: 1- ارائه یک ابزار تجزیه و تحلیل و تفکر ساختاریافته به مدیریت، 2- مدیریت را تشویق میکند تا زمینههایی را که برنامههایهای اقتصادی مبتنی بر آنها است، توسعه دهد، 3-یک دید بلند مدت اقتصادی را تشویق و حمایت میکند و یک وسیله هماهنگی را فراهم میآورد (ارویدوسا[11]، 2018). برخی محققین چنین توصیف میکنند که برنامهریزی اقتصادی شما را از رقابت جدا میکند. این شامل یک دیدگاه منحصر به فرد از سازمان با بازار و همچنین داشتن یک پیشنهاد منحصر به فرد برای مصرف کننده است. و سه برنامه اقتصادی را که ممکن است توسط سازمانها مورد استفاده قرار گیرد، در نظر می گیرند: 1- استراتژیهای کم هزینه، 2- تمایز و 3- طراحی. استراتژی کم هزینه بر این فرض استوار است که سازمانها میتوانند با کاهش هزینههای سازمانی و در نتیجه ارائه ارزانترین یا مقرون به صرفهترین پیشنهاد به مشتریان خود، از مزیت رقابتی برخوردار شوند. استراتژی تمایز به این طریق است که سازمان به دنبال دستیابی به مزیت رقابتی با متفاوت ساختن محصول خود از رقبا است. برنامه اقتصادی دیگر با تمایل سازمان برای شناسایی بخشهای خاصی از بازار و خدمترسانی موثرتر به آنها نسبت به سایر سازمانها پایهگذاری میشوند (کانگ[12]، 2014، 240).
توسعه اقتصادی، تجربه دموکراتیک و نابرابری کم درآمد، عملکرد تیمهای فوتبال را بهبود میبخشد. فوتبال حرفهای معاصر یک "کالای باشگاهی" معمولی است که با تماشای بازیها، سازماندهی انجمنها و سرمایهگذاری در استعداد و سرمایه برای موفقیت تیم، اعضارا به فعالیت جمعی ترغیب میکند و توسعه اقتصادی فوتبال حرفه ای را حفظ میکند، به ویژه در کشورهای دموکراتیک که اجازه فعالیت جمعی از طریق انجمن های فوتبال را میدهند. دموکراسیهای ثروتمند به طور موثر انگیزههای نهادی را شکل میدهند که شفافیت، انصاف و رقابت لیگها را بهبود میبخشد و به رونق آنها کمک می کند و از استعدادهای تیم های ملی فوتبال بهرهمند میشوند. علاوه بر این نابرابری در درآمد، استعدادها را از بین می برد و عملکرد فوتبال ملی را کاهش میدهد. در همین راستا و در یک مطالعه برای تأیید فرضیههای از دادههای پانل 119 کشور برای دوره 1999 تا 2014 و همچنین مدلهای اثرات ثابت استفاده شد نتیجه این مطالعه تأیید کرد که دموکراسی عملکرد فوتبال را بهبود میبخشد. همچنین نشان داده شد که کاهش نابرابری درآمد باعث افزایش عملکرد تیمها شده است (وان[13] و همکاران، 2020).
زو[14] و همکاران (2020) در تحقیقی با هدف تجزیه و تحلیل روابط متقابل حامیان مالی، سرمایهداران دولتی و صنعت فوتبال چین نشان دادند که سیاستهای اقتصادی دولت به سرمایهداران برای مشارکت در صنعت فوتبال منافع دو طرفهای را به دنبال داشته است. بهطور مثال کارآفرین مشهور چین، جک ما، مدیرعامل غول تجارت الکترونیکی علی بابا، اخیراً نزدیک به 150 میلیون دلار برای توسعه فوتبال زنان داخلی در این کشور تعهد کرده است. همچنین بنیک[15] و همکاران (2019) با ترسیم مدل تجارت فوتبال حرفهای نشان دادند که در فوتبال دانمارک باشگاهها برنامههای خاصی را به منظور بهینهسازی شانس موفقیت ایجاد کردهاند، این برنامهها شامل توسعه استعدادها، حامیان مالی جذاب وسهام شناور است. در جدول زمانی تجاری سازی، توسعه استعدادها بهعنوان اولین برنامه توسعه هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ عملکرد به باشگاه کمک میکند و بازیکنانی با عملکرد ورزشی مطلوب میتوانند در نقل و انتقالات بین المللی فروخته شوند و منافع اقتصادی در بر داشته باشند.
هلکامپو[16] (2020) در مطالعهای نشان داد که باشگاههای فوتبال فنلاند در مقایسه با درآمد سالانه خود، برنامهریزیهای اقتصادی و سرمایهگذاریهای کلانی برای توسعه بازیکنان انجام میدهند که انگیزه آن بهبود وضعیت اقتصادی باشگاهها و فروش بازیکنان است.
ترتولینو[17] و همکاران (2020) در مقالهای یا عنوان "مدیریت ورزش در اقتصاد نوظهور: اندازه تیم، هزینهها و نتایج - پرونده لیگ فوتبال برزیل" نشان دادند که برنامهریزیهای اقتصادی و هزینههای مالی باشگاهها برای فوتبال بسیار مهم است و باشگاههایی که بیشترین هزینه و برنامه مالی را داشتهاند جزء تیمهای دارای عملکرد بهتر بودهاند. همچنین نتیجه گرفتند که برای لیگ دسته اول فوتبال حرفه ای برزیل، تعداد ورزشکاران در تیم عامل تعیین کنندهای برای موفقیت باشگاهها در این رقابت نیستند، اما ارزش سرمایهگذاری شده در دستمزدها عامل موثر برای موفقیت میباشد. امامی و همکاران (1399) نیز در تحقیقی نشان دادند که برنامههای اقتصادی همچون فراهم کردن سود سرمایهگذار، توسعه بازاریابی، ایجاد سازوکار اقتصادی و ثبات و قدرت اقتصادی و پیامدهای حاصل از آن همگانی شدن ورزش، افزایش تعداد تماشاچیان، افزایش تعداد سرمایهگذاران، ایجاد ظرفیت‌ها و شاخص‌های اقتصادی بهعنوان راهبردهای موثر بر سرمایه گذاری در ورزش مطرح میباشد.
