نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
2 گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
3 گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی/دانشکده علوم انسانی/واحد سنندج/دانشگاه آزاد اسلامی /سنندج/ایران.
چکیده
بازیهای المپیک مهمترین رویداد بینالمللی برای ورزش ایران و همة کشورهای حاضر در جهان محسوب میشود، بنابراین هدف پژوهش شناسایی پیشرانهای کلیدی موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 بود. پژوهش حاضر از نوع آمیخته (کیفی-کمی) و طرح آن از نوع اکتشافی-متوالی بود. مشارکتکنندگان پژوهش را مدیران فدراسیون ژیمناستیک، مربیان و بازیکنان تیم ملی ژیمناستیک و مربیان و داوران بینالمللی ژیمناستیک کشور تشکیل میدادند. روش نمونهگیری انتخاب مشارکتکنندگان گلولهبرفی بود و بر مبنای اشباع نظری 16 نفر انتخاب شد. برای گردآوری دادهها از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه استفاده شد و برای ممیزی آن از معیارهای لینکلن و گابا (1985) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای کدگذاری، دلفی فازی و تحلیل ساختاری استفاده شد. با تحلیل مصاحبهها 62 مفهوم اولیه در 38 مفهوم نهایی تجمیع شد. سپس با انجام غربالگری از طریق دلفی فازی 16 عامل مؤثر شناسایی گردید و سرانجام مشخص گردید استعدادیابی و استعدادپروری، سرمایهگذاری در بخش ورزش بانوان، دیپلماسی ورزشی فدراسیون ژیمناستیک و تعداد شرکت کننده در بازیهای المپیک چهار نیروی پیشران موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 هستند. در نتیجه لازم است وضعیت آنها در طراحی برنامهها و اقدامهای تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 بهطور ویژه لحاظ گردد زیرا هر عمل و تغییری بر روی آنها، واکنش و تغییر بر دیگر شاخصها را به دنبال خواهد داشت.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Futures study of the key drivers of the national gymnastics team success in the 2028 Olympics
نویسندگان [English]
- mohamad saman yavarirad 1
- Korosh Veisi 2
- samira aliabadi 3
1 PhD student in sports management, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
2 physical education and sport sciences, Sanandaj branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran.
3 department of physical education and sport science/faculty of humanistic/ sanandaj branch/Islamic Azad university/sanandaj/Iran.
چکیده [English]
The Olympic Games is the most important international event for sports in Iran and all countries in the world, so the purpose of this research was to identify the key drivers of the national gymnastics team success in the 2028 Olympics. The research was mixed type (qualitative-quantitative) and its design was of sequential-exploratory type. The participants of research were the Managers of the gymnastics federation, coaches and players of the national gymnastics team, and international gymnastics coaches and referees of the country. The sampling method was snowball and based on theoretical saturation, 16 people were selected. Interviews and questionnaires were used to collect data, and Lincoln and Guba (1985) criteria were used for its audit. In order to analyze the data the coding method, the fuzzy Delphi and the structural analysis method were used. By analyzing the interviews, 62 initial concepts were gathered into 38 final concepts. Then, by performing a fuzzy Delphi screening, 16 effective factors were identified and finally it was determined that talent acquisition and talent development, investment in women's sports, sports diplomacy of the gymnastics federation and the number of participants in the Olympic Games are four driving forces for the success of the national gymnastics team in the 2028 Olympics. As a result, it is necessary to take into account their situation in designing the plans and actions of the national gymnastics team in the 2028 Olympics because any action and change on they will cause reactions and changes on other indicators.
کلیدواژهها [English]
- Future Study
- Drivers
- Success
- Gymnastics
- Olympic
آینده پژوهی پیشرانهای کلیدی موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028
محمد سامان یاوری راد[1]
کورش ویسی[2]
سمیرا علی آبادی[3]
تاریخ دریافت مقاله: 04/10/1402
تاریخ پذیرش مقاله: 18/11/1402
مقدمه
امروزه نقش ورزش به عنوان مؤلفه اصلی ایجاد ارزشهای افزوده اقتصادی، ابزار توسعه و انسجام کشورها و روش افزایش جذابیت ملی مورد پذیرش قرار گرفته است (هیوک[4]، 2019) و به عنوان بزرگترین پدیده اجتماعی-جهانی در زندگی انسانها نقش بسیار مهمی دارد (بویاچی اوغلو و اوگوز[5]، 2016). تحقیقات در مورد تأثیر و میراث رویدادهای مهم ورزشی طی سالهای گذشته رشد چشمگیری داشته است (استورم و جاکوبسون[6]، 2020). کسب عنوان در رویدادهای ورزشی بزرگ و بین المللی که در کانون توجه بسیاری از کشورها قرار دارد، میتواند شرایط اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی یک جامعه را تحت تأثیر قرار دهد، از این رو بسیاری از کشورها در تلاشاند با برنامهریزی، ورزشکارانی را آماده و روانه مسابقات کنند که موفقیت آنها را در رویدادهای بزرگ بینالمللی تضمین کند (دیبوسچر و همکاران[7]، 2009) زیرا طبق نظر وکادینوویچ و همکاران[8] (2021) نتایج ورزش قهرمانی را میتوان به طور انحصاری در مسابقات بینالمللی اندازهگیری و اعتبارسنجی کرد. موفقیت ورزشی بینالمللی در سطح نخبگان میتواند نشانهای از شرایط عمومی یک ورزش در یک کشور خاص باشد و اغلب توسط دولتهای ملی، رسانهها و مردم برای قضاوت در مورد عملکرد مدیران و مدیران اجرایی هیئتهای حاکمه ورزشی مورد استفاده قرار میگیرد (سوتیریادوو دیبوسچر[9]، 2018).
آنچه باعث میشود بازیهای المپیک برای هر کشوری موفقیتآمیز باشد سوالی برای ورزشکاران، مدیران، دولتهاو رسانهها است. تقریباً بدون استثنا، کشورها موفقیت خود را در جدولهای مدال قضاوت می کنند. اگرچه این موارد توسط کمیته بینالمللی المپیک[10] غیر رسمی خوانده میشوند اما قطعاً برای بسیاری از کشورها قابل توجه است. برای بسیاری از کشورها، مدالها نه تنها افتخار، بلکه در تخصیص بودجه آینده برای تک تک ورزشکاران و کل ورزشها تعیین کننده است (هریس[11]، 2021). بنابراین درک عوامل تعیین کننده موفقیت بینالمللی مورد توجه بسیاری از ذینفعان از جمله نهادهای عمومی و حامیان ورزش است. با این حال شناسایی عواملی که موفقیت ورزشی بینالمللی را پیش بینی می کنند پیچیده است زیرا مدیریت ورزش در سطح نخبگان تحت تأثیر ترکیبی از متغیرهای واقع در سطح کلان[12] (کشور)، سطح مزو[13] (برنامه ورزشی) و خرد[14] (ورزشکاران) قراردارد (والنتی و همکاران[15]، 2019). از این نظر، اقدامات و دانشهای مختلف باید در نظر گرفته شود زیرا ورزشهای با عملکرد بالا پویا هستند و عمدتاً به دلیل اینکه یک پدیده پیچیده، فرهنگی اجتماعی و چندگانه است منعکس کننده توسعه و پشتیبانی از یک روش ورزشی در کشور نیستند و تحت تأثیر متغیرهای مختلفی قرار دارند (لیما[16]، 2020). بنابراین برای دستیابی به موفقیت ورزشی بینالمللی نیازمند یک فرایند استراتژیک کل از لحاظ سازمانی، اقتصادی و سیاسی است (دولینگ و همکاران[17]، 2018). با توجه به مطالب گفته شده به نظر میرسد درک این مطلب میتواند راهی برای ورود سیاستگذاران ورزشی به مطالعات آیندهپژوهی باشد تا بتوانند از طریق یک رشته مطالعات نظاممند و بلند مدت تصمیمات نادرست را به حداقل برسانند و اتفاقات قریب الوقوع را پیش بینی کنند (ادیب روشن و همکاران، 1396).
