نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
2 استادیار گروه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 عضو هیات علمی دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
4 دانشیار گروه مدیریت ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
چکیده
هدف این پژوهش، شناسایی پیشرانهای کلیدی فدارسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران با رویکرد آینده‌‌نگری راهبردی بود. این پژوهش به لحاظ روش‌‌شناسی از نوع آمیخته بود. در بخش کیفی رویکرد پژوهش تحلیل مضمون و در بخش کمی دلفی فازی و آینده‌‌نگری رهیافت تحلیل ساختاری بود. مشارکت‌‌کنندگان این پژوهش را در بخش کیفی، مربیان تیمهای ملی و باشگاهی، ورزشکاران تیم ملی، داوران بینالمللی، روسای هیئت والیبال، سرپرستان و اعضای هیئت‌رئیسه فدارسیون والیبال و در بخش کمی، کارشناسان و اساتید دانشگاه تشکیل می‌‌دادند. در بخش کیفی انتخاب مشارکت‌‌کنندگان با روش نمونه‌‌گیری هدفمند انجام و مبتنی بر اشباع نظری با 20 نفر از آنها مصاحبه شد. معیار انتخاب این افرد تخصص و تجربه، نمایندگی، تنوع و قابلیت همکاری بود. در بخش کمی نیز از روش نمونه‌‌گیری هدفمند استفاده شد و براساس 4 معیار تجربه کاری در حوزه ورزش والیبال، دانش در حوزه آینده‌‌پژوهی، داشتن تحصیلات تکمیلی و سابقه کاری بالاتر از 10 سال 10 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها در مطالعه کیفی، مصاحبه نیمه‌‌ساختاریافته و در بخش کمی، پرسشنامه دلفی و ماتریس 46×46 بود که روایی و پایایی آنها تأیید گردید. جهت تحلیل دادههای کیفی از روش تحلیل مضمون و دادههای کمی نیز از دلفی فازی و تحلیل ساختاری استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد در مجموع 46 پیشران مؤثر بر آینده فدارسیون والیبال ایران و 8 پیشران با عناوین «قرار‌گرفتن در جمع چهار تیم برتر جهان و المپیک»، «لیگ پویا»، «قهرمانی در آسیا و بازی‌های آسیایی»، «سرمایهگذاری در بحث استعدادیابی»، «ظرفیت والیبال ایران»، «قدرتمند‌شدن رقبا»، «جذب حامیان مالی» و «پشتوانه‌سازی» نقش کلیدی‌‌تری بر اقدامات فدارسیون والیبال ایران در آینده دارند. براساس نتایج این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که توسعه ورزش والیبال در ایران در آینده بیشتر تحت تأثیر این 8 پیشران خواهد بود. از این رو، به فدراسیون والیبال پیشنهاد میشود برای تحقق آینده مطلوب، به این پیشرانها توجه ویژهای داشته باشد و اقدامات لازم را پیرامون آنها انجام دهد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Strategic Foresight of the Volleyball Federation of the Islamic Republic of Iran Emphasizing Key Drivers
نویسندگان [English]
- Mohammad Soleymani 1
- Tayebeh Zargar 2
- Farideh Sharififar 3
- reza nikbakhsh 4
1 PhD student in Sports Management of Islamic Azad University, South Tehran Branch
2 Assistant Professor of Physical Education and Sport Science Department, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Faculty of physical education and sport sciences, South Tehran Branch
4 Associate Professor, Department of Sports Management, Islamic Azad University, South Tehran Branch
چکیده [English]
The research is to identify key drivers of the Volleyball Federation of the Islamic Republic of Iran through strategic foresight approach. The research design employed a mixed-methods approach, with thematic analysis in the qualitative section and fuzzy Delphi and structural analysis in the quantitative section. The participants in this research included national and club team coaches, national team athletes, international referees, volleyball federation presidents, executive directors and members of the federation's executive board in the qualitative section, as well as experts and university professors in the quantitative section. The selection of participants in