نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.
2 استادیار، گروه تربیت بدنی، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی،ملایر، ایران.
3 استادیار، گروه تربیت بدنی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی،همدان، ایران
4 دانشیار گروه تربیت بدنی، واحدملایر، دانشگاه آزاد اسلامی ، ملایر، ایران
چکیده
پدیده درخواست میزبانی رویدادهای بزرگ بخشی از استراتژی‌های توسعه‌ی شهرها و کشورها شده است. امروزه شهرهای زیادی درصدد برگزاری رویدادهای بزرگ به عنوان راهی برای توسعه پایدار شان توجه می‌کنند و درخواست دادن میزبانی این رویدادهای بزرگ ابزاری برای تحریک و شروع به حرکت سریع‌تر و مؤثرتر ماشین توسعه است. هدف این پژوهش شناسایی پیشرانهای آیندۀ کسب میزبانی رویدادهای بین المللی ورزشی بود. این پژوهش از لحاظ راهبرد هدفگذاری کاربردی و روش آن توصیفی-تحلیلی و براساس روشهای آینده پژوهی، تبیینی میباشد. جامعه آماری این پژوهش را شامل اساتید دانشگاه رشته مدیریت ورزشی، مسئولین وزارت ورزش و مسئولین فدراسیون‌ها که سابقه برگزاری مسابقات و حضور در مسابقات بین المللی را دارند تشکیل می‌دادند. انتخاب این افراد به صورت هدفمند بود و تعداد آنها برابر با 20 نفر بود. جهت شناسایی موضوعات مؤثر بر آینده کسب میزبانی رویدادهای بین المللی ورزشی از مرور ادبیات تحقیق و همچنین مصاحبه با صاحبنظران استفاده شد و مبتنی بر آن تعداد 24 مؤلفه نهایی در ارتباط با آینده کسب میزبانی رویدادهای بین المللی ورزشی شناسایی گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که 24 عامل بهعنوان مولفههای موثر در آینده کسب میزبانی رویدادهای بین المللی ورزشی هستند. براساس یافتههای تحقیق چهار متغیر روابط دیپلماتیک (دیپلماسی ورزشی)، وجود جاذبه های توریستی، زیرساختهای ورزشی، زیرساختهای شهری وکشوری جزء پیشرانهای کلیدی کسب میزبانی رویدادهای بین المللی ورزشی در آینده می-باشند چرا که هم اهمیت و عدم قطعیت بالایی را برای خود ثبت کرده بودند. براین مبنا در برنامه‌ریزی‌های آتی و تعیین سناریوهای محتمل پیشروی لازم است مورد استفاده قرار گیرند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Identify future drivers for hosting international sporting events
نویسندگان [English]
- meysam karimi 1
- adel afkar 2
- gholamreza khaksar 3
- majid soleymani 4
1 PhD student in Sports Management, Islamic Azad University, Hamadan branch, Hamadan, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Physical Education, Malayer Branch, Islamic Azad University, Malayer, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Physical Education, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran
4 Associate Professor department of physical education, malayer branch. Islamic Azad University, Malayer , Iran
چکیده [English]
The phenomenon of requesting to host big events has become part of the development strategies of cities and countries. Today, many cities are trying to hold big events as a way for their sustainable development, and requesting to host these big events is a tool to stimulate and start moving the development machine faster and more effectively. The purpose of this research was to identify the future drivers of hosting international sports events. This research is descriptive-analytical in terms of practical targeting strategy and descriptive-analytical based on future research methods. The statistical population of this research consisted of university professors in the field of sports management, officials of the Ministry of Sports and officials of federations who have a history of holding competitions and participating in international competitionss affecting the future of hosting international sports events, a review of research literature and interviews with experts were used, and based on that, 24 final components were identified in relation to the future of hosting international sports events. The obtained results showed that 24 factors are effective components in the future of hosting international sports events. Based on the findings of the research, the four variables of diplomatic relations (sports diplomacy), the existence of tourist attractions, sports infrastructures, urban and country infrastructures are among the key drivers of acquiring the hosting of international sports events in the future, because both the importance and the uncertainty They had registered the highest for themselves.
کلیدواژه‌ها [English]
- Future research
- hosting
- international sporting events
شناسایی پیشران های آینده کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی ورزشی
میثم کریمی[1]
عادل افکار[2]
غلامرضا خاکساری[3]
مجید سلیمانی[4]
10.22034/ssys.2022.2434.2758
تاریخ دریافت مقاله: 24/4/1401
تاریخ پذیرش مقاله: 29/9/1401
مقدمه