مفهوم آیندهپژوهی یک عنصر حیاتی از فعالیتهای انسانی است که گذشته، حال و آینده را در بر می گیرد. آیندهپژوهی فرآیندی پیچیده برای اطمینان از اثربخشی و قابلیت اطمینان آن است (ختیب و همکاران[18]، 2023) و به عنوان دانشی نوپا که میتوان آن را شکل تکاملیافته برنامهریزی راهبردی دانست، در سالهای اخیر به صورت هدفمند برای پاسخگویی به شرایط عدم قطعیت، پیچیدگی، درهم تنیدگی ابعاد مختلف موضوعات و ترسیم دورنمای آینده سیستمها بهکاربرده میشود (ایزدی و همکاران، 1400) و اهمیت آن بهحدی است که آیندهپژوهانی چون جیمز دیتور[19] و فرد پلاک[20] مدعی هستند تصویر آینده سنگ بنای آیندهپژوهی بوده و در صورتی که سازمان، ملت و تمدنی تصویری از آینده نداشته باشد، محکوم به شکست است (رضایی قادی و رفیع، 1400). برنامهریزی، اساس توسعه هر سیستمی محسوب میشود و مقولة ورزش قهرمانی نیز از این موضوع مستثنی نیست. ورزش قهرمانی در صورتی میتواند به چشم انداز مشخص دست یابد که اهداف بلندمدت برای آن تدوین شده و به برنامههای عملیاتی تبدیل شوند (راسخ و همکاران، 1394). در سالهای اخیر تغییرات جهانی افزایش چشمگیری یافته است و این عامل پیشبینی آینده را دشوار کرده است، عدم اطمینان حاکم بر آینده، بیشک، به تناسب خوبی که بین فرد و جهان او وجود دارد، آسیب خواهد زد، یا آن را نابود خواهد کرد. این تحولات، سیاستگذاران را بر آن داشته است تا الگوهای متفاوتی را برای فعالیت خود بررسی نمایند و با پیشبینی، بهترین موقعیتها را برای آینده، رقم بزنند (واگنر و همکاران[21]، 2016). امروزه با توجه به تغییرات سریع محیطی و عدم اطمینان حاصل از آن، ضرورت برنامهریزی و آیندهپژوهی برای مقابله با تغییرات احتمالی آتی، بیش از پیش آشکار میگردد (پاداش و همکاران، 1400). افزون بر این آیندهپژوهی این امکان را برای تصمیمگیرندگان فراهم میکند تا با ارائه چارچوبهای ساختاریافته تحلیلهای دقیقتری انجام دهند و به موازات آن اقدامات جایگزین را درنظر بگیرند (ساویر و کارمل[22]، 2022).
امروزه تلاش برای کسب مدالهای بیشتر مستلزم کسب دانش بیشتر در مورد عواملی است که به موفقیت منجر میشوند که یکی از این موارد شناسایی روندهای موثر بر موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 میباشد. پژوهش های مختلف شاخص های گوناگونی را برای موفقیت در مسابقات بزرگ ذکر کرده اند. اشلمباخ و همکاران[23] (2022) متغیرهایی چون تعداد ورزشکاران، میزبانی کشورها، رژیم سیاسی و منطقه جغرافیایی را در پیش بینی توزیع مدال های المپیک موثر دانسته اند. اسکلس و همکاران[24] (2020) هم در پیش بینی مجموع مدال های ملی در بازی های المپیک تابستانی عنوان کردند متغیرهای تعداد مدال ها، جمعیت، تولید ناخالص داخلی، کشور میزبان، تعداد ورزشکاران و رژیم سیاسی تأثیر قابل توجهی در کسب مدال های المپیک دارند. ترخانی و همکاران (1399) عنوان کردند که حمایت مالی، عوامل ساختاری و سیاستگذاری، سیستم توسعه و شناسایی استعدادهای ورزشی، حمایتهای ورزشی و شغلی از ورزشکاران، توسعة اماکن و تسهیلات آموزشی و تمرینی، توسعة کمی و کیفی مربیگری، افزایش حضور در رقابتهای ملی - بینالمللی، حمایتهای علمی-پژوهشی، عوامل محیطی - اجتماعی و تنوع جغرافیایی و افزایش مشارکت ورزشی مردم در موفقیت تیمهای ورزشی حاضر در المپیک نقش معناداری دارد. در پژوهش موسویراد (1398) نیز انگیزههای مالی برای ورزشکاران، توجه به ورزش بانوان، استفاده از مربیان توانمند، ارزیابی صحیح، اردوهای منظم، توجه به رشتههای پرمدال، مدیریت استعدادیابی، توجه به آموزش ورزشکاران، توجه به آموزش مربیان و عوامل مدیریتی را به عنوان عوامل موفقیت ایران در بازیهای المپیک عنوان کردند. خداداد کاشی و کریم نیا (1395) نیز عنوان کردند شاخص توسعهی انسانی، تعداد شرکت کنندگان، تراز تجاری، درآمد سرانه و عملکرد ورزشی دوره قبل احتمال موفقیت ورزشی کشورها در بازیهای المپیک را افزایش میدهد. طبق نتایج کشاورز و همکاران (1395) ژیمناستیک کشور دارای قوت هایی چون فعالیت مستمر هیئتهای ژیمناستیک، وجود منابع انسانی متخصص، جذابیت و وجود ساختار تشکیلاتی منسجم در کنار ضعف هایی چون کمبود سالن های اختصاصی، تاسیسات و تجهیزات مناسب در ژیمناستیک، عدم وجود برنامه راهبردی و میان مدت در ژیمناستیک، نظام استعداد یابی ناکارآمد، کمبود سالنهای ویژه بانوان و عدم بهره مندی از فناوری روز و کارآمد می باشد که در برنامهریزیهای آتی فدراسیون برای موفقیت باید مورد توجه قرار گیرد.