the qualitative section was based on purposive sampling and theoretical saturation, with interviews conducted with 20 individuals. It is worth mentioning that the selection criteria for these individuals included expertise and experience, representation, diversity, and collaboration. In the quantitative section, purposive sampling was also used, and based on four criteria—work experience in volleyball, knowledge of futures studies, having advanced education, and more than 10 years of work experience—10 individuals were selected. The data collection tools in the qualitative study were semi-structured interviews, and in the quantitative section, a fuzzy Delphi questionnaire and a 46x46 matrix were used, which were validated and confirmed for reliability. The qualitative data were analyzed using thematic analysis, while fuzzy Delphi and structural analysis were employed for quantitative data. The results of this research indicated that in total, 46 influential drivers were identified for the future of the Volleyball Federation of Iran, with 8 key drivers under the titles of "Placement among the top four teams in the world and the Olympics," "Dynamic league," "Asian Championship and Asian Games," "Investment in talent identification," "Iran's volleyball capacity," "Strengthening competitors," "Attracting financial supporters," and "Providing support" playing a more crucial role in the federation's future initiatives. Based on the results, it can be concluded that the development of volleyball in Iran in the future will be more influenced by these 8 drivers. Therefore, it is recommended that the Volleyball Federation pay special attention to these drivers and take necessary actions to achieve the desired future.
کلیدواژه‌ها [English]
- Foresight
- Dynamic League
- Competitors
- Support
- Uncertainty and Volleyball
شناسایی پیشرانهای کلیدی توسعه والیبال جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر آیندهنگاری راهبردی
محمد سلیمانی[1]
طیبه سادات زرگر[2]
فریده شریفی‌فر[3]
رضا نیک‌بخش[4]
تاریخ دریافت مقاله: 26/085/1403
تاریخ پذیرش مقاله: 18/01/1403
مقدمه
والیبال یکی از محبوب‌‌ترین ورزش‌ها در سطح جهان میباشد و شرکت کننده‌‌های آن، در حال افزایش است و اکنون جزء یکی از ورزش‌‌هایی است که بیشترین تعداد شرکت‌‌کننده را دارد (اکبری، صاحب الزمانی و سید احمدی، 1401). طبق آمار فدراسیون جهانی والیبال[5] حدود 200 میلیون نفر در جهان به این ورزش می‌‌پردازند (بهرامی، مینونژاد و آرچین، 1402). والیبال در دو سطح ساحلی و سالنی اجرا میشود (کاظمی پاکدل و نورسته، 1401) و رشد و توسعه آن تنها از طریق برنامه‌‌ریزی و داشتن یک برنامه استراتژیک مناسب میسر می‌‌گردد (نظری، رضوی، حسینی و رئیسی، 1392؛ عبدالهی، اسماعیلی و سجادی، 1401).
برنامه‌‌ریزی در سیر تکاملی خویش دستخوش تحولاتی بسیار قرار گرفته است که طی دوره گذار از دوره محصول‌‌گرایی در قرن نوزدهم به دوره بازارگرایی و نهایتاً دوره فراصنعتی، قابل تفکیک است، این گذار باعث شده برنامه‌‌ریزی روش‌‌ها و انواع آن متناسب با نیاز هر دوره متحول شود (نظری، رشوی و حسینی، 1393). در حال حاضر برای رسیدگی به محیط‌‌های که به سرعت در حال تغییر هستند و به عنوان محیط‌‌های نوسان[6]، نامطمئن[7]، پیچیده[8] و مبهم[9] شناخته میشوند (وان دویجن و بیشاپ[10]، 2018)، سازمان‌‌ها بایستی قابلیت‌‌هایی پویای[11] خود را توسعه دهند (شوارز، روهربیک و واچ[12]، 2020). یکی از عناصر مهم قابلیت‌‌های پویا آینده‌‌نگری راهبردی[13] است، زیرا به سازمان‌‌ها اجازه میدهد تا عواملی را که باعث تغییر میشوند شناسایی، مشاهده و تفسیر کنند، پیامدهای احتمالی سازمان را تعیین و پاسخ‌‌های سازمانی مناسب با آن را ایجاد کنند (شوارز، واچ و روهربیک، 2023).