توجه به آینده همواره در ذهن بشر و انسان همواره در تلاش برای کشف آینده بوده است. توجه به آینده در زمانهای قدیم در قالب پیشگویی پیشگویان و فالگیران بوده است. با پیشرفت علم، نگرش به آینده هم در راستای سایر فعالیتهای بشر دستخوش تحولاتی شده است. آیندهپژوهی، نگرش علمی بشر به مسئله کشف آینده است. آیندهپژوهی مشتمل بر مجموعه تلاشهایی است که با استفاده از تجزیه و تحلیل منابع، الگوها، و عوامل تغییر یا ثبات، به تجسم آیندههای بالقوه و برنامهریزی برای آنها میپردازد. آیندهپژوهی علم و هنر کشف آینده و شکل‌بخشیدن به آینده مطلوب است. آیندهپژوهی همواره صحبت از آیندهها میکند و هدف اصلی این دانش، کشف یا ابداع، امتحان، ارزیابی و پیشنهاد آیندههای ممکن، محتمل و مرجح به منظور شکل‌گیری آینده ای مطلوب است. آینده‌پژوهان میخواهند بدانند چه آیندههایی میتوانند رخ دهند(ممکن)، چه آیندههایی با احتمال بیشتری شکل میگیرند (محتمل) و چه آیندههایی باید برپا شوند (محقق و تقوی، 1396). مطالعه ادبیات موجود نشان میدهد زنده ماندن سازمانها و رشد در عصر تغییرات مداوم آنها در گرو شناخت به‌موقع فرصتها و تهدیدهای آینده است. به همین دلیل در طی دهه گذشته، تحقیقات زیادی پیرامون سناریوپردازی آینده حوزههای مختلف انجام شده است (سهرابی، 1397). یکی از این حوزهها، بحث ورزش و تربیتبدنی است. هزاره سوم بر عرصههای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، علمی و ورزشی به گونه‌ای تأثیر گذاشته است که یک دهکده جهانی بدون محدودیت زمانی و مکانی برای نقش‌آفرینی همه کشورها و افراد شکل گرفته است. در چنین محیطی، ورزش نیز مانند بسیاری از عرصههای دیگر در دهکده جهانی نقش‌آفرین بوده و توفیق یا عدم‌توفیق کشورها در بسیاری از عرصههای بینالمللی به میزان بهره‌برداری کشورها از ورزش برای حضور در دهکده جهانی وابسته شده است (محقق و تقوی، 1396). در این راستا کشورها در حوزه ورزش برای بهره‌برداری و نقش‌آفرینی در دهکده جهانی از دو عامل استفاده می‌نمایند: یکی حضور در رویدادهای بزرگ بینالمللی و دیگری اخذ میزبانی و برگزاری رویدادهای بینالمللی که مورد دوم در مقایسه با مورد اول از جایگاه مهم‌تری برخوردار است (ویکر و همکاران[5]، 2019). رویدادهای بزرگ ورزشی بینالمللی، به مسابقاتی مانند بازی‌های المپیک، جام جهانی فوتبال، بازی‌های آسیایی، یونیورسیادهای دانشجویی، المپیک نظامیان و ... اطلاق میشود که در آن ورزشکاران حرفهای و نخبه ورزشی کشورهای مختلف به رقابت با یکدیگر می‌پردازند (دولس وسودرمن[6]،2018) رویدادهای ورزشی زیادی همه ساله در نقاط مختلف جهان برگزار می شود و به سبب ماهیت جذاب ورزش و علاقمندی بسیار زیاد مردم به تماشای این رویدادها، توجه رسانهها، سیاستمداران، صاحبان صنایع و دیگر گروههای ذینفع ملی و بینالمللی را به خود جلب نموده است. این رویدادها بهعنوان ابزاری مناسب برای جلب توجه ملتهای مختلف جهان تبدیل شده است (گتز[7]، 2017). برای اخذ میزبانی و برگزاری رویدادهای مختلف توسـط دولـتهـا و شـهرهای مختلف رقابت زیادی وجود دارد؛ به طوری که مسئولان کشورها و شهرهای بزرگ در نقاط مختلف جهان ضمن صرف هزینه‌های بسیار زیاد، تبلیغات گسترده و تعاملات فراوان با مسئولان تأثیرگذار در نهادهای بینالمللی ورزشی و همچنین مسئولان سیاسی و ورزشی کشورهای مختلف انجام می‌دهند تا میزبانی این گونه رویدادها را اخذ کنند. بسیاری از کشورها با جدیت و تلاش مضاعف اقدامات توسعه بازاریابی برای بخشهای مختلف خود برای اخذ میزبانی رویدادهای بزرگ ورزشی متمرکز می‌کنند تا علاوه بر دستاوردهای سیاسی، از طرق مختلف دیگر نیز مانند جذب گردشگر، جذب حامیان مالی، مطرح شدن در رسانهها، توسعه صنعت ورزش، بهبود کیفیت زندگی افراد جامعه و همچنین رونق‌بخشیدن به چرخه اشتغال، سودهای قابل توجهی به دست آورند (کاراداکیس و کاپلاتیدو [8]، ۲۰2۰). علیرغم وجود مزایای متعدد اخذ و برگزاری رویدادهای بزرگ ورزشی، یک عامل مهم دیگر یعنی تعداد محدود این گونه رقابتها نیز بر رقابت‌پذیری اخذ میزباتی تأثیر زیادی گذاشته است (چن[9]، ۲۰1۸). در این راستا نتایج پژوهش روتاه[10] (۲۰۱7) نشان میدهد نه تنها گرفتن میزبانی این رویدادها دارای مزایای فراوانی است، بلکه در خواست میزبانی رویدادهای بزرگ بینالمللی ورزشی نیز دارای اثرات و منافع زیادی است. بید و مانسون[11] (۲۰20) در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که میزبانی رویدادادهای بزرگ ورزشی بر عوامل اقتصادی، فروش، اشتغال، درآمد سرانه و درآمد هتلهای کشور میزبان تأثیر زیادی میگذارد. همچنین نتایج پژوهش رجبی و همکاران (1399) نشان داد آثار اقتصادی، درآمد روانی، سیاسی و اجتماعی- فرهنگی رویداد تاثیر مثبت، مشکلات ترافیکی منفی و مشکلات زیست‌محیطی بدون تأثیر بر حمایت جامعه میزبان میباشد. همچنین مشکلات ترافیکی بهعنوان تعدیل‌گر فقط تأثیر منفی بر رابطه درآمد روانی رویداد بر حمایت جامعه میزبان میگذارد. صفایی و مددخانی (1399) بیان کردند که رویدادهای بزرگ ورزشی همواره منافعی برای شهرهای میزبان دارند و موجب توسعه زیرساختها، اقتصاد، بازار کار، توریسم و نیز بهبود چهره شهر میشود میزبانی رویدادهای بزرگ ورزشی توسعه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشور میزبان و در نتیجه مطرح شدن در عرصه بینالمللی و توسعه فرهنگ ورزش را در پی دارد. علاوه بر این، میزبانی موجب توسعه امکانات شهری، توسعه زیرساختها، افزایش وجهه بینالمللی شهر، افزایش گردشگری، بهبود رفاه عمومی، توسعه اشتغال، بهبود فرصتهای تجارت و توسعه روابط داخلی و خارجی میشود. یانپی و فتاحی (1398) پژوهشی با عنوان «تاثیر میزبانی رویدادهای ورزشی بر توسعه گردشگری شهری» انجام دادند. بر این اساس در جوامع امروزی گردشگری موجب افزایش رفاه و همچنین بهبود تحرک جوامع میگردد. به طور میانگین میتوان از برگزاری مسابقات جام جهانی 1998 فرانسه و 2066 آلمان و مسابقات المپیک 2008 چین یاد کرد که گروههای زیادی از هموطنان برای حمایت از تیمهای ورزشی ایرانی به آن کشورها در قالب تورهای ورزشی سفر کردند. با توجه به بررسی‌های صورت گرفته پیشنهاد میشود که مسئولان و متصدیان ورزش کشور با علم بر اینکه میزبانی رویدادهای ورزشی تاثیر عمیقی بر توسعه گردشگری آن شهر دارد، با برگزاری مسابقات متعدد موجب گسترش گردشگری آن شهر گردند. با توجه به مطالب مطرح شده به نظر میرسد درک این مطلب میتواند راهی برای ورود سیاستگذاران ورزش برای کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی ورزشی به مطالعات آیندهپژوهی باشد تا بتواند از طریق یک رشته مطالعات نظاممند و بلندمدت، تصمیمات نادرست را به حداقل برساند و اتفاقات قریب الوقوع را پیشبینی کنند (راتکلیف و کروسزیک[12]، 2011). یکی از مهمترین روشهای آیندهپژوهی، سناریونویسی است که به طور دقیق به مطالعه آینده میپردازد. همچنین ابزاری است که مدیران، سیاستگذاران و ذینفعان را بر میانگیزاند تا بتوانند درباره مسئله به