بررسی مطالعات اقتصادی ورزش و ساختارهای اقتصادی باشگاههای فوتبال گواه آن است که هیچ باشگاه توسعهیافتهای بدون برنامهریزی اقتصادی رشد نیافته است. انجام طرحهای اقتصادی و ایجاد سازوکارهای مالی مستلزم برنامهریزی است. برنامهریزی اقتصادی زمانی قابل اجرا است که باشگاههای فوتبال کشور کارایی لازم را داشته باشند و عواملی که بر برنامهریزی اقتصادی موثر هستند را شناسایی کنند. شرایط فعلی اقتصادی، کمبود منابع مالی، کاهش کمکهای مالی دولتی و نیمه دولتی به باشگاهها و عدم برنامهریزی صحیح باعث بحرانهای مالی از جمله ناتوانی در پرداخت دستمزد بازیکنان و مربیان داخلی و خارجی شده است. از طرفی گزارشهای مالی غیر شفاف، عدم برنامهریزی برای کسب منافع اقتصادی و بدهیها انباشته شده و تراز مالی منفی موجب لغو مجوز حرفهای برخی از باشگاههای فوتبال ایران و حذف از مسابقات لیگ قهرمانان آسیا شده است. در نتیجه باشگاهها به منظور توسعه اقتصاد پایدار ناگزیر به بازسازی اقتصادی براساس الگوهای علمی برنامهریزی اقتصادی خواهند بود. از اینرو تدوین برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال به منظور فرایند یافتن و تنظیم کردن مقررات و نظام برای اجرای اهداف مدیریتی باشگاه ضروری بهنظر میرسد. تحقیق حاضر در پی ارائه الگویی مستند از دادههای واقعی پیرامون برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال بود که تاکنون در مورد آن پژوهش جامع و عمدهای در کشور مشاهده نشده است و دانش کنونی نیز در این زمینه محدود است. مدیران باشگاهها و تیمهای فوتبال ایران بدون بهرهگیری از اطلاعات همه جانبه نمیتوانند به تصمیم گیری صحیحی در خصوص اجرای برنامههای اقتصادی دست بزنند. بنابراین انجام مطالعهای اکتشافی که بر زمینهای مستند از دادههای واقعی بنیان نهاده شده باشد ضروری بنظر میرسد، از این رو هدف اصلی تحقیق حاضر تدوین الگوی برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال کشور بود.
روش‌شناسی پژوهش
این تحقیق با استفاده از روش کیفی صورت گرفته است. در روش کیفی گروه تحقیق از طریق روشها و رویههای تحلیل، از تجربه متخصصان و در بستر نهادی و اجتماعی خاص آنها به درک پدیده مورد مطالعه میرسد. از بین روشهای کیفی در این تحقیق از روش نظریه پردازی داده بنیاد بهره گرفته شد. روش داده بنیاد نوعی روش کیفی است که هدف آن شناخت و ادراک تجارب مطلعان از وقایع در بستر و موقعیتی خاص میباشد در این تحقیق از رهیافت نظام مند استفاده شد و دادههای تحقیق به واسطه مصاحبه با متخصصان جمعآوری گردید و دادههای استخراج شده از مصاحبه بعد طی مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مفاهیم و مقولهها در قالب عوامل علّی، عوامل زمینهای، عوامل مداخلهگر، راهبردها و پیامدها طبقهبند شدند.
نمونه کیفی تحقیق جهت مصاحبه افراد دارای تحصیلات آکادمیک (اعضای هیئت علمی دانشگاههای زیر مجموعه وزارت عتف، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور ) و هم افراد دارای تجربیات مدیریتی در حوزه اقتصاد ورزش بودند. در این پژوهش از روش نمونهگیری هدفمند استفاده شد و فرایند جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادهها بهصورت مصاحبههای زیگزاگی و همزمان صورت گرفت و مصاحبهها تا جایی ادامه داشت که دادهها به مرز اشباع رسید و مفاهیم مرتبط با برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال تکراری شد و مطلب جدیدی قابلیت اضافه شدن نداشت. دادهها از طریق مصاحبه با 17 نفر از مطلعان کلیدی معرفی شده در جدول شماره 1 مرتبط با پدیده محوری تحقیق گردآوری شد و پس مستندسازی و ثبت مصاحبهها همگی ویرایش گردید تا در مرحله بعدی تحلیل و مقولهها استخراج شود
جدول 1: مشخصات اعضای نمونه
|
نوع ارتباط با پدیده محوری پژوهش |
تحصیلات |
تعداد افراد |
تعداد مصاحبه |
|
وزیران ورزش و جوانان ج.ا.ا |
دکتری |
1 |
1 |
|
اعضای هیئت علمی دانشگاه در زمینه اقتصاد ورزش |
دکتری با مرتبه علمی استادیار، دانشیار و استاد تمام |
9 |
14 |
|
مدیران و سرپرستان باشگاههای لیگ برتر فوتبال ایران |
کارشناسی ارشد و دکتری |
4 |
4 |
|
مدیران و برنامهریزان اقتصادی باشگاههای لیگ برتر فوتبال ایران |
کارشناسی ارشد و دکتری |
3 |
4 |
|
جمع |
|
17 |
23 |
به منظور ارائه یک الگو نظام‌مند و شماتیک از یافتههای برخاسته از دادههای کد گذاری شده، از الگوی پارادایمی[18] پیشنهاد‌شده توسط استراوس و کوربین (1990) استفاده شد. لازم به توضیح است که نتایج تحلیل و کدگذاری مقولهها استخراج‌شده از مصاحبهها، در اختیار 4 نفر از مشارکتکنندگان در این تحقیق و 4 نفر از اعضای هیئت‌علمی خارج از مشارکتکنندگان قرارگرفت و در نهایت الگوی طراحی‌شده مورد تأیید واقع گردید.
یافتههای پژوهش
پدیده مورد مطالعه در این تحقیق دارای ماهیتی کنشی، مبتنی بر تجربیات واقعی مطلعان و فرایند محور است و یک نقشه جامعی از تجربیات افراد در مورد برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال ایران ارائه میدهد. طی فرایند تحلیل دادهها بین کدگذاری باز و محوری به شکل مداوم و هدفمند رفت و آمد صورت گرفت تا الگوی کیفی توسعه پیدا کند. در واقع فرایند کدگذاری باز و محوری دو گام متوالی نیستند بلکه فرایند تحلیلی کدگذاری بهصورت پویا و شناور صورت پذیرفت. در ابتدا تلاش شد مقولهها از طریق کدگذاری باز مشخص شود و طی کدگذاری محوری، مقولهها به یکدیگر ارتباط پیدا کردند. بعد از اینکه ارتباط میان مقولهها طی فرایند کدگذاری باز و کد گذاری محوری شکل گرفت، بهواسطه کدگذاری انتخابی، مقولهها، مقولههای فرعی و رابطه آنها یکپارچه شد تا الگوی کیفی برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال تکمیل شود.