آیندهنگاری راهبردی ابزاری نظام‌‌مند برای کشف و ساختن آینده‌‌ی مطلوب و فرآیندی یکپارچه و کل‌‌نگر است که با استفاده از فنون و ابزارهای آینده‌‌پژوهی و مدیریت راهبردی و مشارکت نخبگان میتواند در محیط نامطمئن، رقابتی و غیرقابل پیشبینی، موقعیتی مطلوب در سازمان ایجاد کند (پراگر و ویبی[14]، 2021) و پیامدهای تغییرات در حال ظهور و آینده را شناسایی کند (میلز و ویلنر[15]، 2023). از نظر اسلاتر[16] آیندهنگاری راهبردی یک ظرفیت بشری عام است که افراد را قادر می‌سازد تا درباره آینده بیاندیشد، احتمالات آینده را بررسی، مدل‌‌سازی و خلق کرده و در مقابل آن واکنش نشان دهند، این توانایی بر پایه توانایی‌های نظام ذهنی عصبی مغز انسان بنا شده است که از پیوندهای رشته‌‌های عصبی به منظور انجام روش‌‌های پیچیده اجرا که کارکرد تصحیح کننده و حمایت کننده دارند، بهره می‌‌برد (اسلاتر، 2020).
هدف آینده‌‌نگری راهبردی پیشبینی آینده با قطعیت مطلق نیست، بلکه آینده را با عنوان یک دوره از پیش تعیین شده رویدادها در نظر می‌گیرد که میتوان آن را به طور کامل از قبل پیشبینی کرد (اوبوم مگیها و اونوها[17]، 2023). مزیت‌‌ها و ظرفیت‌‌های دیگر که آینده‌‌نگری راهبردی دارد این است که منجر به هدایت تصمیمات برنامه‌‌ریزان، مدیران و سیاست‌‌گذاران میشود (وستاپل، استواروانت، ریس، کیوگلی و کرابتری، بنگستون و پلیسینسکی[18]، 2023)، با در نظر گرفتن عدم‌‌قطعیت‌‌ها در فرایند تصمیم‌‌گیری راهبردی به سازمان‌‌ها کمک میکند عدم قطعیتها را کاهش دهند، با ترکیب تحلیل روندهای داخلی و خارجی با یکدیگر، فرایند اتخاذ راهبرد و پشتیبانی از تصمیم‌‌گیری را تسهیل کرده که خود میتواند زمینه‌‌ساز شکل‌‌گیری برنامههای خلاق شود (گونگ، وانگ، جیو، گونگ و وای[19]، 2020). همچنین آینده‌‌نگری راهبردی با پیشبینی تغییرات آینده منجر به آگاهی و آمادگی بهتر برای تغییر میشود (اوبوم مگیها و اونوها، 2023).
با توجه به ظرفیت‌‌های آینده‌‌نگری راهبردی بسیاری از حوزه‌‌ها درصدد هستند از این ابزار استفاده کنند، مبنی بر اینکه آینده‌‌نگری راهبردی مجموعه‌‌ای از چشم‌‌اندازهای مختلف از آینده برای توسعه راهبردی جدید فراهم میکند که هم به موفقیت آن حوزه کمک میکند و در عین حال ضامن بقا و تعالی آن خواهد بود (هال، ورکمن، هاردی، مازو، انبل، پول و واگنر[20]، 2022). فدراسیونهای ورزشی نیز از این قاعده مستثنی نیستند (چوری، رضوی، دوستی و فرزان، 1402). زیرا که محیط ورزش سرشار از عدم قطعیت است (نظری و شهولی، 1401) و فدارسیون‌‌های ورزشی نیز همانند سایر سازمان‌‌ها در محیط پویا، پر ابهام و متحول فعالیت می‌‌کنند (نیک دست، رضوی و امیرنژاد، 1401). از سوی دیگر فدارسیون‌‌های ورزشی به لحاظ وظایف و نقشی که در عرصه ورزش کشور ایفاء میکند، نیازمند چنین برنامه‌‌‌‌ای هستند ( سهرابیان مقدم، صابونچی و شعبانی، 1398).