وجود آمده به وسیله طراحی داستان فکر کنند و یک آینده را جایگزین آینده دیگری نمایند و به این نحو بر مسائل چیره شوند (راپر[13]، 2016) و در نهایت بتوانند در برابر عدمقطعیتهای گوناگون و آیندههای کوتاه‌مدت و بلندمدت پیشروی آنها واکنش مناسب نشان دهند (رایت و همکاران[14]، 2014). رویدادهای بزرگ ورزشی، زمینه مناسب و موفقی برای دست یابی به اهداف توسعه کشورها فراهم می کنند. کشور ما در مسیر درخواست میزبانی و برگزاری رویداهای بزرگ ورزشی با مشکلات و چالش‌هایی روبهرو بوده و نتوانسته است درخواست‌دهنده میزبانی بازی‌های المپیک یا جام جهانی فوتبال باشد و در درخواستهای میزبانی بازی‌های آسیایی، منطقهای و جام جهانی رشته‌های ورزشی مختلف نیز چالش‌های زیادی داشته است. شناخت محیط داخلی کشور برای میزبانی شامل توانمندی‌ها (زیرساختهای ورزشی، حمل و نقل، اسکان، جاذبههای گردشگری، نیروی انسانی متخصص و...) و ضعفها ( اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی و ...) و همچنین بررسی فرصتها (اجتماعی، اقتصادی، ارتباطی، ورزشی و...) و تهدیدهای برگزاری این رویداها در کشورمان قبل از درخواست میزبانی و اقدام جهت برگزاری رویدادهای بزرگ ورزشی بینالمللی امری لازم و ضروری است. تحقیقات حوزه مدیریت و ورزش در کشور ما تاکنون به بررسی این مسئله و شناخت توانمندی‌ها و ضعف‌های کشور ما در برگزاری میزبانی این رویدادها و شناسایی فرصتها و تهدیدات این رویداها برای بخشهای مختلف کشور نپرداختهاند. شناخت نقاط قوت، ضعفها، فرصتها و تهدیدات مرتبط با میزبانی این رویدادها بسیار با ارزش است و اطلاعات زیادی را در اختیار شهر و مسئولانی که به دنبال گرفتن میزبانی هستند، میگذارد. به هر حال علیرغم مطالعات متنوع صورت گرفته در حوزه کسب میزبانی رویدادهای ورزشی در سازمانهای کشور، موردی پیرامون آیندهپژوهی میزبانی برگزاری رویدادهای ورزشی ملی و بینالمللی تاکنون صورت نگرفته است که میتواند اهمیت و ضرورت انجام پژوهش حاضر را دوچندان کند. گفتنی است از آنجا که قدمت مطالعه در حوزه آیندهپژوهی در ایران به برنامه بیست ساله کشور باز میگردد، سند چشمانداز توسعه کشور در افق 1420 دو دهه آینده را نشانه گرفته و اولین سند تفکر راهبردی و آیندهپژوهی است که براساس محورهای توسعه کشور در بخشهای مختلف تدوین و با انجام تقسیم کار، هر کدام از بخشهای کشور عهدهدار مسئولیتهایی براساس قابلیتهای خود جهت تحقق آینده مطلوب کشور گشتهاند. با توجه با اینکه مطالعات آیندهپژوهی کاملاً متفاوت از گذشته و حال بوده و لزوماً ادامه روندهای گذشته نیست، در این پژوهش قصد بر این است که باتوجه به قابلیتهای اجتماعی، فرهنگی و ژئوپلیتیکی کشور، با شناخت فضاهای مؤثر آینده، بتوانیم بازتعریفی از فرایند کسب میزبانی رویدادهای ورزشی ارائه و با تکیه بر دیدگاه نوین برنامهریزی، با استفاده از رویکرد آیندهپژوهی و بهرهگیری از منطق سناریوها، متناسب با تحولات آینده کسب میزبانی رویدادهای ورزشی را در ابعاد مختلف تدوین شود.
روش‌شناسی پژوهش
این پژوهش از لحاظ راهبرد هدفگذاری کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و براساس روشهای آیندهپژوهی، تبیینی میباشد. جامعه آماری پژوهش را اساتید دانشگاه رشته مدیریت ورزشی، مسئولان وزارت ورزش و مسئولان فدراسیون‌ها که سابقه برگزاری مسابقات و حضور در مسابقات بینالمللی را داشتند، تشکیل می‌دادند. انتخاب این افراد به‌صورت هدفمند بود و معیارهای انتخاب آنها تسلط نظری، تجربه عملی، تمایل و توانایی مشارکت در پژوهش و دسترسی به آنان بود. تعداد خبرگان شرکتکننده در روشهای دلفیمحور نظیر آیندهپژوهی عموماً بین 14 تا 25 نفر تعیین شده که با توجه به معیارهای فوق 20 نفر از صاحبنظران در این تحقیق مشارکت داشتند. جهت شناسایی موضوعات مؤثر بر آینده کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی ورزشی از مرور ادبیات تحقیق و همچنین مصاحبه با صاحبنظران استفاده شد و تعداد 24 مؤلفه نهایی پیرامون آینده کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی ورزشی شناسایی گردید. این مؤلفهها بهعنوان موضوعات اصلی مؤثر بدون لحاظ کردن اولویت عبارت بودند از:
جدول 1: عوامل (مؤلفههای) کلیدی مؤثر بر آینده کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی ورزشی
|
ردیف |
نماد |
عامل |
|
|
1 |
Var01 |
موقعیت جغرافیایی کشور |
|
|
2 |
Var02 |
روابط دیپلماتیک (دیپلماسی ورزشی) |
|
|
3 |
Var03 |
به‌کارگیری انواع تجهیزات در مسابقات ورزشی |
|
|
4 |
Var04 |
عوامل فرهنگی |
|
|
5 |
Var05 |
وجود جاذبههای توریستی |
|
|
6 |
Var06 |
وجود ظرفیت برگزاری رویداد |
|
|
7 |
Var07 |
وجهه و تصویر مناسب شهر و کشور |
|
|
8 |
Var08 |
زیرساختهای ورزشی |
|
|
9 |
Var09 |
عوامل سخت‌افزاری و منابع پشتیبان |
|
|
10 |
Var10 |
نبود تحریم و ثبات سیاسی در کشور |
|
|
11 |
Var11 |
امنیت و آرامش کشور متقاضی میزبانی |
|
|
12 |
Var12 |
مقبولیت سیاسی مسئولان سیاسی کشور میزبان در سطح بینالمللی |
|
|
13 |
Var13 |
برنامهریزی مناسب مدیران |
|
|
14 |
Var14 |
وجود زیرساختهای حمل و نقل شهری |
|
|
15 |
Var15 |
حمل و نقل هوایی و دریایی مناسب |
|
|
16 |
Var16 |
ارتباط سیاسی مسئولان و مدیران |
|
|
17 |
Var17 |
استفاده از فناوری روز |
|
|
18 |
Var18 |
تعاملات رسانهای با رسانه معتبر دنیا |
|
|
19 |
Var19 |
وجود بستر شهر هوشمند در مراکز برگزاری رویدادهای ورزشی |
|
|
20 |
Var20 |
زیرساختهای شهری وکشوری |
|
|
21 |
Var21 |
نیروی انسانی و مدیریت |
|
|
22 |
Var22 |
وضعیت اقتصادی کشور |
|
|
23 |
Var23 |
سابقه کشور در برگزاری رویدادهای ورزشی |
|
|
24 |
Var24 |
داشتن نیروی انسانی متخصص برای برگزاری رویداد ورزشی |
|
در ادامه پژوهش، متغیرها و شاخصهای استخراج‌شده با بهرهگیری از روش تحلیل تأثیرات متقابل در محیط میکمک بررسی و تحلیل شدند. برای این منظور از ماتریسی به ابعاد 24*24 شامل 24 شاخص (که جمعبندی مؤلفههای کلیدی در موضوع پژوهش بودهاند) استفاده شد تا وضعیت هر یک از آنها (از حیث تأثیرگذاری، تأثیرپذیری و روابط متقابل) در سیستم مشخص گردد.