یکی از رشتههای ورزشی بسیار جذاب و پرتحرک در المپیک، رشته ورزشی ژیمناستیک است که از سوی کارشناسان به عنوان مادر و پایه رشتههای ورزشی دیگر معرفی گردیده است. ژیمناستیک از آن جهت پایه رشتههای ورزشی دیگر قلمداد میشود که بسیاری از تکنیکها و فنون رشتههای ورزشی را در برمیگیرد و توسعه این رشته میتواند زمینهساز پیشرفت سایر رشتههای ورزشی باشد (کشاورز و همکاران، 1394). قرن بیستویکم با مهمترین دگرگونی در ورزش ژیمناستیک مواجه شد و روند حرفهای شدن مسابقات و رقابتها بسیار سرعت گرفت (خسروی و همکاران،١40٠). در حالی که ژیمناستیک به عنوان یک ورزش پایه در همه جوامع پیشرفته سخت مورد توجه دست اندر کاران و مسولان ورزشی است؛ اما متأسفانه در کشورمان این ورزش نه تنها مورد حمایت و توجه نیست، بلکه گاه برخی رفتارهای سلیقهای موجب شده که چرخ های این ورزش حیاتی و مهم از حرکت باز بماند و تا به حال یک برنامه مدون برای ورزش ژیمناستیک تدوین نشده است (بدری آذرین و همکاران، 1392). فدراسیون ژیمناستیک ایران در سال 1325 قبل از شروع بازی های المپیک 1948 لندن تأسیس شده است، اما متأسفانه این رشته ورزشی با قدمتی نزدیک به 80 سال در کشور، نه تنها جایگاه واقعی خود را در کشور پیدا نکرده، بلکه نتایج قابل قبولی هم از شرکت در مسابقات سطوح بالای قهرمانی اعم از آسیایی، جهانی و المپیک کسب نکرده است و کشور ایران حتی از گرفتن سهمیه در المپیک 2020 نیز بازمانده است. هرچند در سال های اخیر وضعیت ورزشکاران در مسابقات بینالمللی چون جام جهانی و قهرمانی آسیا پیشرفت محسوسی داشته است و در دوره گذشته بازیهای آسیایی هانگژو به مدال تاریخی نقره در پرش خرک دست پیدا کند اما هنوز هم در سطح جهان و المپیک ژیمناستیک ایران حرفی برای گفتن ندارد. این در حالی است که کشورهایی مانند چین و ژاپن در آسیا از قدرت های جهانی این رشته به شمار می روند. به طور کلی ژیمناستیک در غرب و آسیای میانه رشد چندانی نداشته است چنانچه تمام شانزده مدال طلای بازیهای آسیایی هانگژو به کشورهای شرق آسیا رسید و تنها قزاقستان و ایران توانستند از آسیای میانه در رشته ژیمناستیک هنری مردان مدال کسب کنند. این در حالی است که از 130 مدال طلای تاریخ المپیک تابستانی ژاپن 29 مدال و از 265 مدال طلای تاریخ المپیک تابستانی چین 26 مدال در رشته ژیمتاستیک بوده است که نشان از برنامهریزی این کشورها در رشته ژیمناستیک برای موفقیت در المپیک می باشد. این امر نشان می دهد برای موفقیت در این رشته در بازی های المپیک باید برنامهریزی های دقیقی صورت گیرد زیرا در غیر این صورت حتی در سطح آسیا نیز کسب مدال بسیار سخت میباشد. افزون بر این در رشته ژیمناستیک در المپیک 54 مدال توزیع میشود که موفقیت در این رشته میتواند سبب جهش جایگاه ایران در جدول رده بندی بازی ها شود که این امر نیازمند شناسایی و تحلیل کلان پیشرانهای موفقیت این رشته در بازیهای المپیک می باشد اما خلاءهای مطالعاتی دانش آیندهپژوهی در کشور؛ تاکید بر نگاه تخصصی در برابر نگاه کلی و جامع نگرانه و نبود تحقیقات مرتبط با تحلیل کلان روندهای موثر بر موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 و نگاه به آینده از ضرورتهای تحقیق حاضر میباشد. با توجه به مباحث ذکر شده تحقیق حاضر با هدف تحلیل کلان پیشرانهای موثر بر موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 انجام میشود. در این فرایند، تمرکز اولیه محقق بر شناسایی پیشرانهای موثر بر موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 معطوف خواهد بود به دلیل اینکه کار شناسایی این پیشرانهادر آینده پژوهی اهمیت اساسی دارد. از این رو این سؤال در ذهن محقق به وجود آمد که کنشگران و پیشرانهای اثرگذار در موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 کدامند و مهمترین عدم قطعیت های اثرگذار بر موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 کدامند؟ لذا در پژوهش حاضر تلاش خواهد شد عوامل کلیدی و پیشرانهای اصلی دخیل در موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 شناسایی شود.
روش شناسی
این پژوهش به لحاظ روششناسی از نوع آمیخته (کیفی و کمی) و طرح آن از نوع اکتشافی متوالی بود. در مطالعه کیفی که با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 انجام شد که منتج به شناسایی نیروها و پیشرانهای اثرگذار بر موفقیت ورزش ژیمناستیک در المپیک 2028 شد. سپس با استفاده از رویکرد دلفی فازی و نظرخواهی مجدد از صاحبنظران عوامل مذکور غربالگری شد. در ادامه پس از غربالگری جهت بررسی تعامل بین عوامل مذکور و شناسایی عدمقطعیتهای موفقیت ورزش ژیمناستیک در المپیک 2028 از روش آیندهپژوهی روش تحلیل آثار متقابل استفاده شد. مشارکتکنندگان این پژوهش را ذینفعان موفقیت ورزش ژیمناستیک درالمپیک 2028 که شامل مدیران فدراسیون ژیمناستیک، مربیان و بازیکنان تیم ملی ژیمناستیک و مربیان و داوران بین المللی ژیمناستیک کشور تشکیل میدادند. انتخاب این افراد با روش نمونهگیری گلولهبرفی انجام شد و مبتنی بر اشباع نظری با 16 نفر مصاحبه شد. ابزار گردآوری اطلاعات در مطالعه کیفی و گام اول، مصاحبه نیمهساختاریافته، در بخش دلفی فازی یا گام دوم و تحلیل ساختاری یا گام سوم پرسشنامه بود. نحوه گردآوری اطلاعات در این پژوهش به این شرح بود که ابتدا با ذینفعان مصاحبه شد (16 نفر). در این مرحله با کدگذاری اولیه مصاحبهها 62 عامل مؤثر بر موفقیت ورزش ژیمناستیک در المپیک 2028 شناسایی شد و با تجمیع کدهای اولیه در مرحلهکدگذاری ثانویه این عوامل به 38 مورد کاهش پیدا کرد. در ادامه برای اطمینان از صحت عاملهای احصاء شده از روش دلفی فازی استفاده شد. در این مرحله پس از نظرخواهی از مشارکتکنندگان (در این بخش از مدیران فدراسیون، مربیان و بازیکنان تیم ملی ژیمناستیک به تعداد 10 نفر که دید کلانی نسبت به مسائل آینده داشتند استفاده شد) و اعمال نظرات آنها 22 عامل دیگر حذف گردید و تعداد عوامل به 16 عامل کاهش پیدا کرد. شایان ذکر است انجام تحلیل دلفی فازی در یک راند انجام شد. مبنی بر اینکه حبیبی و همکاران (2015) در کاربرد تکنیک دلفی برای غربالگری، با فازیزدایی مقادیر و انتخاب شدت آستانه بیان داشتهاند با یک مرحله یا راند میتوان به نتیجه قابل اطمینان در دلفی فازی دست پیدا کرد. در الگوریتم اجرای تکنیک دلفی فازی در این تحقیق برای غربالگری ابتدا طیف فازی مناسبی برای فازیسازی عبارات کلامی پاسخدهندگان ایجاد شد. این طیف مبتنی بر مقیاس پنج درجه لیکرت در بیان اهمیت شاخصها و به شرح جدول زیر بود (جدول 1):
جدول1: اعداد فازی مثلثی معادل طیف لیکرت 5 درجه
|
خیلی با اهمیت |
با اهمیت |
متوسط |
بیاهمیت |
خیلی بیاهمیت |
|
(1، 1، 75/0) |
(1، 75/0، 5/0) |
(75/0، 5/0، 25/0) |
(5/0، 25/0، 0) |
(25/0، 0، 0) |
پس از انتخاب طیف فازی، دیدگاه خبرگان گردآوری شد و به صورت فازی ثبت شد. در گام دوم به تجمیع دیدگاه خبرگان پرداخته شد. راههای متعددی برای تجمیع فازی دیدگاه خبرگان پیشنهاد شده است. در این تحقیق از روش ارائه شده حبیبی و همکاران (2015) استفاده شد. در این روش دیدگاه هر خبره به صورت عدد فازی مثلثی (l, m, u) ثبت شد و با استفاده از فرمول زیر میانگین فازی دیدگاه خبرگان محاسبه شد:
در ادامه پس از تجمیع فازی دیدگاه خبرگان مقادیر به دست آمده فازیزدائی شد. روشهای متعدد و پیچیدهای برای فازیزدائی وجود دارد. یکی از روشهای ساده برای فازیزدائی بهزعم حبیبی و همکاران (2015) میانگین اعداد فازی مثلثی است و در این تحقیق از روش مذکور استفاده شد:
;
پس از انتخاب روش مناسب و فازیزدایی مقادیر برای غربال آیتمها آستانه تحمل 7/0 در نظر گرفت شد و در نتیجه آن 16 عامل نهایی انتخاب شد. آستانه تحمل را معمولاً 7/0 در نظر میگیرند ولی این مقدار براساس دیدگاه پژوهشگر از پژوهشی به پژوهش دیگر میتواند متفاوت باشد. اگر مقدار قطعی حاصل از فازیزدایی دیدگاه تجمیع شده خبرگان، بزرگتر از آستانه تحمل باشد شاخص مورد نظر تایید میشود. اگر این مقدار کوچکتر از آستانه تحمل باشد شاخص مورد نظر حذف میشود (حبیبی و همکاران، 2015). پس از طی این مراحل پرسشنامهای 16گویهای برای بررسی ارتباط بین عوامل شناسایی شده در محیط میکمک ساخته شد و مجدداً به مشارکتکنندگان مراجعه شد (10 نفر). افزون بر این برای ممیزی پژوهش از شاخصهای ارزشیابی لینکلن و گابا[25] (1985) که شامل اعتبار، انتقال، قابلیت اعتماد و تأییدپذیری بودند استفاده شد.اعتبار: برای دستیابی به این معیار، در پژوهش حاضر از روشهای زیر استفاده شد: الف، ارزیابی چندجانبه: در فرایند جمعآوری دادهها و اطلاعات وانتخاب نمونۀ پژوهش برای مصاحبه و طراحی سؤالات مصاحبه از منابع و جنبههای گوناگونی استفاده شده است. ب، ارزیابی شرکتکنندگان از پژوهش: متن مصاحبه و کدهای استخراجشده برای مشارکتکنندگان در مصاحبه ارسال و نقطه نظرات آنها اعمال شد. انتقالپذیری: در پژوهش حاضر، بهمنظور دستیابی به این معیار از روشهای زیر استفاده شد: الف، مستندسازی: تمام مراحل پژوهش برای استفادۀ احتمالی محققان دیگر به صورت مکتوب مستندسازی شد. ب، گزارش شرایط زمینهای: شرایط جمعیتشناختی مصاحبهشوندگان به صورت تفصیلی ارائه شد. قابلیت اعتماد: در پژوهش حاضر دستیابی به این معیار از طریق روش زیر انجام گرفت: الف، استفاده از دوکدگذار: بدین منظور از یکی از متخصصان حوزۀ مدیریت ورزشی در فرایند کدگذاری در پژوهش کمک گرفته شد. به صورت تصادفی دو مصاحبه انتخاب شد و پس از آموزشهای لازم کدگذاری توسط ایشان انجام گرفت. در هر یک از مصاحبهها کدهایی که از نظر دو نفر مشابه بودند، با عنوان توافق و کدهای غیرمشابه با عنوان عدم توافق مشخص شدند و درصد توافق بین دو کدگذار با استفاده از فرمول زیر محاسبه شد و نتایج آن در قالب جدول (2) ارائه شد.