جدول 2: دستهبندی طبقات و مقولهها
|
پارادایم |
طبقات و مقولهها |
|
شرایط علّی |
شرایط باشگاه (نیروی انسانی، آگاهیهای علمی باشگاه، سوابق باشگاه)، دبیرخانه برنامهریزی اقتصادی (دبیرخانه تخصصی، اعضای متخصص، نظام برنامهریزی)، برنامه ریزی دنبالهای (وضعیت موجود، وضعیت نامطلوب)، تطبیق اقتصادی (شرایط تورم، ساختار اقتصادی)، سیستم اقتصادی باشگاه (برنامه محور، توسعه محور) |
|
شرایط زمینهای |
چشم انداز محیطی (چشم انداز اقتصادی باشگاه، چشم انداز اجتماعی باشگاه)، مشارکت متخصصان (متخصصان علمی، متخصصان تجربی)، برنامهریزی مشارکتی (مشارکت هواداران، مشارکت سرمایهگذاران، مشارکت ذینعان)، محیط پویای اقتصادی (آگاهی از مسائل اقتصادی، تسلط بر محیط اقتصادی ورزش) |
|
شرایط مداخلهگر |
فرهنگ برنامهریزی اقتصادی (ذهنیت فرهنگی مدیران باشگاه، فرهنگ توسعه اقتصادی)، نگرش اقتصادی (نگرش اقتصادی مدیران باشگاه) |
|
پدیده محوری |
برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال (مدیریت علمی، تدریجی بودن، هدایت منظم، برنامه مبتنی بر آگاهی، تغییرات محدود، خلاق و نوآور) |
|
راهبردها |
تخصیص منابع پولی (تخصیص بهینه، ارزیابی مالی)، کارکرد اقتصاد فوتبال (بازیکنان، مربیان)، برنامهریزی نقدینگی (پیشبینی نقدینگی باشگاه، تامین نقدینگی، اداره جریان منابع مالی داخلی)، برنامه سرمایهای (اولویت سرمایهگذاری، جذب سرمایهگذار، حمایت از سرمایهگذار، بورس) |
|
پیامدها |
رشد اقتصادی (محصولات ورزشی، خدمات ورزشی، گسترش سیستم اقتصادی باشگاه، سودآوری)، ساختارهای مالی باشگاه (ساختار مالی هماهنگ، درآمد زایی)، توسعه اقتصادی باشگاه (گسترش، بهبود)، هدایت کیفی سرمایه (هدایت کیفی سرمایههای باشگاه)، کنترل هزینه (هزینه آشکار، هزینه پنهان) |
شرایط علّی
شرایط علّی به طور مستقیم بر پدیده محوری تحقیق موثر است و مقوله اصلی را تحت تاثیر قرار میدهد. توضیحات مطلعان کلیدی در پاسخ به سوالات مربوط به شرایط علّی برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال ایران در جدول 3 مشخص شده است. این جدول شامل 5 مقوله کلان و 12 زیر مقوله مستخرج از مصاحبهها میباشد.
جدول 3: کدهای باز و مقولههای مربوط به شرایط علی
|
پارادایم |
مقوله کلان |
زیر مقوله |
مفهوم |
|
|
شرایط باشگاه |
نیروی انسانی |
نیروی انسانی متخصص و دارای مهارت |
|
شرایط علّی |
آگاهیهای علمی باشگاه |
وضعیت آگاهیهای علمی و تحقیقی در باشگاه |
|
|
سوابق باشگاه |
سوابق سازمانی و توانایی باشگاه در زمینه برنامه ریزی اقتصادی |
||
|
دبیرخانه برنامهریزی اقتصادی |
دبیر خانه تخصصی |
برنامهریزی های اقتصادی باشگاه با ایجاد دبیرخانه مرتبط شروع شود |
|
|
متخصصان دبیرخانه از طرف باشگاه برنامههای اقتصادی را تهیه کنند |
|||
|
اعضای متخصص |
دبیر خانه اقتصادی باشگاه متشکل از متخصصین و محل تجمع آنان باشد |
||
|
کوشش باشگاه برای جذب متخصصان اقتصادی ورزش در دبیرخانه |
|||
|
نظام برنامهریزی |
ایجاد نظام برنامه ریزی اقتصادی باشگاه توسط دبیرخانه تخصصی |
||
|
برنامهریزی دنبالهای |
وضعیت موجود |
در برنامهریزی اقتصادی وضعیت موجود و نیروهای موجود باشگاه باید مطالعه شود و برآن اساس برنامهریزی اقتصادی صورت بگیرد و از صفر برنامه ریزی ها شروع نشود |
|
|
وضعیت نا مطلوب |
با مطالعه و بررسی وضعیت اقتصادی باشگاه، هر نقطه که دارای وضعیت نامطلوب بود بایستی برنامه ریزی شود و بقیه برنامه ها طبق سابق پیش برود |
||
|
تطبیق اقتصادی |
شرایط تورم |
تطبیق برنامهریزیهای اقتصادی باشگاه با شرایط تورم بر اجرای مطلوب برنامهریزی میتواند موثر باشد |
|
|
ساختار اقتصادی |
هماهنگی و تطبیق برنامههای مالی و اقتصادی باشگاه با ساختارهای مالی میتواند اجرای برنامهرا تسهیل نماید |
||
|
سیستم اقتصادی باشگاه |
برنامهمحور |
رویکرد برنامهمحوری موجود در سیستم اقتصادی باشگاه میتواند موجب تدوین برنامههای اقتصادی در باشگاه باشد |
|
|
توسعه محور |
دیدگاه توسعهای در سیستم اقتصادی باشگاه میتواند تدوین برنامههای اقتصادی در باشگاه را هدایت نماید |
شرایط زمینهای
شرایط زمینهای، ویژگیهای درونی و بیرونی باشگاههای فوتبال کشور برای اجرای برنامهریزی اقتصادی هستند که راهبردها را تحت تاثیر قرار میدهند و زمینههایی که بایستی برای موفقیت بهتر در اجرای این فرایندها مورد توجه قرار بگیرد را نشان میدهد. توضیحات مطلعان کلیدی در پاسخ به سوالات مربوط به شرایط زمینهای برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال ایران در جدول شماره 4 مشخص شده است. این جدول شامل 4 مقوله کلان و 9 زیر مقوله مستخرج از مصاحبهها میباشد.