یافتههای پژوهش
اولین گام تحلیل نتایج میکمک، شناسایی ویژگیهای تاثیرگذاری مستقیم عوامل است. نتایج تحلیل بر اساس محاسبه دو دور چرخش آماری دادهها در ماتریس 24*24 محاسبه شده است. بر این اساس، از مجموع 471 رابطه تاثیرگذاری و تاثیرپذیری ارزیابیشده در جدول 2، 105 رابطه دارای ارزش صفر (بدون تاثیر)، 174 رابطه دارای ارزش 1 (تاثیر کم)، 231 رابطه دارای ارزش 2 (اثرگذاری متوسط) و 66 رابطه دارای ارزش 3 (اثرگذاری شدید) بوده است. ضریب پرشدگی ماتریس برابر 69/75 است که از تأثیر نسبتا زیاد و پراکنده عوامل حکایت میکند.
جدول 2: تشریح ویژگیهای ماتریس تحلیل ساختاری (آثار متقاطع)
|
شاخص |
مقدار |
|
|
ابعاد ماتریس |
Matrix size |
24 |
|
تعداد تکرار |
Number of iterations |
2 |
|
تعداد صفر |
Number of zeros |
105 |
|
تعداد یک |
Number of ones |
174 |
|
تعداد دو |
Number of twos |
231 |
|
تعداد سه |
Number of threes |
66 |
|
تعداد P |
Number of P |
0 |
|
جمع |
Total |
471 |
|
درجه پرشدگی |
Fill rate |
77084%/81 |
ماتریس این پژوهش بر اساس متغیرهای مورد مطالعه با 2 بار چرخش از مطلوبیت و بهینه‌شدگی 100 درصد برخوردار است که حاکی از روایی بالای پرسش‌نامه و پاسخهای آن دارد (جدول 3).
جدول 3. درجه مطلوبیت و بهینه‌شدگی ماتریس
|
تاثیرپذیری |
تأثیرگذاری |
چرخش |
|
93% |
96% |
1 |
|
100% |
100% |
2 |
ارزیابی پلان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری
شیوه توزیع و پراکنش متغیرها در صفحه پراکندگی حاکی از میزان پایداری و یا ناپایداری سیستم است. در حوزه روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری با نرمافزار MICMAC در مجموع دو نوع از پراکنش تعریف شده که به نام سیستمهای پایدار و سیستمهای ناپایدار معروف است. در مدل سیستم پایدار، پراکندگی متغیرها به صورت L است. در این مدل برخی متغیرها دارای اثرگذاری بالا و برخی دارای اثرپذیری بالاست. اما در سیستمهای ناپایدار وضعیت پیچیدهتر است. در این سیستم نیروهای مد نظر پیرامون محور قطری صفحه پراکنده است و در بیشتر مواقع حالت بینابین از اثرگذاری و اثرپذیری دارد که شناسایی متغیرهای کلیدی را دشوار میسازد (گودت و همکاران[15]، 2003). آنچه از وضعیت صفحه پراکندگی متغیرها مؤثر بر کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی ورزشی پیداست، وضعیت ناپایداری سیستم است. بیشتر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکندهاند. به‌غیراز چند مورد که نشان می‌دهند دارای تأثیرگذاری بالایی در سیستم هستند، بقیه متغیرها از وضعیت تقریباً مشابهی نسبت به یکدیگر برخوردارند (شکلهای 1 و 2).
شکل 1: سیستم ناپایدار شکل 2: سیستم پایدار
در جدول 4، مجموع سطرها و ستونهای ماتریس تحلیل آثار متقاطع ارائه شده است. در ماتریس تحلیل آثار متقاطع مجموع سطرها نشانگر میزان تاثیرگذاری متغیر و مجموع ستونها، معرف میزان تاثیرپذیری است.
جدول 4: مجموع سطرها و ستونهای ماتریس تحلیل آثار متقاطع
|
ردیف |
متغیر |
مجموع اعداد |
مجموع اعداد |
|
ردیفها |
ستونها |
||
|
1 |
موقعیت جغرافیایی کشور |
26 |
46 |
|
2 |
روابط دیپلماتیک (دیپلماسی ورزشی) |
57 |
35 |
|
3 |
به‌کارگیری انواع تجهیزات در مسابقات ورزشی |
28 |
30 |
|
4 |
عوامل فرهنگی |
24 |
36 |
|
5 |
وجود جاذبههای توریستی |
46 |
43 |
|
6 |
وجود ظرفیت برگزاری رویداد |
33 |
45 |
|
7 |
وجهه و تصویر مناسب شهر و کشور |
32 |
42 |
|
8 |
زیرساختهای ورزشی |
48 |
35 |
|
9 |
عوامل سخت‌افزاری و منابع پشتیبان |
37 |
37 |
|
10 |
نبود تحریم و ثبات سیاسی در کشور |
28 |
24 |
|
11 |
امنیت و آرامش کشور متقاضی میزبانی |
32 |
30 |
|
12 |
مقبولیت سیاسی مسئولان سیاسی کشور میزبان در سطح بینالمللی |
29 |
27 |
|
13 |
برنامهریزی مناسب مدیران |
38 |
36 |
|
14 |
وجود زیرساختهای حمل و نقل شهری |
35 |
30 |
|
15 |
حمل و نقل هوایی و دریایی مناسب |
23 |
35 |
|
16 |
ارتباط سیاسی مسئولان و مدیران |
31 |
36 |
|
17 |
استفاده از فناوری روز |
32 |
22 |
|
18 |
تعاملات رسانهای با رسانه معتبر دنیا |
32 |
30 |
|
19 |
وجود بستر شهر هوشمند در مراکز برگزاری رویدادهای ورزشی |
35 |
40 |
|
20 |
زیرساختهای شهری وکشوری |
41 |
42 |
|
21 |
نیروی انسانی و مدیریت |
42 |
33 |
|
22 |
وضعیت اقتصادی کشور |
45 |
32 |
|
23 |
سابقه کشور در برگزاری رویدادهای ورزشی |
30 |
32 |
|
24 |
داشتن نیروی انسانی متخصص برای برگزاری رویداد ورزشی |
30 |
36 |
|
مجموع |
834 |
834 |
|
در ادامه در شکل 3، نوع و وضعیت هر یک از متغیرهای اصلی با توجه به موقعیت آنها در ماتریس تاثیرات مستقیم با عنوان نقشه تاثیرگذاری/تاثیرپذیری مستقیم بررسی شد.