جدول 2: نتایج بررسی پایایی بین دو کدگذار
|
شماره مصاحبه |
کل کدها |
توافقات |
عدم توافقات |
درصد پایایی |
|
3 |
13 |
6 |
1 |
923/0 |
|
8 |
|
4 |
2 |
80/0 |
|
کل |
23 |
10 |
3 |
869/0 |
همانطور که دادههای جدول نشان میدهد، پایایی کل بین دو کدگذار برابر با 86 درصد است. با توجه به اینکه پایایی بیش از 60 درصد است قابلیت اعتماد کدگذاریها تأیید شد. تأییدپذیری: بدین منظور در پژوهش حاضر از روشهای زیر استفاده شد: الف، ارزیابی متخصصان خارج از فرایند پژوهش: نتایج این پژوهش در اختیار چند تن از اساتید مدیریت ورزشی خارج از فرایند پژوهش قرار گرفت. پس از مطالعه و بازبینی ایشان نظرات آنها اخذ شد. ب، تشریح فرایند پژوهش: در متن حاضر مراحل پژوهش اعم از جمعآوری دادهها، تحلیل و شکلگیری درونمایهها برای مخاطبان و خوانندگان تشریح شده است. سرانجام جهت تجزیه و تحلیل دادهها در بخش تحلیل مصاحبه از روش کدگذاری، برای غربالگری شاخصها از روش دلفی فازی و در بخش آیندهپژوهی از روش تحلیل ساختاری یا تحلیل آثار متقابل با کمک نرمافزار میکمک[26] استفاده شد. در گامهای اول و دوم با استفاده از مصاحبه و روش دلفی فازی پیشران یا نیروهای اثرگذار شناسایی شد و بر مبنای آن پرسشنامه گام سوم تنظیم شد تا با استفاده از آن اثرات متقابل پیشرانها ارزیابی شود. نحوه نمرهدهی به پرسشنامه مذکور بر مبنای دامنه نمرات صفر (بدون تأثیر)، 1 (تأثیر ضعیف)، 2 (تأثیر متوسط)، 3 (تأثیر قوی) و 4 (تأثیر بالقوه) بود که تاثیر عامل های شناسایی شده بر یکدیگر اندازه گیری شد. لازم به ذکر است در این مرحله ضمن مشخص شدن اثرات متقابل پیشرانها، پیشرانهای کلیدی که بیشترین اهمیت را در موفقیت ورزش ژیمناستیک در المپیک 2028 داشتند، مشخص گردید.
یافته ها
ویژگیهای جمعیت شناختی مشارکتکنندگان پژوهش در جدول (3) ارائه گردیده است.
جدول 3: مشارکتکنندگان در پژوهش
|
کد مصاحبه |
جنسیت |
تحصیلات |
حوزه فعالیت |
|
P1 |
مرد |
دکتری |
عضو کمیته فنی فدراسیون ژیمناستیک |
|
P2 |
مرد |
دیپلم |
عضو کمیته فنی فدراسیون ژیمناستیک |
|
P3 |
مرد |
کاردانی |
مربی بین المللی ژیمناستیک |
|
P4 |
مرد |
کارشناسیارشد |
مسئول کمیته داوران فدراسیون ژیمناستیک |
|
P5 |
مرد |
کاردانی |
مسئول کمیته مربیان فدراسیون ژیمناستیک |
|
P6 |
مرد |
کارشناسیارشد |
مربی تیم ملی بزرگسالان |
|
P7 |
مرد |
دیپلم |
مربی بین المللی ژیمناستیک |
|
P8 |
زن |
کارشناسیارشد |
مسئول کمیته آموزش فدراسیون ژیمناستیک |
|
P9 |
مرد |
کارشناسیارشد |
دبیر فدراسیون ژیمناستیک |
|
P10 |
مرد |
کارشناسی |
عضو تیم ملی بزرگسالان ژیمناستیک |
|
P11 |
زن |
کارشناسی |
مربی تیم ملی |
|
P12 |
مرد |
کارشناسیارشد |
مربی تیم ملی نوجوانان |
|
P13 |
مرد |
کارشناسی |
داور بین المللی ژیمناستیک |
|
P14 |
مرد |
کارشناسی |
مسئول شاخه هنری فدراسیون ژیمناستیک |
|
P15 |
مرد |
کارشناسی |
عضو تیم ملی بزرگسالان ژیمناستیک |
|
P16 |
زن |
کارشناسی |
مربی بین المللی ژیمناستیک |
مطابق با نظر خبرگان مشخص گردید که موفقیت ورزش ژیمناستیک در المپیک 2028، 38 عامل تأثیرگذار ساختار و محیط موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 را در زمان حال و آینده شکل میدهند که در هفت عامل کلان عوامل سیاسی، عوامل راهبردی، عوامل اقتصادی، عوامل زیست محیطی، عوامل مدیریتی، قابلیت ها و مسابقات و اردوها دسته بندی شدند.