جدول 4: کدهای باز و مقولههای مربوط به شرایط زمینهای
|
پارادایم |
مقوله کلان |
زیر مقوله |
مفهوم |
|
شرایط زمینهای |
چشم انداز محیطی |
چشم انداز اقتصادی باشگاه |
تحولات احتمالی آتی در محیط باشگاه |
|
بررسی محیطهای اق تصادی بزرگتر که بر باشگاه تاثیر میگذارد |
|||
|
چشم انداز اجتماعی باشگاه |
تحولات احتمالی در دیدگاه هواداران نسبت به خدمات و کالاهای اقتصادی باشگاه |
||
|
ارزش و هویت تجاری باشگاه از دید هواداران و محیط اجتماعی |
|||
|
مشارکت متخصصان |
متخصصان علمی |
برنامه ریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال بایستی با توجه به فعالیتهای علمی طرح ریزی شود |
|
|
متخصصان علمی در زمینههای مرتبط همچون بودجه ریزی، اقتصاد ورزش و.. بایستی در برنامه ریزیهای اقتصادی باشگاه مشارکت کنند |
|||
|
متخصصان تجربی |
مشارکت برنامهریزانی که شرایط مختلف اقتصادی باشگاه را در طول سالیان گذشته درک کردهاند |
||
|
برنامه ریزی مشارکتی |
مشارکت هواداران |
توجه به نظرات هواداران در خصوص برنامههای مرتبط با آنان از جمله برنامه ریزی قیمت بلیط، ارائه خدمات و...احتمالاً میتواند بر اجرای بهتر برنامهریزیها موثر باشد |
|
|
مشارکت سرمایهگذاران |
مشارکت سرمایهگذاران اصلی باشگاه در برنامهریزیهالی اقتصادی باشگاه و اخذ نظراتشان میتواند حمایت آنان را بر اجرای بهتر برنامهریزی ها وتصمیمات اقتصادی به دنبال داشته باشد |
||
|
مشارکت ذینفعان |
مشارکت ذینفعان باشگاه در برنامهریزیهای اقتصادی باشگاه و اعمال نظرات تخصصی آنان احتمالاً طرح ریزی، تصویب و اجرای برنامهریزی اقتصادی باشگاه را تسهیل مینماید |
||
|
محیط پویای اقتصادی |
آگاهی از مسائل اقتصادی |
برنامه ریزی اقتصادی باشگاهها بایستی براساس آگاهی از محیط اقتصادی جامعه، محیط اقتصادی فوتبال و...تنظیم گردد |
|
|
تسلط بر محیط اقتصادی ورزش |
برنامهریزان و تصمیم گیران اقتصادی باشگاه بایستی بر متغیرهای اقتصادی تاثیر گذار بر تصمیمات آنان تسلط داشته باشند و برنامههای اقتصادی را با تسلط بر متغیرهای اقتصادی تنظیم نمایند |
شرایط مداخلهگر
شرایط مداخلهگر شرایطی است که بر انتخاب مکانیسمهای برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال موثر است و میتواند اجرای مکانیسمها را تسهیل و تسریع کنند. توضیحات مطلعان کلیدی در پاسخ به سوالات مربوط به شرایط مداخلهگر برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال ایران در جدول شماره 5 مشخص شده است. این جدول شامل 2 مقوله کلان و 3 زیر مقوله مستخرج از مصاحبهها میباشد.
جدول 5: کدهای باز و مقولههای مربوط به شرایط مداخلهگر
|
پارادایم |
مقوله کلان |
زیر مقوله |
مفهوم |
|
شرایط مداخلهگر |
فرهنگ برنامهریزی اقتصادی |
ذهنیت فرهنگی مدیران باشگاه |
ذهنیت های فرهنگی مدیران باشگاههای فوتبال براساس باور به برنامه ریزی اقتصادی شکل گرفته باشد |
|
فرهنگ توسعه اقتصادی |
ایجاد و حاکم شدن فرهنگ توسعه اقتصادی در تمامی ارکان باشگاه |
||
|
نگرش اقتصادی |
نگرش اقتصادی مدیران باشگاه |
شکل گیری نگرش اقتصادی مدیران باشگاه مبنی بر ضرورت ایجاد و طرحریزی برنامه ریزی اقتصادی باشگاه |
پدیده محوری
پدیده محوری در مرکز فرایند مورد بررسی قرار دارد و سایر مقولهها به آن مرتبط میشوند. مقوله برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال مکرراً در دادهها نمایان شده است و در کانون دادهها قرار دارد و تمام مقولهها به نحوی با آن ارتباط دارند از این رو بهعنوان پدیده اصلی و محوری انتخاب شد.