شکل 3. نقشه تأثیرات مستقیم مؤلفههای کلیدی
در تحلیل نقشه تاثیرگذاری و تاثیرپذیری مستقیم عوامل کلیدی بیست و چهار گانه سیستم مشخص میشود که کدام دسته از عوامل دارای تاثیرگذاری زیاد و تاثیرپذیری زیاد است. (4 مولفه در بخش شمال شرقی روابط دیپلماتیک (دیپلماسی ورزشی)، وجود جاذبههای توریستی، زیرساختهای ورزشی و زیرساختهای شهری وکشوری)، کدام یک از عوامل دارای تاثیرگذاری زیاد و تاثیرپذیری کمتر هستند (2 مولفه در بخش شمالی غربی ماتریس نیروی انسانی و مدیریت و وضعیت اقتصادی کشور)، کدام عوامل دارای تاثیرگذاری و تاثیرپذیری نسبی یا متوسط هستند. (10 مؤلفه در بخش جنوب شرقی ماتریس- موقعیت جغرافیایی کشور، وجود ظرفیت برگزاری رویداد، وجهه و تصویر مناسب شهر و کشور، وجود بستر شهر هوشمند در مراکز برگزاری رویداد های ورزشی، برنامهریزی مناسب مدیران، عوامل سخت‌افزاری و منابع پشتیبان، ارتباط سیاسی مسئولان و مدیران، داشتن نیروی انسانی متخصص برای برگزاری رویداد ورزشی، عوامل فرهنگی، حق حمل و نقل هوایی و دریایی مناسب و در نهایت، کدام عوامل نسبت به سایر مولفههای کلیدی شناسایی‌شده دارای تاثیرگذاری و تاثیرپذیری نسبتا کمتری هستند ( 8 عامل در بخش جنوب غربی ماتریس وجود زیرساختهای حمل و نقل شهری، سابقه کشور در برگزاری رویدادهای ورزشی، تعاملات رسانهای با رسانه معتبر دنیا، به‌کارگیری انواع تجهیزات در مسابقات ورزشی، مقبولیت سیاسی مسئولان سیاسی کشور میزبان در سطح بینالمللی، نبود تحریم و ثبات سیاسی در کشور، امنیت و آرامش کشور متقاضی میزبانی و استفاده از فناوری روز). هر یک از عوامل یادشده در ادامه این پژوهش به تفصیل تشریح خواهد شد.
جدول 5: اولویتبندی مؤلفههای کلیدی بر حسب اثرگذاری/پذیری مستقیم
|
رتبه |
مؤلفه |
امتیاز تأثیرگذاری مستقیم |
مؤلفه |
امتیاز تأثیرپذیری مستقیم |
|
1 |
روابط دیپلماتیک (دیپلماسی ورزشی) |
683 |
امنیت و آرامش کشور متقاضی میزبانی |
551 |
|
2 |
وجود جاذبههای توریستی |
575 |
برنامهریزی مناسب مدیران |
539 |
|
3 |
زیرساختهای ورزشی |
551 |
زیرساختهای ورزشی |
515 |
|
4 |
زیرساختهای شهری وکشوری |
539 |
عوامل سخت‌افزاری و منابع پشتیبان |
503 |
|
5 |
نیروی انسانی و مدیریت |
503 |
وضعیت اقتصادی کشور |
503 |
|
6 |
وضعیت اقتصادی کشور |
491 |
وجود بستر شهر هوشمند در مراکز برگزاری رویداد های ورزشی |
479 |
|
7 |
موقعیت جغرافیایی کشور |
455 |
وجود ظرفیت برگزاری رویداد |
443 |
|
8 |
وجود ظرفیت برگزاری رویداد |
443 |
نبود تحریم و ثبات سیاسی در کشور |
431 |
|
9 |
وجهه و تصویر مناسب شهر و کشور |
419 |
موقعیت جغرافیایی کشور |
431 |
|
10 |
وجود بستر شهر هوشمند در مراکز برگزاری رویدادهای ورزشی |
419 |
حمل و نقل هوایی و دریایی مناسب |
431 |
|
11 |
برنامهریزی مناسب مدیران |
395 |
سابقه کشور در برگزاری رویدادهای ورزشی |
431 |
|
12 |
عوامل سخت‌افزاری و منابع پشتیبان |
383 |
روابط دیپلماتیک (دیپلماسی ورزشی) |
419 |
|
13 |
ارتباط سیاسی مسئولان و مدیران |
383 |
وجود جاذبههای توریستی |
419 |
|
14 |
داشتن نیروی انسانی متخصص برای برگزاری رویداد ورزشی |
383 |
استفاده از فناوری روز |
419 |
|
15 |
عوامل فرهنگی |
383 |
نیروی انسانی و مدیریت |
395 |
|
16 |
حمل و نقل هوایی و دریایی مناسب |
371 |
زیرساختهای شهری وکشوری اختصاصی |
382 |
|
17 |
وجود زیرساختهای حمل و نقل شهری |
359 |
وجود زیرساختهای حمل و نقل شهری |
382 |
|
18 |
سابقه کشور در برگزاری رویدادهای ورزشی |
359 |
به‌کارگیری انواع تجهیزات در مسابقات ورزشی |
359 |
|
19 |
تعاملات رسانهای با رسانه معتبر دنیا |
347 |
ارتباط سیاسی مسئولان و مدیران |
359 |
|
20 |
به‌کارگیری انواع تجهیزات در مسابقات ورزشی |
335 |
وجهه و تصویر مناسب شهر و کشور |
359 |
|
21 |
مقبولیت سیاسی مسئولان سیاسی کشور میزبان در سطح بینالمللی |
335 |
عوامل فرهنگی |
359 |
|
22 |
امنیت و آرامش کشور متقاضی میزبانی |
311 |
تعاملات رسانهای با رسانه معتبر دنیا |
323 |
|
23 |
نبود تحریم و ثبات سیاسی در کشور |
287 |
مقبولیت سیاسی مسئولان سیاسی کشور میزبان در سطح بینالمللی |
287 |
|
24 |
استفاده از فناوری روز |
275 |
داشتن نیروی انسانی متخصص برای برگزاری رویداد ورزشی |
263 |
در ادامه جدول تاثیرات غیر مستقیم اثرگذاریها و اثرپذیریها به شرح جدول 6، برای هر یک از مؤلفهها ارائه شده است.