علیرغم آن سیر تحقیقاتی این موضوع در کشور در ارتباط با فدارسیون‌‌های ورزشی به‌‌طور ویژه فدارسیون والیبال رشد چندانی به خود نگرفته است و در گذشته بیشتر نگاه پژوهشگران به توانمندسازها و بازدانده‌‌های ورزش معطوف شده است. به طور خاص در ورزش والیبال میتوان به مطالعه سرمست، پورکیانی و سیارنژاد (1402) اشاره کرد که در پژوهش خود با عنوان «شناسایی چالش‌‌ها و راهکارهای توسعه رشته والیبال زنان در ایران» گزارش کردند والیبال زنان در ایران با چالش‌‌های سازمانی، نیروی انسانی، محیطی، اجتماعی، فرهنگی مواجهه است و لازمه مرتفع کردن این چالش‌‌ها انتخاب مسئولین فنی و شایسته در فدارسیون والیبال با نگاه ویژه به بانوان و ایجاد خط مشی برای برنامه‌‌ریزی حرفهای والیبال بانوان میباشد. همچنین عبدالهی و همکاران (1401) در مطالعه‌‌‌‌ای با عنوان «تدوین مدل پارادایمی عوامل موفقیت فدراسیون والیبال ایران» عوامل نظارتی و مدیریتی، زیرساخت فنی و انسانی، عوامل نهادی، سیاسی و قانونی، رسانه و تکنولوژی، مدیریت منابع و عوامل بنیادی را گزارش کردند. این مطالعه همچنین نشان داد استعدادیابی، اقدامات فرهنگی و اجتماعی، توانمندسازی ساختاری، افزایش سرمایه مادی، حمایت دولتی و توانمندسازی نیروی انسانی و ساختاری راهبردهایی هستند که فدراسیون والیبال ایران جهت تحقق موفقیت لازم است مدنظر قرار دهد. همزمان نظری، رضوی، دوستی و فرزان (1401) در پژوهشی با هدف واکاوی کیفی عوامل اثرگذار بر استقرار باشگاه‌‌داری حرفهای والیبال ایران نشان دادند عوامل قانونی، اقتصادی، مالی، حقوقی، سرمایه گذاری و مدیریتی بر استقرار باشگاه‌‌داری حرفهای ایران مؤثر هستند. شیخ محمدی دیزجی، سید عالی نژاد و احمدی (1400) نیز در پژوهشی با عنوان «طراحی و روان‌‌سنجی مقیاس عوامل مؤثر بر برندسازی باشگاههای لیگ برتر والیبال» گزارش کردند که مدیریت و نیروی انسانی متخصص، ثبات باشگاه، شهرت و محبوبیت، مدیریت ارتباط با هواداران، موفقیت و عملکرد باشگاه، تبلیغات، سرمایه و دارایی باشگاه، راهبرد باشگاه و پرورش و جذب بازیکنان و مربیان مؤثر بر برندسازی باشگاههای لیگ برتر والیبال هستند. محرم‌‌زاده و نوری (1400) با بررسی راهکارهای جذب اسپانسرها در والیبال حرفهای ایران (مطاله موردی باشگاه راهیاب ملل مریوان) به این نتیجه دست یافتند که شاخصهای ساختاری- مدیریتی و شرایط تبلیغاتی مؤثر بر جذب اسپانسر در والیبال حرفهای هستند. این پژوهش همچنین نشان داد عدم جذب اسپانسر در والیبال حرفهای ایران ریشه در ساختار اقتصادی کشور، برخی مشکلات حقوقی و قانونی، مالکیت دولتی باشگاه‌‌ها، ساختار و نیروی انسانی دارد. همچنین پورعروجی، خدایاری، زارعی و نوروزی سید حسینی (1399) در پژوهشی با هدف طراحی الگوی بهره‌‌وری فدراسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران نشان دادند متغیرهای مدیریتی، محیطی، انسانی، فرهنگ سازمانی، آموزشی، اقتصادی، عملکردی، ساختار