جدول 6: کدهای باز و مقولههای مربوط به پدیده محوری
|
پارادایم |
مقوله کلان |
زیر مقوله |
مفهوم |
|
پدیده محوری |
برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال |
مدیریت علمی |
برنامه ریزی اقتصادی به مفهوم هدایت علمی کارها و فعالیتهای اقتصادی باشگاه |
|
مدیریت علمی ایجاد ساختارهای متوازن اقتصادی در باشگاه |
|||
|
تدریجی بودن |
برنامههای اقتصادی باشگاه در طول زمان شکل میگیرد و ماهیتاً موضوعی تدریجی است |
||
|
هدایت منظم |
هدایت فعالیتهای اقتصادی باشگاه به صورت منظم، با هدف |
||
|
برنامه مبتنی بر آگاهی |
هدایت برنامههای اقتصادی باشگاه متکی بر اراده وآگاهی |
||
|
تغییرات محدود |
برنامه ریزی اقتصادی فرایندی است علمی، محتاطانه در جهت تغییرات نسبتاً محدود در ساختارهای اقتصادی باشگاه که قبلا ترسیم شده است |
||
|
خلاق و نوآور |
روندی خلاق و نوآور در راستای ایجاد تغییرات در زیر بنای ساختار مالی باشگاه |
راهبردها
منظور از انجام راهبردها، اداره کردن و به انجام رساندن و محقق کردن بهتر پدیده مورد مطالعه است. راهبردها به صورت دقیق منتخب میشوند. با استفاده و عملیاتی کردن راهبردها میتوان به مقوله محوری جامع عمل پوشاند. در جدول 7 راهبردهای تحقیق طبقهبندی شده است:
جدول 7: کدهای باز و مقولههای مربوط به راهبردها
|
پارادایم |
مقوله کلان |
زیر مقوله |
مفهوم |
|
راهبردها |
تخصیص منابع پولی |
تخصیص بهینه |
کاربرد تمام منابع پولی باشگاه و تخصیص مطلوب آن به منظور به حداکثر رساندن کارایی فعالیتها و دستیابی به اهداف |
|
ارزیابی مالی |
ارزیابی صحیح تخصیص منابع پولی متناسب با برنامههای اقتصادی باشگاه |
||
|
کارکرد اقتصاد فوتبال |
بازیکنان |
کارکرد اقتصادی برنامههای مالی به طریقی باشد که سرمایهگذاری بر تیمهای پایه و جذب استعدادها صورت پذیرد تا در میان مدت و بلند مدت منافع مالی طریق انتقال بازیکنان برای باشگاه فراهم شود |
|
|
مربیان |
با توجه به وضعیت اقتصادی کشور و کاهش منابع مالی در فوتبال برنامهریزیها و کارکردهای مالی به سمت پرورش و به کارگیری مربیان داخلی پیش یرود |
||
|
برنامه ریزی نقدینگی |
پیش بینی نقدینگی باشگاه |
پیش بینی از میزان نقدینگی باشگاه و برنامهریزی نیازهای پولی مالی میتواند در اجرای برنامهها کمک کننده باشد وکسری بودجه رخ ندهد |
|
|
تامین نقدینگی |
برنامه ریزی مربوط به تامین مالی باشگاه با کمترین هزینه |
||
|
اداره جریان منابع مالی داخلی |
میزان هزینهها و جریان نقدینگی در امور داخلی باشگاه بایستی براساس برنامهریزی دقیق انجام پذیرد و بخشهای کلیدی برای تخصیص هزینه مشخص گردد |
||
|
برنامه سرمایهای |
اولویت سرمایهگذاری |
اولویتهای سرمایهگذاری اقتصادی باشگاه در بخشهای مختلف از جمله سرمایه گذاری در بخشهای عمرانی، خدمات، تبلیغات و...در برنامهریزی اقتصادی در نظر گرفته شود |
|
|
جذب سرمایه گذار |
تدوین برنامههای تشویقی و ترغیبی از جمله تضمینهای اقتصادی و... برای جذب سرمایهگذاران داخلی و خارجی |
||
|
حمایت از سرمایه گذار |
شرایطی محیا شود که نرخ بازده سرمایهگذاری توسط حامیان مالی مثبت باشد تا حمایت اقتصادی بیشتری را از طرف حامیان ایجاد شود |
||
|
بورس |
جمعآوری سرمایه های جزیی و پراکنده و انباشت آن برای تجهیز منابع مالی باشگاه |
||
|
تامین منابع مالی باشگاه به سرعت و سهولت |
پیامدها
مطلعان کلیدی در پاسخ به سوالات مرتبط با پیامدها و نتایجی که برگرفته از کنشهای متناسب با شرایط و زمینهها وجود داشته توضیحات و مصادیقی را بیان کردند که کدهایی از عبارات آنها استخراج و برچسبگذاری شده است. در ادامه این کدها پالایش شد و مهمترین آنها کدهای نهایی پیامدهای برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال را شکل داد. در جدول زیر 5 مقوله کلان و 11 زیر مقوله نشان داده شده است:
جدول 8: کدهای باز و مقولههای مربوط به پیامدها
|
پارادایم |
مقوله کلان |
زیر مقوله |
مفهوم |
|
پیامدها |
رشد اقتصادی |
محصولات ورزشی |
ایجاد محصولات متنوع با برند باشگاه در راستای درآمد زایی و برنامه های رشد اقتصادی باشگاه |
|
تحول در تولید و معرفی محصولات ورزشی بابرند باشگاه از اثرات برنامه ریزی اقتصادی می تواند باشد |
|||
|
خدمات ورزشی |
برنامه ریزی اقتصادی باشگاه اثرات بلند مدت اقتصادی همچون ارائه خدمات ورزشی با برند باشگاه به هوادارن و مشتریان خواهد داشت |
||
|
گسترش سیستم اقتصادی باشگاه |
برنامه ریزی اقتصادی میتواند موجب گسترش ساختارهای اقتصادی و سیستمهای مالی از جمله زیر ساختهای اقتصادی باشگاه، داراییهای سرمایهای، حسابداری مالی و... شود |
||
|
سود آوری باشگاه |
پیش بینی سود بر اثر برنامهریزهای اقتصادی میسر خواهد شد |
||
|
شاخص سود آوری باشگاه بر اثر برنامهریزیهای اقتصادی باشگاه ارتقاء پیدا میکند |
|||
|
ساختارهای مالی باشگاه |
ساختار مالی هماهنگ |
دستیابی باشگاه به یک سیستم مالی موزون و هماهنگ که توانایی اجرای برنامهها و برطرف کردن شرایط نامطلوب را داشته باشد |
|
|
درآمد زایی |