جدول 4: عوامل موثر بر موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028
|
تغییرات سیاسی و راهبردهای ملی، تحریم های بین المللی، جنگ های داخلی یا منطقه ای، تعامل و روابط با کشورهای دنیا، دیپلماسی ورزشی فدراسیون ژیمناستیک |
عوامل سیاسی
|
|
سیاست های کمیته ملی المپیک، راهبردهای فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران؛ ارزیابی راهبردها و برنامه های فدراسیون، استعدادیابی و استعدادپروری |
عوامل راهبردی |
|
بودجه مالی فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران، خصوصی سازی ورزش، نرخ رشد اقتصادی کشور، تولید ناخالص داخلی، سرمایهگذاری در بخش ورزش بانوان، میزان توسعه یافتگی کشور |
عوامل اقتصادی |
|
اندازه جمعیت کشور، تغییرات زیست محیطی، تغییرات نسلی و جمعیتی، بحران های بیولوژیکی جهانی |
عوامل زیست محیطی |
|
حرفه ای شدن ورزش ژیمناستیک در کشور، استفاده از مربیان خارجی در تیم های ملی، ورود ژیمناستیک به مدارس، میزان مشارکت جامعه در ورزش، حمایت از ورزشکاران حین و پس از قهرمانی، انگیزش مالی ورزشکاران و مربیان، پژوهش های علمی و تحقیقاتی، مهاجرت ورزشکاران قهرمان |
عوامل مدیریتی |
|
زیرساختها و امکانات فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران، کمیت و کیفیت ورزشکاران و مربیان، پوشش رسانهای مسابقات بانوان، دانش منابع انسانی، فناوریهای آموزشی در حوزه ژیمناستیک، استفاده از واقعیت مجازی و هوش مصنوعی |
قابلیت ها |
|
برگزاری لیگ داخلی ژیمناستیک، میزان اعزام به مسابقات بین المللی، اردوهای بین المللی و منظم، میزبانی رقابت های بین المللی، تعداد شرکت کننده در بازی های المپیک |
مسابقات و اردوها |
در ادامه برای اطمینان از صحت عاملهای احصاء شده از روش دلفی فازی استفاده شد. در این مرحله پس از نظرخواهی از مشارکتکنندگان (در این بخش از 10 نفر که دید کلانی نسبت به مسائل آینده داشتند استفاده شد) و اعمال نظرات آنها 22 عامل حذف گردید و تعداد عوامل به 16 عامل کاهش پیدا کرد.
|
نتیجه |
فاززدایی |
میانگین فازی |
عامل |
||
|
U |
M |
L |
|||
|
پذیرش |
0.77 |
0.95 |
0.8 |
0.55 |
برگزاری لیگ داخلی ژیمناستیک |
|
رد |
0.68 |
0.9 |
0.7 |
0.45 |
تغییرات سیاسی و راهبردهای ملی |
|
پذیرش |
0.77 |
1 |
0.775 |
0.525 |
راهبردهای فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران |
|
رد |
0.67 |
0.9 |
0.675 |
0.425 |
ارزیابی راهبردها و برنامه های فدراسیون |
|
پذیرش |
0.8 |
1 |
0.825 |
0.575 |
زیرساختها و امکانات فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران |
|
پذیرش |
0.73 |
0.95 |
0.75 |
0.5 |
استعدادیابی و استعدادپروری |
|
رد |
0.67 |
0.875 |
0.7 |
0.45 |
دانش منابع انسانی |
|
پذیرش |
0.75 |
0.95 |
0.775 |
0.525 |
بودجه مالی فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران |
|
پذیرش |
0.7 |
0.9 |
0.725 |
0.475 |
میزان اعزام به مسابقات بین المللی |
|
پذیرش |
0.7 |
0.9 |
0.725 |
0.475 |
اردوهای بین المللی و منظم |
|
رد |
0.66 |
0.875 |
0.675 |
0.425 |
حرفه ای شدن ورزش ژیمناستیک در کشور |
|
پذیرش |
10.7 |
0.925 |
0.725 |
0.475 |
سرمایهگذاری در بخش ورزش بانوان |
|
رد |
80.6 |
0.875 |
0.7 |
0.45 |
استفاده از واقعیت مجازی و هوش مصنوعی |
|
رد |
0.65 |
0.9 |
0.65 |
0.4 |
تغییرات نسلی و جمعیتی |
|
پذیرش |
20.7 |
0.9 |
0.75 |
0.5 |
سیاست های کمیته ملی المپیک |
|
رد |
60.6 |
0.875 |
0.675 |
0.425 |
تحریم های بین المللی |
|
رد |
0.68 |
0.9 |
0.7 |
0.45 |
بحران های بیولوژیکی جهانی |
|
رد |
0.65 |
0.9 |
0.65 |
0.4 |
اندازه جمعیت کشور |
|
پذیرش |
10.7 |
0.925 |
0.725 |
0.475 |
فناوریهای آموزشی در حوزه ژیمناستیک |
|
رد |
20.6 |
0.85 |
0.625 |
0.375 |
پژوهش های علمی و تحقیقاتی |
|
پذیرش |
0.75 |
0.95 |
0.775 |
0.525 |
دیپلماسی ورزشی فدراسیون ژیمناستیک |
|
رد |
60.6 |
0.875 |
0.675 |
0.425 |
مهاجرت ورزشکاران قهرمان |
|
رد |
0.69 |
0.875 |
0.725 |
0.475 |
جنگ های داخلی یا منطقه ای |
|
رد |
60.6 |
0.875 |
0.675 |
0.425 |
انگیزش مالی ورزشکاران و مربیان |
|
پذیرش |
0.7 |
0.9 |
0.725 |
0.475 |
استفاده از مربیان خارجی در تیم های ملی |
|
رد |
20.6 |
0.85 |
0.625 |
0.375 |
نرخ رشد اقتصادی کشور |
|
رد |
60.6 |
0.875 |
0.675 |
0.425 |
تولید ناخالص داخلی |
|
پذیرش |
10.7 |
0.925 |
0.725 |
0.475 |
ورود ژیمناستیک به مدارس |
|
رد |
0.67 |
0.9 |
0.675 |
0.425 |
میزان توسعه یافتگی کشور |
|
رد |
0.64 |
0.875 |
0.65 |
0.4 |
میزان مشارکت جامعه در ورزش |
|
رد |
0.67 |
0.9 |
0.675 |
0.425 |
حمایت از ورزشکاران حین و پس از قهرمانی |
|
پذیرش |
0.7 |
0.9 |
0.725 |
0.475 |
تعداد شرکت کننده در بازی های المپیک |
|
رد |
0.67 |
0.875 |
0.7 |
0.45 |
تعامل و روابط با کشورهای دنیا |
|
رد |
60.6 |
0.875 |
0.675 |
0.425 |
خصوصی سازی ورزش |
|
پذیرش |
0.77 |
0.975 |
0.8 |
0.55 |
میزبانی رقابت های بین المللی |
|
رد |
0.69 |
0.925 |
0.7 |
0.45 |
پوشش رسانه ای مسابقات بانوان |
|
رد |
0.68 |
0.9 |
0.7 |
0.45 |
تغییرات زیست محیطی |
|
پذیرش |
0.7 |
0.9 |
0.725 |
0.475 |
کمیت و کیفیت ورزشکاران و مربیان |
در گام سوم پژوهش، شاخصهای استخراج شده با بهرهگیری از روش تحلیل تأثیرات متقابل در محیط میکمک تحلیل شد. برای این منظور از ماتریسی به ابعاد 16×16 شامل 16 شاخص (که جمعبندی عوامل مؤثر در موضوع پژوهش بودهاند) استفاده شد تا وضعیت هر یک از آنها (از حیث تأثیرگذاری، تأثیرپذیری و روابط متقابل) در سیستم مشخص گردد. نتایج محاسبه دو دور چرخش دادهها در ماتریس 16×16 نشان داد از مجموع 256 رابطه تاثیرگذار و تاثیرپذیر ارزیابیشده، 108 رابطه دارای ارزش صفر (بدون تأثیر)، 70 رابطه دارای ارزش 1 (تأثیر کم)، 54 رابطه دارای ارزش 2 (اثرگذاری متوسط) و 24 رابطه دارای ارزش 3 (اثرگذاری شدید) میباشد. همچنین ضریب پرشدگی ماتریس برابر 81/57% بود که نشان از تأثیر نسبتاً زیاد و پراکنده عوامل داشت. همچنین درجه مطلوبیت ماتریس مستقیم نشان داد که با دوبار چرخش دادهای از مطلوبیت و بهینهشدگی لازم برخوردار هستند. در جدول شماره 6، مجموع اعدادسطرهاوستونهای ماتریس تحلیل آثارمتقاطع گزارش شده است. در ماتریس تحلیل آثار متقاطع مجموع سطرها نشانگر میزان تأثیرگذاری و مجموع ستونها، معرف میزان تأثیرپذیری است.