جدول 6: اولویتبندی مؤلفههای کلیدی بر حسب اثرگذاری/پذیری غیرمستقیم
|
رتبه |
مؤلفه |
امتیاز تأثیرگذاری مستقیم |
مؤلفه |
امتیاز تأثیرپذیری مستقیم |
|
1 |
روابط دیپلماتیک (دیپلماسی ورزشی) |
655 |
امنیت و آرامش کشور متقاضی میزبانی |
539 |
|
2 |
وجود جاذبههای توریستی |
557 |
برنامهریزی مناسب مدیران |
538 |
|
3 |
داشتن زیرساختهای مناسب مانند استادیوم اختصاصی |
530 |
زیرساختهای ورزشی |
512 |
|
4 |
قرارداد با شرکای تجاری و حامیان مالی |
529 |
عوامل سخت‌افزاری و منابع پشتیبان |
498 |
|
5 |
باشگاه‌داری حرفهای |
494 |
وضعیت اقتصادی کشور |
497 |
|
6 |
اجرای الزامات تجارت الکترونیک |
489 |
وجود بستر شهر هوشمند در مراکز برگزاری رویدادهای ورزشی |
478 |
|
7 |
نوسانات نرخ ارز |
452 |
وجود ظرفیت برگزاری رویداد |
440 |
|
8 |
اصلاح سیستم و ساختار صنعت فوتبال |
448 |
نبود تحریم و ثبات سیاسی در کشور |
439 |
|
9 |
افزایش نرخ تورم |
419 |
موقعیت جغرافیایی کشور |
437 |
|
10 |
مرچندایزینگ |
413 |
حمل و نقل هوایی و دریایی مناسب |
427 |
|
11 |
استعدادیابی برای کشف و پرورش استعدادها |
402 |
سابقه کشور در برگزاری رویدادهای ورزشی |
427 |
|
12 |
خرید و فروش بازیکنان |
402 |
روابط دیپلماتیک (دیپلماسی ورزشی) |
427 |
|
13 |
داشتن فعالیتهای تجاری |
400 |
وجود جاذبههای توریستی |
420 |
|
14 |
خصوصی‌سازی باشگاهها |
380 |
استفاده از فناوری روز |
415 |
|
15 |
بازار پردازی |
379 |
نیروی انسانی و مدیریت |
401 |
|
16 |
حضور باشگاهها در بازار بورس سهام |
372 |
زیرساختهای شهری وکشوری اختصاصی |
386 |
|
17 |
تصویب و اجرایی قانون فرپلی مالی برای باشگاهها |
359 |
وجود زیرساختهای حمل و نقل شهری |
374 |
|
18 |
تبلیغات مجازی |
356 |
به‌کارگیری انواع تجهیزات در مسابقات ورزشی |
373 |
|
19 |
عملکرد ورزشی باشگاهها مانند کسب عناوین قهرمانی |
355 |
ارتباط سیاسی مسئولان و مدیران |
369 |
|
20 |
دیجیتالسازی و فروش آنلاین |
347 |
وجهه و تصویر مناسب شهر و کشور |
358 |
|
21 |
نبود تحریم و ثبات سیاسی در کشور |
345 |
عوامل فرهنگی |
349 |
|
22 |
توسعه برند باشگاه |
326 |
تعاملات رسانهای با رسانه معتبر دنیا |
330 |
|
23 |
درآمد در روز مسابقه |
293 |
مقبولیت سیاسی مسئولان سیاسی کشور میزبان در سطح بینالمللی |
286 |
|
24 |
حق پخش مسابقات، تصاویر منتخب و .. باشگاه از شبکه جهانی اینترنت |
284 |
داشتن نیروی انسانی متخصص برای برگزاری رویداد ورزشی |
270 |
شاخصهای خروجی نرمافزار برای اولویتبندی عوامل اصلی برحسب درجه تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم به شرح شکل 2 است. ستون اول تاثیرگذاری مستقیم و ستون دوم تاثیرگذاری غیرمستقیم (حاصل به توان رساندن وزن تاثیرات) است و همانگونه که ملاحظه میشود تفاوت چشمگیری در تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم میان عوامل به چشم نمیخورد:
شکل 4: درجهبندی عوامل کلیدی بر حسبت تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم
در ادامه براساس تحلیلهای برگرفته از خروجی نرمافزار میکمک، در شکلهای 5 تا 7 نمایشی گرافیکی از شدت ارتباطات میان عوامل شامل تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم و بالقوه میان متغیرها (در سطوح مختلف) ارائه شده است. درک ارتباطات قویتر میان عوامل، راهنمایی سودمند برای فهم مهمترین روابط در شکلدهی به آینده کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی ورزشی است و میتواند برای تصمیمگیران، تصویری فراگیر فراهم آورد. در شکلهای 5 و 6، (شکلهای ارائه‌شده خروجی نرمافزار میکمک میباشد) تاثیرات مستقیم شاخصها بر سایر شاخصهای سیستم مشخص شده است. یادآوری میشود در ماتریس تاثیرات غیرمستقیم، هر یک از شاخصها در نرمافزار به توان رسانده شده و بر این اساس، تاثیرات غیرمستقیم شاخصها در شکل 7 سنجیده میشود. گفتنی است که به دلیل وضوح بیشتر تصاویر، هر یک از عوامل بر حسب شماره آن عامل در نمودار شدت تاثیرات درج شده است که پیش از این در جدول 1 آمده بود.
شکل 5.: نمودار شدت ارتباط در تأثیرگذاری مستقیم متغیرها (در سطح 50%)
شکل 6: نمودار شدت ارتباط در تأثیرگذاری مستقیم متغیرها (در سطح 25%)
شکل 7. نمودار شدت ارتباط در تأثیرگذاری غیرمستقیم متغیرها (در سطح 5%)
همانگونه که در نمودار تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم میان متغیرها و روندهای کلیدی مشاهده میشود، چهار متغیر "روابط دیپلماتیک (دیپلماسی ورزشی)"، "وجود جاذبههای توریستی"، "زیرساختهای ورزشی"،"زیرساختهای شهری وکشوری "در مجموع از بیشترین تاثیرپذیری و بیشترین تاثیرگذاری برخوردارند. بر این اساس، تحقق هر کدام از سناریوهای اصلی، در گرو روی دادن تغییراتی در این متغیرهاست. بنابراین چهار مولفه یادشده در این پژوهش به عنوان نیروهای پیشران شناسایی میشوند. این نیروهای پیشران، به تایید خبرگان پژوهش بهواسطه قدرت تاثیرگذاری و تاثیرپذیری بالا، از اهمیت و عدم‌قطعیت نسبتا زیادی در موضوع پژوهش برخوردارند و میتوانند به عنوان عدمقطعیتهای اصلی پژوهش برای مرحله بعدی (استفاده از نرمافزار سناریوویزارد) شناخته شوند. علاوه بر آن، یک متغیر تاثیرگذار شناسایی‌شده، یک متغیر تنظیمکننده شناسایی‌شده و نیز همه متغیرهای تاثیرپذیر احصاشده از نرمافزار میکمک نیز در طراحی سناریوها و داستانهای آینده دارای نقش تعیین‌کننده هستند و شرایط و تغییرات آنها در نگارش و توصیف سناریوهای نهایی به کار خواهد آمد. در نتیجه، چهار نیروی پیشران پژوهش بر اساس تحلیل یافتهها و خروجیهای نرمافزار میک مک به شرح شکل 8 قابل ارائه خواهد بود. هر یک از این پیشرانها، بالقوه دارای عدم‌قطعیتهایی هستند که احصا و تشریح دقیق آنها مستلزم برگزاری پنل خبرگان در گام بعدی پژوهش است.
شکل 8: پیشرانهای آینده کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی ورزشی
بحث و نتیجه‌گیری
هدف از این تحقیق، شناسایی پیشرانهای آینده کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی ورزشی بود. تجزیه و تحلیل یافتهها نشان داد از مجموع 24 موضوع اثرگذاری مؤثر بر سیستم تنها 4 مؤلفه پیشران کلیدی آینده کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی ورزشی میباشد. در عین حال 2 مؤلفه نقش متغیرهای اثرگذار، 10 مؤلفه نقش متغیرهای دووجهی و در نهایت 8 مؤلفه نیز نقش متغیرهای تأثیرپذیر در سیستم داشتند.