برنامه ریزی اقتصادی فرایندی است که به موجب اجرای آن در آمدهای باشگاه از شقوق مختلف افزایش مییابد |
||
|
افزایش منابع مالی باشگاه در میان مدت و بلند مدت |
|||
|
توسعه اقتصادی باشگاه |
گسترش |
گسترش زیر ساختهای اقتصادی باشگاه در زمینه تنوع خدمات و محصولات باشگاه به هواداران، اماکن ورزشی و.. |
|
|
بهبود |
تحقق اهداف مطلوب اقتصادی و بهبود کسب و کار باشگاه از شقوق مختلف |
||
|
هدایت کیفی سرمایهها |
هدایت کیفی سرمایههای باشگاه |
منابع مالی و سرمایههای باشگاه بر اثر برنامهریزی اقتصادی در مسیر بهبود کارایی و افزایش کیفیت برنامهها صرف خواهد شد |
|
|
کنترل هزینه |
هزینه آشکار |
براساس برنامهریزیهای اقتصادی باشگاه، هزینههایی همچون دستمزد بازیکنان، کادر فنی، هزینه تمرینات و هزینههای متغیر دیگر کنترل میشود |
|
|
هزینه پنهان |
براساس برنامهریزیهای اقتصادی هزینههای مربوط به زمانها و فرصتهای صرف شده توسط نیروی انسانی و مدیران باشگاهی کاهش پیدا میکند و بهرهوری نیز میتواند بهبود پیدا کند |
کدگذاری انتخابی، مرحله اصلی نظریه پردازی داده بنیاد است که محقق براساس نتایج کدگذاری باز و محوری به ارائه نظریه میپردازد. در مرحله کد گذاری انتخابی، فرایند تکوین الگوی کیفی طی شد و هماهنگسازی دادهها پیرامون پدیده اصلی تحقیق انجام شد و نظریه براساس الگوی ارائه شده توسط استراوس و کوربین شکل گرفت که در شکل 1 ترسیم شده است:
شکل 1: الگوی کیفی برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال کشور
در مورد روایى تحقیقات کیفی نظرهای متفاوتی وجود دارد. برخی محققان اعتقاد دارند روایى تحقیقات کیفی با روایی کمی ارتباطی ندارد و بهعلت اینکه مفروضات شناختشناسى و هستى شناسى معیارهای کمّى و کیفى متفاوت است، مفهوم روایى در مطالعات کیفى باید نادیده گرفته شود. برخی محققان نیز به مفاهیمی همچون باورپذیرى، قابل دفاع و امانتدار بودن نظر دارند. در بین تحقیقات کیفى هیچ آزمون استانداردى براى مشخص کردن روایى وجود ندارد و ماهیت تحقیق توسط پژوهشگر مشخص و جرح و تعدیل مىشود. در تبیین الگوی کیفی تحقیق با توجه به رسیدن به اشباع نظری و تجزیه و تحلیل همزمان با جمعآوری دادهها و اینکه نظرات اصلاحی جمعی از متخصصان علمی در بخشهای مختلف کدگذاری مورد استناد قرار گرفته، روایی الگو نیز مورد تایید قرار گرفته است. همچنین با توجه به اینکه نظرات متخصصان مشارکت کننده در تمامی مراحل و فرایندهای اعمال شده است میتوان گفت پایایی مورد قبول به خوبی برآورده شده است.
بحث و نتیجه‌گیری
در سالهای اخیر شاهد ضعفهای مالی و اقتصادی در باشگاههای فوتبال کشور هستیم و این موضوع نقش برجسته برنامهریزی اقتصادی را گوشزد میکند. باشگاههای فوتبال جهت رشد مالی و تحقق اهداف خود نیازمند پیروی از الگو برنامهریزی اقتصادی با توجه به شرایط محیطی و زمینهای باشگاه میباشند. مدیران باشگاههای فوتبال بایستی تصمیمات سرمایهای خود را براساس استراتژیها و برنامههای اقتصادی پیش بگیرند. با توجه به اهمیت این موضوع هدف اصلی تحقیق حاضر ارائه الگوی کیفی برنامهریزی اقتصادی باشگاهای فوتبال کشور بود.
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که پدیده برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال متاثر از عوامل گوناگونی است که در شرایط علی، مداخلهای و زمینهای قابل طبقهبندی است که در الگوی استخراج شده براساس شکل شماره 1 مشخص شده است. در این تحقیق مدیریت علمی، تدریجی بودن، هدایت منظم، برنامه مبتنی بر آگاهی، تغییرات محدود و خلاق و نوآور بودن بهعنوان مولفههای اصلی برنامهریزی اقتصادی مشخص شدند. به این معنی که برنامهریزی اقتصادی به مفهوم هدایت علمی کارها منتج به ایجاد ساختارهای متوازن اقتصادی در باشگاه میشود که براساس الگوی ارائه شده، برنامهریزیهای اقتصادی بواسطه روندی خلاق و نوآور تغییرات تدریجی و محدودی را ایجاد میکند که زیربنای توسعه مالی بلند مدت برای باشگاه خواهد بود.
نتایج حاصل از الگوی کیفی پژوهش نشان داد که شرایط باشگاه (نیروی انسانی، آگاهیهای علمی باشگاه، سوابق باشگاه)، دبیرخانه برنامهریزی اقتصادی (دبیرخانه تخصصی، اعضای متخصص، نظام برنامهریزی)، برنامهریزی دنبالهای (وضعیت موجود، وضعیت نامطلوب)، تطبیق اقتصادی (شرایط تورم، ساختار اقتصادی)، سیستم اقتصادی باشگاه (برنامه محور، توسعه محور) بهعنوان شرایط علی شناسایی شدند. این یافتهها به این نکته اشاره دارد که ایجاد دیدگاه توسعهای در سیستم اقتصادی میتواند تدوین برنامههای مالی باشگاه را هدایت نماید و رویکرد برنامهمحوری با هماهنگی و تطبیق برنامهها با ساختارهای مالی میتواند اجرای برنامه را تسهیل نماید. همچنین با مطالعه و بررسی وضعیت اقتصادی باشگاه، هر نقطه که دارای وضعیت نامطلوب میباشد بایستی برنامهریزی مجدد شود و با تطبیق شرایط تورمی، برنامهریزی اقتصادی باشگاه را بهبود بخشید. در تایید این یافته ژنگ[19] و همکاران (2018) بیان کردند که بهبود ساختارهای اقتصادی و تعادل آن با حرفهای سازی از اولویتهای توسعه ورزش در چین میباشد.