جدول 6: مجموع امتیاز سطرها و ستونهای ماتریس تحلیل آثار متقاطع
|
ردیف |
عامل |
مجموع اعداد ردیف |
مجموع اعدا ستون |
|
Var01 |
برگزاری لیگ داخلی ژیمناستیک |
16 |
15 |
|
Var02 |
راهبردهای فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران |
26 |
10 |
|
Var03 |
زیرساختهاو امکانات فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران |
13 |
9 |
|
Var04 |
استعدادیابی و استعدادپروری |
18 |
24 |
|
Var05 |
بودجه مالی فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران |
24 |
6 |
|
Var06 |
میزان اعزام به مسابقات بین المللی |
7 |
23 |
|
Var07 |
اردوهای بین المللی و منظم |
7 |
17 |
|
Var08 |
سرمایهگذاری در بخش ورزش بانوان |
21 |
18 |
|
Var09 |
ورود ژیمناستیک به مدارس |
10 |
11 |
|
Var10 |
فناوریهای آموزشی در حوزه ژیمناستیک |
8 |
5 |
|
Var11 |
کمیت و کیفیت ورزشکاران و مربیان |
15 |
27 |
|
Var12 |
دیپلماسی ورزشی فدراسیون ژیمناستیک |
21 |
17 |
|
Var13 |
سیاست های کمیته ملی المپیک |
23 |
8 |
|
Var14 |
استفاده از مربیان خارجی در تیم های ملی |
11 |
16 |
|
Var15 |
تعداد شرکت کننده در بازی های المپیک |
19 |
23 |
|
Var16 |
میزبانی رقابت های بین المللی |
11 |
21 |
|
مجموع |
250 |
250 |
|
در ادامه در شکل شماره 1، نوع و وضعیت هر یک از متغیرهای اصلی با توجه به موقعیت آنها در ماتریس تأثیرات مستقیم تحت عنوان نقشه تأثیرگذاری/تأثیرپذیری مستقیم، بررسی شد. این الگوی پراکندگی به طور کلی بیانگر وضعیت یک سیستم پایدار است
شکل1: نقشه تأثیرات مستقیم عوامل مؤثر بر موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028
تحلیل نقشه تأثیرگذاری و تأثیرپذیری مستقیم عوامل 16 گانه نشان داد که در فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران، بودجه مالی فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران و سیاست های کمیته ملی المپیک جزء متغیرهای تأثیرگذار سیستم هستند. همچنین این نقشه نشان داد متغیرهای میزان اعزام به مسابقات بین المللی، اردوهای بین المللی و منظم، کمیت و کیفیت ورزشکاران و مربیان، استفاده از مربیان خارجی در تیم های ملی، میزبانی رقابت های بین المللی جزء متغیرهای تأثیرپذیر سیستم هستند. بهعلاوه متغیرهای استعدادیابی و استعدادپروری، سرمایهگذاری در بخش ورزش بانوان، دیپلماسی ورزشی فدراسیون ژیمناستیک و تعداد شرکت کننده در بازی های المپیک متغیرهای دووجهی ریسک و هدف بودند و سرانجام مشخص گردید که متغیرهای برگزاری لیگ داخلی ژیمناستیک، زیرساختهاو امکانات فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران، ورود ژیمناستیک به مدارس و فناوری های آموزشی در حوزه ژیمناستیک جزء متغیرهای مستقل سیستم هستند. سپس براساس تحلیلهای برگرفته از خروجی نرمافزار میکمک، در شکلهای شماره 2 و 3 بهترتیب، نمایشی گرافیکی از شدت ارتباطات میان عوامل در نقشه تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم ارایه شد.
شکل 2: نمودار شدت ارتباط در تأثیرگذاری مستقیم متغیرها (در سطح 75%)
همانگونه که در نقشه گرافیکی تأثیرات مستقیم ملاحظه میگردد، بخش زیادی از خطوط اتصالی بین شاخصها از نوع تأثیرات بسیاری قوی و نسبتاً قوی هستند و این نوع تأثیرات بیانگر آن است که تمامی شاخصها به درستی برگزیده شدهاند و ارتباط بسیاری قوی بین 16 شاخص در سیستم برقرار است. استعدادیابی و استعدادپروری بیشترین اثرگذاری و اثرپذیری را در سیستم دارد و به نوعی سایر متغیرهای موجود در سیستم آن را تبیین میکنند یا به نوعی متأثر از آن هستند. شایان ذکر است این مهم در مورد دیپلماسی ورزشی نیز صادق بود. با این تفاوت که در سطح 75% دیپلماسی ورزشی بیشتر از اینکه عاملی اثرگذار باشد عاملی اثرپذیر است. سرانجام نقشه گرافیکی تأثیرات غیرمستقیم در شکل (3) ارائه شد. در ماتریس تأثیرات غیرمستقیم، هر یک از شاخصها در نرمافزار به توان رسانده شده و بر این اساس، تأثیرات غیرمستقیم شاخصها سنجیده شد.
شکل 3: نمودار شدت ارتباط در تأثیرگذاری غیرمستقیم متغیرها (در سطح 75%)
همانگونه که در نقشه گرافیکی تأثیرات غیرمستقیم ملاحظه میگردد، ورود ژیمناستیک به مدارس، اردوهای بین المللی و منظم، استعدادیابی و استعدادپروری، تعداد شرکت کننده در بازی های المپیک و کمیت و کیفیت ورزشکاران و مربیان بیشترین تأثیر را از سایر متغیرهای سیستم میگیرند و در این بین بودجه مالی فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران، سیاست های کمیته ملی المپیک و زیرساختهاو امکانات فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران به مثابه سازههای مستقل این اثرات را بر سیستم وارد میکنند.
با اقتباس از آنچه که بیان شد و با درنظر گرفتن میزان اهمیت و عدمقطعیت و همچنین موقعیت مکانی عاملها در نقشه تأثیرات مشخص گردید چهار متغیر استعدادیابی و استعدادپروری، سرمایهگذاری در بخش ورزش بانوان، دیپلماسی ورزشی فدراسیون ژیمناستیک و تعداد شرکت کننده در بازی های المپیک عدمقطعیتها (پیشرانهای) کلیدی موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 در آینده میباشند. در این پژوهش عوامل موصوف به عنوان عوامل کلیدی و راهبردی (عدمقطعیت) درنظر گرفته شدند.
جدول 7. عدم قطعیتهای کلیدی پیشروی موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028
|
عامل |
اثرگذاری مستقیم |
اثرپذیری مستقیم |
اثرگذاری غیرمستقیم |
اثرپذیری غیرمستقیم |
|
استعدادیابی و استعدادپروری |
720 |
680 |
722 |
703 |
|
سرمایهگذاری در بخش ورزش بانوان |
840 |
920 |
814 |
785 |
|
دیپلماسی ورزشی فدراسیون ژیمناستیک |
840 |
840 |
791 |
782 |
|
تعداد شرکت کننده در بازی های المپیک |
760 |
720 |
732 |
772 |
بحث و نتیجه گیری
رویداد بزرگی مانند بازیهای المپیک مهمترین رویداد بینالمللی برای ورزش ایران و همة کشورهای حاضر در جهان محسوب میشود. بیشک این رویداد ویترین و آینة تمام نمای عملکرد ورزشی تک تک کشورها طی گذشت چهار سال از آخرین حضورشان در این رویداد تاریخی است که میتوانند با اتکا به نتایج حاصله، موفقیت خود را در مقایسه با سایر کشورها مورد سنجش و ارزیابی قرار دهند. اما نکته قابل توجه در موفقیت کشورها در بازیهای المپیک برنامهریزی و شناسایی عوامل موثر بر موفقیت در این بازیها است. مسائل و مشکلات جاری فدراسیون ژیمناستیک کشور به نحوی برای مدیران و تصمیمگیران این فدراسیون مشکلساز شده است که برنامهریزی برای رویدادهای بزرگ چون المپیک در دوره های بعدی چالشی جدی برای مدیران و تصمیمگیران فدراسیون ژیمناستیک میباشد از اینرو؛ در مطالعه حاضر به شناسایی پیشرانهای کلیدی موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028پرداخته شد. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد چهار نیروی استعدادیابی و استعدادپروری، سرمایهگذاری در بخش ورزش بانوان، دیپلماسی ورزشی فدراسیون ژیمناستیک و تعداد شرکت کننده در بازی های المپیک پیشرانهای موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 میباشند. پیشرانها بهطور دقیق جزء متغیرهای دووجهی ریسک و متغیرهای تأثیرگذار بحرانی تعیین شده در نقشه تأثیرگذاری/ تأثیرپذیری عوامل حاصل از نرمافزار میکمک هستند. پیشرانهای نامبرده از دیدگاه ذینفعان مربوطه از پتانسیل بالاتری برای اثرگذاری بر مسیر تحولات آینده در موضوع پژوهش بهرهمند هستند. در تبیین این نتیجه میتوان گفت که عدم موفقیت ورزش ژیمناستیک در رویدادهای بزرگ ناشی از عوامل مختلفی میباشد که باید برای رفع این مشکلات برنامهریزی دقیقی صورت گیرد. نتایج به دست آمده با نتایج تحقیقات اشلمباخ و همکاران (2022)، اسکلسو همکاران (2020)، ترخانی و همکاران (1399)،موسویراد (1398)و خداداد کاشی و کریم نیا (1395) همخوان میباشد. در مقابل تحقیق ناهمخوانی یافت نگردید.