براساس یافتههای پژوهش عبدی و سجادی (1400)، ضعف امکانات زیربنایی و زیرساختی و عوامل اقتصادی از مهمترین موانع کسب میزبانی رویدادهای بزرگ ورزشی است و پس از آن موانع و مشکلات اجتماعی-فرهنگی و محیطی بیشترین تأثیر را در عدم کسب میزبانی رویدادهای بزرگ بینالمللی ورزشی داشتند. بررسی موانع کسب میزبانی میتواند سازمان درخواست‌دهنده میزبانی و مسئولان اجرایی ورزش کشور را قادر سازد تا ضعفها و کمبودهای موجود کشور در این بخش را شناسایی و برنامه راهبردی مؤثرتری را به منظور کسب میزبانی رویداد در آینده تدوین کنند. ورزش بستری مناسب برای ارائه و ظهور خرده‌فرهنگ‌های کشورهای مختلف به‌ویژه میزبانان رویدادهای بزرگ ورزشی است. درواقع کشورها از طریق نمایش فرهنگ خود در رویدادهای بزرگ ورزشی به قبض و بسط جایگاه خود در عرصه بین‌الملل می‌پردازند. بهعنوان نمونه، در مسابقات جهانی اهتزاز پرچم و پخش سرود ملی یک کشور به دنبال پیروزی ورزشکاران وابسته به خرده‌فرهنگ‌های مختلف آن کشور بازگوکننده وحدت ملی در آن کشور است. همچنین میتوان بیان کرد که مردم جهان از طریق بازی با یکدیگر تفاهم بیشتری پیدا می‌کنند و در نتیجه برای رفع اختلاف‌های خود کمتر به زور متوسل شوند. ناکارآمدی دیپلماسی نظامی در حل مناقشات و منازعات سیاسی کشورها سبب شده تا این مفهوم بهعنوان یکی از مؤلفههای اثرگذار دیپلماسی ورزشی مطرح گردد. از سوی دیگر، یک کشور با روابط حسنه و دوستانه با جامعه بینالمللی، شانس بالاتری برای کسب میزبانی رویدادهای بزرگ ورزشی دارد. در جهان امروز در دیپلماسی بینالمللی به منظور رشد اقتصاد داخلی ومقابله با سیاست انزوا، توجه به روابط رسمی و غیررسمی نیاز بسیار ضروری است و نقش ورزش بهعنوان ابزار موثر در توسعه روابط بین‌الملل بسیار مورد تاکید و توجه قرار گرفته است. ضروری است که این امکان بالقوه باز در ساختار دیپلماسی عمومی و ورزشی ایران تعریف و برای توسعه روابط و ارتباطات بینالمللی استفاده شود. بنابراین سیاست بخشجدایی ناپذیر ورزش و سازمانهای ورزشی به شمار میآید و نفوذ قدرتهای شرق و غرب در ترکیب اعضای هیئت مدیره و فدراسیون‌های ورزشی بینالمللی و کمیته بینالمللی المپیک خود شاهدی بر این مدعاست. در این راستا ضروری است کشورهای دنیا بهخصوص کشور ایران که با هجمه های زیادی در زمینه های اقتصادی، سیاسی و ... از سوی قدرت های بزرگ دنیا روبه‌روست، به رشد و گسترش روابط بینالمللی خود از طریق ورزش توجه داشته باشد. کشور ایران در تاریخ ورزشی خود نشان داده است که در زمینه روابط بین الملل پیشینه مناسبی ندارد و همواره با مشکلات زیادی مواجه بوده است. از این رو، برای کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی باید روابط دیپلماتیک در حوزه ورزش بسیار بهتر و قویتر شود تا بتوان به عنوان یکی از پیشرانهای موثر در اینده حساب ویژهای باز کرد.
امروزه توجه به گردشگری به عنوان یکی از بخشهای مهم و تاثیرگذار در اقتصاد جهان و کشورها به سرعت در حال گسترش است. آگاهی جوامع از اینکه گردشگری منبع درآمدی ارزی بسیار مناسب و قابل ملاحظه‌ای در اقتصاد یک کشور محسوب میشود (کشاورز و همکاران، 1394) باعث شده که گردشگری اهمیت وبسیار گسترده‌ای در ابعاد مختلف اقتصادی, اجتماعی و فرهنگی پیدا کند و بهعنوان یک صنعت تلقی شود. در این بین توجه به توریسم ورزشی توجه فزاینده‌ای را به خود جلب کرده است. از آنجایی که در کشور ایران هزاران نوع جاذبههای گردشگری و تاریخی وجود دارد، متاسفانه به دلیل فقدان شناخت کافی, عدم مدیریت و نبود سیاستگذاری و راهبردهای مدون و مشخص تا کنون مقوله گردشگری ورزشی مورد توجه قرار نگرفته و فرصتهای منحصر به فردی در کشور از دست رفته است. در نتیجه با توجه به اهمیت گردشگری ورزشی مدیران, سیاستگذاران و برنامه‌ریزان بخش گردشگری و ورزش کشور باید اهتمام لازم را در جهت توسعه و بالندگی این صنعت از خود نشان دهند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که جاذبههای توریستی یکی از پیشرانهای مهم در کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی ورزشی میباشد. پس مسئولان کشوری و شهری همرا با مسئولان برگزاری مسابقات توجه ویژهای باید به این مقوله داشته باشند. بر اساس «نظریه تبادل اجتماعی»، افراد و جامعه میزبان تنها در صورتی از یک برنامه یا کسب و کار حمایت خواهند کرد که درباره آن اطلاع داشته باشند و به سود یا منافعی از آن برسند. از این رو، اطلاع از عقاید ساکنان و صاحبان کسب و کارهای مرتبط با گردشگری ورزشی برای توسعه این صنعت ضروری است و بی‌توجهی به عقاید ساکنان آن منطقه میتواند عواقب اقتصادی نامطلوبی به دنبال داشته باشد. از جمله این عواقب، تاخیر در توسعه گردشگری به علت اعتراضات مردمی، عدم‌حمایت از مسئولان توسعه گردشگری، عدم‌تمایل به کار در این صنعت، نبود میل و علاقه به گردشگری و عدم‌هزینه‌کرد گردشگران در جامعه میزبان است. پیرو این موضوع، بررسی اثرات اقتصادی گردشگری ورزشی در جامعه میزبان، اصلاع‌رسانی و آگاه‌سازی ساکنان منطقه و مسئولان درباره این اثرات میتواند هم موجب برنامهریزی بهتر و دقیق تر از طرف مسئولان شود و هم حمایت‌های جامعه میزبان را در پی داشته باشد که این امر نیز به نوبه خود باعث افزایش گردشگر ورزشی در جامعه میزبان و توسعه اقتصادی جامعه میزبان میشود و از این طریق میتوان گام مثبتی در جهت کسب میزبانی رویدادهای ورزشی در آینده برداشت.