نتایج حاصل از الگوی کیفی پژوهش نشان داد که چشم انداز محیطی (چشم انداز اقتصادی باشگاه، چشم انداز اجتماعی باشگاه)، مشارکت متخصصان (متخصصان علمی، متخصصان تجربی)، برنامهریزی مشارکتی (مشارکت هواداران، مشارکت سرمایهگذاران، مشارکت ذینعان)، محیط پویای اقتصادی (آگاهی از مسائل اقتصادی، تسلط بر محیط اقتصادی ورزش) بهعنوان شرایط زمینهای شناسایی شدند. اگر برنامهریزی اقتصادی باشگاههای فوتبال براساس فعالیتهای علمی و تسلط بر متغیرهای اقتصادی تنظیم شود و متخصصان علمی در زمینههای مرتبط همچون بودجهریزی، اقتصاد ورزش و.. در برنامهریزیها مشارکت نمایند راهبردهای مالی بصورت علمی و متناسب با ساختارهای باشگاه پیش خواهد رفت. همچنین اگر در طراحی الگویهای مالی برنامهریزانی که شرایط مختلف اقتصادی باشگاه را در طول سالیان گذشته درک کردهاند مشارکت داده شوند و نظرات تخصصی ذینفعان باشگاه نیز در نظر گرفته شود احتمالاً طرحریزی، تصویب و اجرای برنامهریزی اقتصادی باشگاه تسهیل میشود. مشارکت سرمایهگذاران اصلی باشگاه در برنامهریزیهای اقتصادی باشگاه و اخذ نظراتشان میتواند حمایت آنان را بر اجرای بهتر برنامهریزیها وتصمیمات اقتصادی به دنبال داشته باشد. امامی و همکاران (1399) در تحقیقی نشان دادند که برنامههای اقتصادی همچون فراهم کردن سود سرمایهگذار، توسعه بازاریابی، ایجاد سازوکار اقتصادی و ثبات و قدرت اقتصادی و پیامدهای حاصل از آن همگانی شدن ورزش، افزایش تعداد تماشاچیان، افزایش تعداد سرمایهگذاران، ایجاد ظرفیت‌ها و شاخص‌های اقتصادی را در پی خواهد داشت.
نتایج حاصل از الگوی کیفی پژوهش نشان داد که فرهنگ برنامهریزی اقتصادی (ذهنیت فرهنگی مدیران باشگاه، فرهنگ توسعه اقتصادی)، نگرش اقتصادی (نگرش اقتصادی مدیران باشگاه) بهعنوان شرایط مداخلهگر شناسایی شدند. اگر نگرش اقتصادی مدیران باشگاه مبتنی بر ضرورت ایجاد و طرحریزی برنامهریزی اقتصادی باشد و ذهنیتهای فرهنگی آنان نیز براساس باور به برنامهریزی شکل بگیرد احتمالاً با ایجاد و حاکم شدن فرهنگ توسعه اقتصادی در باشگاه نگرش اقتصادی در تمامی اجزا و ارکان باشگاه پدیدار میشود. نتایج حاصل از الگوی کیفی پژوهش نشان داد که تخصیص منابع پولی (تخصیص بهینه، ارزیابی مالی)، کارکرد اقتصاد فوتبال (بازیکنان، مربیان)، برنامهریزی نقدینگی (پیشبینی نقدینگی باشگاه، تامین نقدینگی، اداره جریان منابع مالی داخلی)، برنامه سرمایهای (اولویت سرمایهگذاری، جذب سرمایهگذار، حمایت از سرمایهگذار، بورس) بهعنوان راهبردها شناسایی شدند. اگر برنامههای مالی به طریقی باشد که سرمایهگذاری بر تیمهای پایه و جذب استعدادها صورت پذیرد، میتواند در میان مدت و بلند مدت منافع مالی طریق انتقال بازیکنان برای باشگاه فراهم شود. در همین راستا ترتولینو و همکاران (2020) نشان دادند که در لیگ فوتبال برزیل برنامهریزیهای اقتصادی و هزینههای مالی باشگاهها برای فوتبال بسیار مهم است و ارزش سرمایه گذاری شده در دستمزدها عامل موثر برای موفقیت میباشد. براساس یافته های حاصل از الگوی کیفی تحقیق با پیش بینی از میزان نقدینگی باشگاه و برنامهریزی نیازهای پولی مالی می توان از کسری بودجه جلوگیری کرد. میزان هزینهها و جریان نقدینگی در امور داخلی باشگاه اگر براساس برنامهریزی دقیق انجام پذیرد و بخشهای کلیدی برای تخصیص هزینه مشخص گردد و اولویتهای سرمایهگذاری اقتصادی باشگاه در بخشهای مختلف از جمله سرمایهگذاری در بخشهای عمرانی، خدمات، تبلیغات و... در برنامهریزی اقتصادی در نظر گرفته شود احتمالاً نتایج کارکردهای اقتصاد تبلور پیدا خواهد کرد. همچنین اگر برنامههای تشویقی و ترغیبی از جمله تضمینهای اقتصادی و... برای جذب سرمایهگذاران داخلی و خارجی و شرایطی محیا شود و نرخ بازده سرمایهگذاری توسط حامیان مالی مثبت باشد میتواند حمایت اقتصادی بیشتری را از طرف حامیان جلب نماید. در همین راستا بنیک[20] و همکاران (2019) با ترسیم مدل تجارت فوتبال حرفهای نشان دادند که در فوتبال دانمارک باشگاهها برنامههای خاصی را به منظور بهینه سازی شانس موفقیت ایجاد کردهاند، این برنامهها شامل توسعه استعدادها، حامیان مالی جذاب وسهام شناور است. که در نقل و انتقالات بینالمللی و منافع اقتصادی در بر داشته است.
نتایج حاصل از الگوی کیفی پژوهش نشان داد که رشد اقتصادی (محصولات ورزشی، خدمات ورزشی، گسترش سیستم اقتصادی باشگاه، سودآوری)، ساختارهای مالی باشگاه (ساختار مالی هماهنگ، درآمد زایی)، توسعه اقتصادی باشگاه (گسترش، بهبود)، هدایت کیفی سرمایه (هدایت کیفی سرمایههای باشگاه)، کنترل هزینه (هزینه آشکار، هزینه پنهان) بهعنوان پیامدها شناسایی شدند. برنامهریزی اقتصادی میتواند موجب گسترش ساختارهای اقتصادی و سیستمهای مالی از جمله زیر ساختهای اقتصادی باشگاه، داراییهای سرمایهای، حسابداری مالی و... شود و با دستیابی باشگاه به یک سیستم مالی موزون و هماهنگ که توانایی اجرای برنامهها و برطرف کردن شرایط نامطلوب را داشته باشد، هزینههای مربوط به زمانها و فرصتهای صرف شده نیروی انسانی و مدیران باشگاهی را کاهش داد و بهرهوری نیز بهبود پیدا کند. همچنین گسترش زیر ساختهای اقتصادی باشگاه در زمینه تنوع خدمات و محصولات باشگاه به هواداران و.. احتمالاً می تواند تحقق اهداف مطلوب اقتصادی و بهبود کسب و کار باشگاه از شقوق مختلف را در پی داشته باشد. ولنتی[21] و همکاران (2019) در پژوهشی نشان دادند که توسعه اقتصادی یک کشور پیش بینی کننده قابل توجهی برای عملکرد در ورزش فوتبال است و توسعه اقتصادی فوتبال پیامدی از توسعهاقتصادی در کلان میباشد.