استعدادیابی و استعدادپروری یکی از پیشران های شناسایی شده برای موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 است. در تبیین این یافته می توان گفت که تعداد خیلی زیادی از ورزشکاران نمی توانند به سطح قهرمانی برسند و تنها تعداد اندکی فرصت و شانس برنده شدن مدال را دارند و نهایت اینکه تعداد خیلی کمی از ورزشکاران در ورزشهای رقابتی به اندازه کافی حمایت می شوند، بنابراین برنامههای استعدادیابی باید به نحوی اجرا شود که تا حد ممکن این مشکلات روحی و روانی را کاهش دهد. به طور کلی همه سازمانهای ملی ورزشی اذعان می کنند که استعدادیابی نقش بسیار مهمی در تضمین آینده ورزشی آنها جهت جایگزینی ورزشکاران قهرمان بازنشسته دارد (سوتیریادو و شیلبوری[27]، ۲۰۰۹).ترخانی و همکاران (1399) نیز عنوان کردند سیستم توسعه و شناسایی استعدادهای ورزشی در موفقیت تیمهای ورزشی حاضر در المپیک نقش معناداری دارد. همچنین موسویراد (1398) مدیریت استعدادیابی را به عنوان عوامل موفقیت ایران در بازیهای المپیک عنوان نمود. انتخاب و هدایت مناسب ورزشکار یکی از مزایای استعدادیابی است که موجب صرفه جویی های زیاد در مصرف منابع خواهد شد که این منابع شامل زمان، انرژی مربی و هزینه های انجام شده ای است که به تدریج بر میزان آن افزوده میشود و همچنین عمر، انرژی و سرمایه گذاری های اجتماعی خود ورزشکار را در بر میگیرد. با توجه به اینکه در ورزش ژیمناستیک سن قهرمانی بسیار پایین است، استعدادیابی درست سبب میشود تا استعدادهای رشته ژیمناستیک در سنین بسیار پایین شناسایی شده و در سنین پایین آماده و مهیای قهرمانی در رویدادهای بزرگ شوند. به عنوان مثال لولی[28] زمانی که مدال طلای ژیمناستیک پارالل ناهمسطح در مسابقات المپیک ۱۹۹۲ بارسلونا را کسب کرد تنها ۱۳ سال داشت (هانگ[29]، ۲۰۰۴). همچنین این امر سبب می شود تا عمر قهرمانی ورزشکاران افزایش پیدا کند.
سرمایهگذاری در بخش ورزش بانوان نیز به عنوان یکی دیگر از پیشرانهای شناسایی شده برای موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 شناسایی شد. ژیمناستیک بانوان تاکنون در مسابقات جهانی و المپیک غایب بوده است و در صورت رفع موانع حضور بانوان در مسابقات المپیک میتوان از پتانسیل مدالگیری بانوان نیز برای موفقیت در المپیک استفاده کرد. در این راستا موسویراد (1398) عنوان کرد توجه به ورزش بانوان یکی از عوامل موفقیت ایران در بازیهای المپیک می باشد. درحالیکه ورزشکاران مرد از نظر اجتماعی کم و بیش در بسیاری از کشورهای اسلامی پذیرفتهشدهاند، زنان شرکتکننده در رقابتهای ورزشی در موضوعاتی که بسیاری از حاکمان و رهبران (مذهبی) و نیز در قشر بزرگی از جامعه، با تناقضاتی مواجه هستند (پفیستر[30]، 2010). به غیر از محدودیتهای فرهنگی داخلی، موانع خارجی هم برای مشارکت زنان مسلمان در رقابت های جهانی وجود دارد، بهویژه لباسهای رسمی که توسط فدراسیون بینالمللی ورزش[31] که مسئول قوانین ورزش است، یک مانع اصلی میباشد. صرفاً تمرکز بر مردان در ورزش نخبگان کافی نیست و بدون ارتقاء ورزش زنان نخبه، یک کشور نمیتواند در در زمینه بینالمللی موفقیت کسب کند. سطوح بالاتر برابری جنسیتی در یک کشور، به طرز چشمگیری موفقیت در کسب مدال المپیک را برای ورزشکاران زن و مرد پیشبینی میکند. برابری جنسیتی یک استراتژی برد- برد است که به اعضای هر دو جنس اجازه میدهد تا پتانسیل واقعی خود را احراز کنند (بردهال و همکاران[32]، 2015). یک مثال از کشوری که به دلیل سرمایهگذاری خود بر روی ورزشکاران زن موفقیت به دست آورد، کشور چین است. در بازیهای تابستانی 2004 آتن، چین دوسوم مدالهای خود (39 مدال از 63) را در مسابقات زنان به دست آورد (جانسون[33]، 2008).
دیپلماسی ورزشی فدراسیون ژیمناستیک هم یکی دیگر از پیشران های موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 بود. تغییرات و تحولات نظام بینالمللی فرصتهای بسیاری را پیشروی پدیده دیپلماسی ورزشی کشورها قرار داده است که بهرهمندی جمهوری اسلامی ایران از این فرصتها موجب ارتقای هرچه بیشتر وجهه نظام در فضای بینالمللی و بیتوجهی به آنها، سبب از دست رفتن دستاوردهای بسیاری خواهد شد. دیپلماسی ورزشی میتواند فشارهای وارد بر ورزش ژیمناستیک را در عرصه بین المللی کاهش دهد و زمینه ساز کسب موفقیت ورزشکاران در المپیک از طریق ارتباطات گسترده در سطح جهان شود. بخشیچناری و همکاران (1400)عنوان کردند که میزبانی رخدادهای بینالمللی، استفاده از ورزش برای معرفی تغییرات مثبت داخلی به افکار عمومی جهان، شرکت ورزشکاران در فعالیتهای خیریه و بینالمللی، تربیت سفیران ورزشی، کسب کرسیهای بینالمللی، حضور ورزشکاران، مربیان، مدیران ورزشی و...، در جلسات تصمیمگیری مرتبط با دیپلماسی از مهمترین ابزارهای دیپلماسی ورزشی برای دستیابی به اهداف بینالمللی جمهوری اسلامی ایران میباشد. بر این اساس فدراسیون ژیمناستیک می تواند با بهره گیری از ابزارهای دیپلماسی ورزشی زمینه لازم را برای حضور ورزشکاران زن با حجاب در مسابقات بین المللی فراهم آورد. همچنین با بهرهگیری از ابزارهایی چون میزبانی رخدادهای بینالمللی و کسب کرسیهای بینالمللی به کسب موفقیت و درخشش ورزشکاران در رقابتهای المپیک کمک نماید.