زیرساختهای ورزشی یکی دیگر از پیشرانهای شناسایی شده بود که در این رابطه صفایی (1396) به این نتیجه رسید وجود زیرساختها برای مدیریت و برگزاری رویدادهای والیبال لازم میباشد و در مقایسه با استانداردهای میزبانی،کشورمان دارای مشکلات زیرساختی، حمل ونقل ، اسکان و فضاهای ورزشی است. همچنین،منابع انسانی و مدیریتی متناسب با رویدادهای ورزش والیبال برنامهریزی نشده است. وضعیت اقتصادی، اجتماعی و دیگر عاملهای تعیین کننده در موفقیت مدیریت میزبانی رویدادهای ورزش والیبال نیزشاخصههای دیگر اثرگذار بر مدیریت رویدادهای ورزش والیبال بودند. تحلیل یافتهها نشان داد مدیریت رویدادهای والیبال و برگزاری مسابقات متاثر از وجود زیرساختهای شهری و ورزشی است. موضوع پیشنهاد میزبانی رویدادهای بزرگ ورزشی به بخشی از راهبردهای توسعه شهرها و کشورها تبدیل شده است. در این زمینه، شهرهای زیادی در جهان با درخواست میزبانی برای برگزاری رویدادهای بزرگ از این عامل به عنوان ابزاری برای حرکت به سمت توسعه شهری و دیگر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بهره میگیرند. برای مثال، میزبانی رویدادهای ورزشی بزرگ مانند بازی‌های المپیک یا جام جهانی فوتبال علاود یر جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، اقتصاد شهر و کشور میزبان را از روشهای مختلف مانند گردشگری، اشتغال‌زایی، فرصتهای کسب و کار، توسعه و ترویج ورزش در بین مردم، هدایت تغییرات اجتماعی، احیای شهری و غیره شکوفا خواهد کرد. از طرفی، به دلیل تعداد انگشت‌شمار رویدادهای بزرگ ورزشی (مانند بازی های المپیک، جام جهانی، بازی‌های قاره‌ای و غیره) رقابت بسیار سختی بین شهرهای کاندید برای پیروزی و کسب میزبانی این رویدادها وجود دارد. علاوهیر این، میزبانی این رویدادها دیگر محدود به کشورهای توسعه یافته نیست و این رقابت در بین کشورهای در حال توسعه نیز وجود دارد. برای مثال، درخواست میزبانی آذربایجان و ترکیه برای میزبانی بازی‌های المپیک و گرفتن میزبانی جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۲۲ توسط قطر، نمونه ای از این موارد است. پژوهش‌ها نشان داده است که نه فقط گرفتن میزبانی این رویدادها دارای منافع فراوانی است، بلکه درخواست میزبانی این رویدادها به تنهایی آثار و منافع مشابهی با برگزاری رویداد دارد. به عبارتی، شهرهایی که در گرفتن میزبانی موفق نباشند، منافع مشابه شهر میزبان مانند مطرح‌شدن نام آنها، فراهم کردن زیرساختهای ابتدایی و غیره را به دست خواهند آورد. در نهایت به محققان آتی پیشنهاد میگردد که مدلهای مختص به حوزه آیندهپژوهی در ورزش را طراحی و اعتباریابی کنند. همچنین دیدگاه تمامی ذینفعان را در مورد عوامل مؤثر بر آینده در یک مطالعه پیمایشی بررسی نمایند.
منابع
- تقوی، مصطفی و محقق، محسن. (1396). «مبانی آیندهپژوهی: تاریخچه، اهداف و دانش: علم انسانی برای عصر جدید». موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آیندهپژوهی علوم و فناوری‌های دفاعی.
- سهرابی، لیلا. (1397). «آیندهپژوهی ورزش قهرمانی کشور به روش دلفی». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیتبدنی و علوم ورزشی، دانشگاه علامه طباطبائی.
- رجبی، مجتبی؛ طالبپور، مهدی؛ قادری، زاهد و اسدی دستجردی، حسن. (1399). «بررسی آثار برگزاری رویداد ورزشی بر حمایت جامعه میزبان با نقش تعدیل‌گر مشکلات ترافیکی (مطالعه موردی: لیگ ملتهای والیبال)». مدیریت و توسعه ورزش. 9(1)، صص 206-221.
- همتی مرادآبادی, جمشید؛ سجادی, سیدنصرالله و جلالی فراهانی، مجید. (1397). «تأثیر میزبانی رویدادهای ورزشی بر توسعه شهری». مطالعات مدیریت ورزشی. 10(50)، صص 105-124.
- یانپی، طیبه و فتاحی، صمد. (1398). «تاثیر میزبانی رویدادهای ورزشی بر توسعه گردشگری شهری». سومین همایش ملی علوم ورزشی و تربیتبدنی ایران،تهران.
- عبدی، شهرام و سجادی, سید نصرالله. (1400). «مدل‌سازی و اولویتبندی موانع کسب میزبانی رویدادهای بزرگ بینالمللی ورزشی در ایران». نشریه مدیریت ورزشی. 13(2), صص 373-390.
- کشاورز, لقمان؛ فراهانی, ابوالفضل؛ رضایی صوفی, مرتضی و ذکایی, حسین. (1394). «تحلیل عاملی نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصتهای اخذ و میزبانی رویدادهای بزرگ بینالمللی ورزشی در ایران». فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی. 4(1), صص 11-24.
- جعفری، الهام.؛ شریفیفر، فریده و علم، شهرام. (1398). «نقش‌آفرینی زنان در مدیریت ورزش کشور با رویکرد آیندهپژوهی». مطالعات مدیریت ورزشی. دوره 11، شماره 58، صص 17-38.
- حسینی، محمد مهدی؛ طالبپور، جواد و باقری، ایوب. (1398). «مدلی در توسعه شایستگیهای مدیران با رویکرد آیندهپژوهی در سازمانهای آموزشی». پیشرفتهای نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش. شماره 15، صص 1-16.
- Dolles,H.& Soderman,S. (2018). “Mega-sporting Events in Asia-Impacts on society,Business and Management:An Introduction”. Asian Business and Management, Volume 7, palgrave Macmillan.p.p.119-135.
- Getz,D.(2017). “Event management and event tourism forecasting council”. Tourism forcasting council. pp.115-201.
- Kolotrbork, G. D., & Fatihovna, H. A. (2019). “Ecological and economic motives of management activity of future managers”. Ecological and economic motives of management, 4(6), 24-28.
- Kostas, K. and Kaplanidou , K. (2020). “Event leveraging of mega sport events : a SWOT analysis approach”. International Journal of Event and Festival Management, Vol. 1 No.3, 2010 pp. 170-185.
- Chen, N. (2018). “What economic effect do mega-events have on host cities and their surroundings? An investigation into the literature surrounding mega-events and the impacts felt by holders of the tournaments”. Masters Dissertation in Finance and Investment, University of Nottingham, UK.p.p.15-30.
- Rota, K. (2017). “Islam and the Olympics: seeking a host city in the Muslim world”. International Journal of Islamic and, Middle Eastern Finance and,
Management, Vol. 4 No. 3, 2011,pp. 211-226 - Baide, R. and Maneson, V. (2020). “An Assessment of the Economic Impact of the American Football Championship, the Super Bowl, on Host Communities”. Reflets et Perspectives, 34, no. 2-3 p.p.35-46
- Raper, N. (2016). “Urheilujohdon eliittiin etenemisen kertomuksia: Kasvaen, ajautuen, sattumalta vai pyrkien?” Jyväskylä Studies in Business and Economics, (166).
- Ratklif, C., & Krszik, H. (2011). “Maximizing Olympic Impacts by Building up Legacies”. The International Journal of the History of Sport, 25(14), 1922-1938.
- Rayet, D. (2014). “How to Become a Sport Safe Club: Guidelines for developing and implementing a sport safety plan”. Journal of Science and Medicine in Sport, 3(2, Supplement 1, 58–63.
- Ruta, D. (2011). “Legacy of events”. presentation. Milan: SDA Bocconi.
- Godet, A. J., Meunier, M. F., & Roubelat, F. (2003). “Structural analysis with the MICMAC method & actors' strategy with MACTOR method”. Futures research methodology, 7-10.
- Wicker P., Breuer C., Hennigs B. (2019). “Understanding the interactions among revenue categories using elasticity measures—Evidence from a longitudinal sample of non-profit sport clubs in Germany”. Sport Management Review, 15: 318–329.
)