براساس نتایج حاصل از رویکرد کیفی این تحقیق توصیه میشود دسترسی باشگاههای فوتبال به تخصص فنی و علمی برنامهریزی اقتصادی و بکارگیری دانش اقتصادی ارتقاء یابد و رویکردهای سنتی باشگاهداری دستخوش تغییر شود تا تداوم حیات باشگاههای فوتبال در دوران نوین حفظ شود و با تخصیص منابع مناسب به حدکثر کارایی برسد. به هر حال باشگاههای فوتبال در حال حاضر با بحرانهای قابل توجه در ابعاد مختلف از جمله بدهیهای ناشی دستمزد بازیکنان و مربیان و بدهیهای ناشی از قراردادهای مالی به اشخاص حقیقی و حقوقی مواجهاند و انعکاس این گونه ضعفهای مالی باشگاه احساس نامطلوبی را در بین کادر فنی تیمها و هوادران و سایر ذینفعان ایجاد میکند و از طرفی مدیران باشگاهها نیز دوران مدیریت خود را کوتاه می پندارند و فرصت بلند مدتی را برای اجرای برنامه های اقتصادی متصور نیستند لذا توصیه می شود برنامهریزیهای اقتصادی باشگاه از حالت شخص محوری خارج شود و توسط دبیرخانههای اقتصادی هر باشگاه دنبال شود و با تغییر مدیران برنامههای اقتصادی دستخوش تغییر نشوند و همان مسیر قبلی طرحریزی شده استمرار پیدا کند. همچنین توصیه میشود با هدایت کیفی، منابع مالی و سرمایه های باشگاه بواسطه برنامهریزی اقتصادی در مسیر بهبود کارایی و افزایش کیفیت برنامه ها صرف شود. از محدودیت های تحقیق میتوان به محدودیت در قلمرو تحقیق اشاره کرد که صرفاً برنامه ریزی اقتصادی در باشگاه های لیگ برتر فوتبال ایران مورد بررسی قرار گرفت و پیشنهاد میشود برای تحقیقات آینده موانع مدیریتی و سیاسی اجرای برنامه ریزی اقتصادی در باشگاه های فوتبال مورد مطالعه قرار بگیرد.
منابع
- امامی، ابوالفضل؛ امامی، فرشاد و افشاری، مصطفی. (1399). «مدل پارادیمی توسعه سرمایهگذاری در ورزش». نشریه مدیریت ورزشی. 12(3)، صص 759-788.
- لشکری، محمد (1398). توسعه اقتصادی و برنامهریزی. انتشارات دانشگاه پیام نور
- Arnold, A. J. & Benveniste, I. (1987). “Wealth and Poverty in the English Football League”. Accounting and Business Research, 17(67), 195–203.
- Bennike, S. Storm, R. K. Wikman, J. M. Ottesen, L. S. (2019). “The organization of club football in Denmark – a contemporary profile”. Soccer & Society. 1–21.
- Ervedosa, C. (2018). “Elective affinities: interdiscursive dynamics between football, the economy and nationalism in Germany”. National Identities. 1–22.
- Gropper, C. C. Anderson, B. C. (2018). “Sellout, Blackout, or Get Out: The Impacts of the 2012 Policy Change on TV Blackouts and Attendance in the NFL”. Journal of Sports Economics. 19(4).522–561.
- Helokumpu, Elmo. (2020). “The impact of training compensations and solidarity payments on economic performance of Finnish football clubs”. LUT School of Business and Management.
- Humphreys, Brad R. Rodney J. Paul, and Andrew P. Weinbach. (2013(. “Consumption Benefits and Gambling: Evidence from the NCAA Basketball Betting Market”.Journal of Economic Psychology 39(2): 376–386.
- Kang, N. (2014). “The Input-Output Real-Time Tabulation and Modernized Enterprise Management”. American Journal of Economics, 4, 240-256.
- Núñez-Pomar, J.M. Calabuig-Moreno, F. Rodríguez-Guerrero, P. (2018). “Sports economics and management: An analysis of five journals indexed in the JCR”. Journal of Sports Economics & Management. 8(3). 150-171.
- Rohde, M. Breuer, C. (2018). “Competing by investments or efficiency? Exploring financial and sporting efficiency of club ownership structures in European football”. Sport Management Review. 21(5). 563–581.
- Tertuliano, I. Lima, E., Oliveira, V. Santana, B., Pavlović, V. & Machado, A. (2020). “Sport management in Emerging Economy: Squad size, Expenses and Results – Case of the Brazilian Football League”. Management: Journal Of Sustainable Business and Management Solutions In Emerging Economies, 25(1). 57-66.
- Valenti, M. Scelles, N. & Morrow, S. (2019). “Elite sport policies and international sporting success: a panel data analysis of European women’s national football team performance”. European Sport Management Quarterly. 1–21.
- Wan, K.-M. Ng, K.-U. Lin, T.-H. (2020). “The Political Economy of Football: Democracy, Income Inequality, and Men’s National Football Performance”. Social Indicators Research. doi:10.1007/s11205-020-02410-y.
- Winters, K. C. & Derevensky, J. L. (2020). “A review of sports wagering: Prevalence, characteristics of sports bettors, and association with problem gambling”.Journal of Gambling Issues. 43. 102–127.
- Xue, H. Watanabe, N. M. Chen, R. Newman, J. I. Yan, G. (2020). “Football (as) Guanxi: a relational analysis of actor reciprocity, state capitalism, and the Chinese football industry”. Sport in Society.1–26.
- Zheng, J. Chen, S. Tan, T.-C. & Lau, P. W. C. (2018). “Sport policy in China (Mainland)”. International Journal of Sport Policy and Politics, 1–23.
)