در نهایت تعداد شرکت کننده در بازی های المپیک آخرین پیشران شناسایی شده در موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 بود. اگرچه تعداد ورزشکاران شرکتکننده در هر کشور در بازی های المپیک 2028 در رشته ژیمناستیک هنوز مشخص نیست اما تحقیقات مختلف به تعداد ورزشکاران به عنوان یکی از شاخص های موفقیت وکسب مدال در المپیک اشاره کردهاند چنانچه اشلمباخ و همکاران (2022)، اسکلسو همکاران (2020) و خداداد کاشی و کریم نیا (1395) به تعداد ورزشکاران به عنوان یکی از شاخص های کسب مدال و موفقیت در المپیک اشاره کردهاند. هرچه تعداد ورزشکاران شرکت کننده در أسباب مختلف رقابت های المپیک ژیمناستیک در دو بخش مردان و زنان بیشتر باشد شانس کسب مدال در این رقابتهاهم برای ورزشکاران کشورمان افزایش می یابد. آنچه مشهود است به دلیل تخصصی بودن أسباب های رشته ورزشی ژیمناستیک در مسابقات المپیک و نیز ضرورت کسب سهمیه برای هر اسباب از سوی ورزشکاران، در صورتی که تعداد ورزشکاران شرکت کننده در رقابتهاافزایش یابد شانس کسب مدال نیز در أسباب مختلف افزایش می یابد و فدراسیون ژیمناستیک باید بر افزایش کمی ورزشکاران شرکت کننده در رقابت های المپیک سرمایه گذاری نماید تا ورزشکاران کشورمان بتوانند در اسباب مختلف کسب سهمیه نمایند و در رقابتهاشرکت کنند.
همچنین مشخص گردید متغیرهای راهبردهای فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران، بودجه مالی فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران و سیاست های کمیته ملی المپیک با قرارگرفتن درربع بالاوسمت چپ نقشه اثرگذاری-اثرپذیری مستقیم متغیرهابه طورمشخص متغیرهای اثرگذارموفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028(دارای اثرگذاری زیادواثرپذیری کم) هستند. ویژگی بارز شاخصهای تأثیرگذار این است که بیشترین تاثیرگذاری را در سیستم دارند و به مثابه «بحرانیترین» شاخصها، وضعیت سیستم و تغییرات آن وابسته به آنهاست و توسط سیستم، چندان قابل کنترل نیستند. چرا که تأثیرپذیری آنها در موضوع پژوهش (موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028) نسبتاً کم است و تغییر آنها وابسته به تغییر در عوامل بسیار دیگر است. در مجموع این نیروها، بایدبه عنوان نیروهای کلیدی محیطی مؤثربر موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028شناخته شوند وهمواره شرایط آنها را برای تنظیم سیاستها و برنامهها رصدگردد، چرا که تغییر در این متغیرها میتواند منجربه تغییرات در سایر متغیرهای موضوع پژوهش شود.
در ادامه مشخص گردید میزان اعزام به مسابقات بین المللی، اردوهای بین المللی و منظم، کمیت و کیفیت ورزشکاران و مربیان، استفاده از مربیان خارجی در تیم های ملی و میزبانی رقابت های بین المللی با قرار گرفتن در قسمت پایین و سمت راست ماتریس، بهطور مشخص، عنوان شاخصهای تأثیرپذیر سیستم در آینده هستند. ویژگی بارز متغیرهای تأثیرپذیر این است که نسبت به تکامل سایر متغیرهای تأثیرگذار و دووجهی بسیار حساس هستند. چراکه متغیرهایی هستند که قابلیت تأثیرپذیری بالاتری دارند و از طریق هماهنگی و اثرگذاری بر آنها میتوان برای تحقق آینده مطلوب، تلاش و برنامهریزی کرد یا از اثرات منفی آنها کاست. از این جهت، این متغیرها، اصطلاحا یک شاخص خروجی برای سیستم بهشمار میروند.
سرانجام مشخص گردید که برگزاری لیگ داخلی ژیمناستیک، زیرساختهاو امکانات فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران، ورود ژیمناستیک به مدارس و فناوری های آموزشی در حوزه ژیمناستیک در این پژوهش نسبت به متغیرهای دیگر دارای تأثیرگذاری و تأثیرپذیری کمتری هستند و به عنوان متغیرهای مستقل در سیستم شناخته میشوند. این بدان معناست که این شاخص براساس دادههای واردشده (مبتنی بر دیدگاه ذینفعان)، نسبت به شاخصهای دیگر سیستم، اثرگذاری/پذیری کمتری دارند. لازم به تصریح است که همه 16 عامل شناسایی شده همانگونه که در مرحله قبل مشخص گردید، در میان مجموعه متغیرهای مؤثر، بهعنوان مهمترین و موثرترین متغیرها شناسایی شدهاند با این حال، متغیرهای مستقل شناسایی شده در نقشه تأثیرگذاری/تأثیرپذیری (حاصل از نرمافزار میکمک) به نسبت سایر عوامل از وزن کمتری برخوردار هستند.
با اقتباس از نتایج تحقیق 16 عامل مؤثر بر موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028میباشد که از بین آنها 4 عامل کلیدیترین و راهبردیترین پیشران هستند مبنی بر اینکه طبیعت این عاملها با ناپایداری آمیخته است، زیرا هر عمل و تغییری بر روی آنها، واکنش و تغییر بر دیگر شاخصها را به دنبال خواهد داشت و میتواند موضوع کنش و واکنش سیاستگذاران باشند، در نتیجه لازم است وضعیت آنها در طراحی برنامهها و اقدامها بهطور ویژه لحاظ گردد. از طرفی با توجه به متغیرهای گوناگون شناسایی شده، مشخص میشود مسیر موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 مسیری پیچیده است؛ و تنها واقعیت ساده در این مسیر آن است که عوامل موثر بر موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 نیاز به شناسایی و برنامه ریزی برای دستیابی هستند. بر مبنای یافتههای حاصل شده مشخص گردید استعدادیابی و استعدادپروری، سرمایهگذاری در بخش ورزش بانوان، دیپلماسی ورزشی فدراسیون ژیمناستیک و تعداد شرکت کننده در بازی های المپیک عدمقطعیتهای موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028هستند به سیاستگذاران و برنامهریزان این حوزه پیشنهاد میگردد برنامهها و اقدامات خود را مبتنی بر تغییرات در عاملهای مذکور تنظیم و طرحریزی کنند و هرگونه تغییر در این عوامل را بهصورت پیوسته رصد کنند و به دلیل پویایی غیرقابل پیشبینی آنها بهصورت لحظهای اقدامات خود را مبتنی بر وضعیت این عوامل تنظیم، تدوین و بازبینی کنند. چراکه این عوامل به خاطر اهمیت عدمقطعیت بالاتر (در مقایسه با متغیرهای تاثیرگذار و تاثیرپذیر)، هدف مناسبتری برای تمرکز اقدامات و برنامهها به شمار میروند.
لازم به ذکر است در مسیر انجام این تحقیق محدودیتهای وجود داشت که در تعمیمدهی نتایج لازم است مورد توجه قرار گیرد. محدودیت اول اینکه در انجام آیندهپژوهی رایج است از مدلهای PEST، DEGEST و STEEP برای شناخت عوامل محیط بیرونی استفاده شود که به دلیل اینکه مدلهای مذکور نمیتوانست موضوعات ورزشی و فنی خاص موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 را پوشش دهد از تلفیقی از این مدلها در کنار مدلهایی که محیط درونی را مورد توجه قرار میدهند استفاده شد. محدودیت دیگر اینکه این پژوهش صرفاً دیدگاه بخشی از ذینفعان موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 را منعکس کرده است لذا نمیتوان نظر به تمامی ذینفعان این حوزه تعمیم داد. بر این مبنا به محققان آتی پیشنهاد میگردد که در تحقیقاتشان مدلهای مختص به حوزه آیندهپژوهی در حوزه موفقیت تیم ملی ژیمناستیک در المپیک 2028 را طراحی و اعتباریابی نمایند و با استفاده از یک مطالعه تطبیقی تفاوتها و شباهتهای دیدگاه تمامی ذینفعان را پیرامون عوامل شناسایی شده مقایسه کنند.