سازمانی و روانی مؤثر بر بر بهره‌‌وری فدراسیون والیبال هستند. علاوه بر این، اولیورا، تلس، نیری و تکسیرا[21] (2023) در پژوهشی با عنوان «مدیریت والیبال ساحلی در برزیل» گزارش کردند که پویایی عملیاتی مکان، ساختارمندی فدارسیون، پیوند فدراسیون با باشگاه‌‌ها و تیمها و حامیان مالی دلایل موفقیت فدراسیون والیبال برزیل میباشند. علی و قسیم[22] (2023) با بررسی تأثیر راهبردهای علمی آموزشی بر میزان عملکرد مهارت‌‌های والیبال نشان دادند آموزش یکی از راهبردی کلیدی برای توسعه والیبال است و فناوری‌‌های آموزشی در این زمینه نقش تعیینکنندهای دارند. در پژوهشی دیگر تابان و ایمغلو[23] (2023) با بررسی تأثیر فیلم‌‌های تعاملی بر آموزش والیبال به این نتیجه دست یافتند که ویدئو‌‌های تعاملی تأثیر مثبتی بر دانش والیبال دارد بنابراین استفاده از آنها در محیط‌‌های آموزشی باید تشویق شود. همچنین گاو و شاو[24] (2023) با مطالعه پرورش استعدادهای ذخیره والیبال این یافته را گزارش کردند که پرورش استعدادهای ذخیره ثانویه والیبال نقش مهمی در توسعه پایدار والیبال دارد. ارتقای سطح رقابتی والیبال نه تنها به قانون توسعه خود والیبال و قانون رشد ورزشکاران بستگی دارد، بلکه تاحدود زیادی به پرورش استعدادهای ذخیره والیبال بستگی دارد. سرانجام لی[25] (2022) در پژوهشی با بررسی نقش فناوری اطلاعات کامپیوتری در بازی والیبال نشان داد ارتقاء سطح فنی و تاکتیکی ورزش والیبال مستلزم استفاده از برنامههای کاربردی به کمک رایانه و فناوری میباشد.
در یک نتیجهگیری منتج از بررسی ادبیات ارائه شده میتوان گفت که امروزه ورزش والیبال و فدراسیون آن به طور خاص فدارسیون ورزش والیبال جمهوری اسلامی ایران در معرض تغییرات محیطی پیچیده، پرابهام و نامطمن قرار دارند. چرا که با بررسی مطالعات گذشته در داخل کشور مشخص میشود که موفقیت و ناکامی ورزش والیبال و فدراسیون آن تابع عوامل مختلفی است که نه تنها طیف گسترده‌‌ای را شامل میشوند بلکه پراکندگی بالایی دارند. این بدان معنی است که هیچ قطعیتی در مورد یک عامل تعیین‌‌کننده خاص وجود ندارد و فدارسیون والیبال در آینده ممکن است از آنها تأثیر بپذیرید. از سوی دیگر با جمع‌‌بندی پژوهش‌‌های انجام گرفته مشخص میشود که ورزش والیبال در یک محیط پیچیده زیست میکند و پیش بینی تحولات پیش‌‌روی آن به سادگی امکان‌‌پذیر نیست زیرا ناشناخته‌‌های زیادی در مورد آینده آن وجود دارد.
شایان ذکر است پیچیدگی تغییرات و عدم‌‌قطعیت‌‌ها در مورد اینکه چه چیزی تغییر خواهد کرد همراه با افزایش ناشناخته‌‌ها و ابهامات میتواند عامل ناکامی فدارسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران در تحقق برنامه‌‌هایش باشد. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد انجام پژوهش‌‌های با رویکرد آینده‌‌نگری و اجتناب از رویکردهای سنتی برنامه‌‌ریزی بتواند تاحدودی این مشکل را مرتفع کند. زیرا تحلیل‌‌های راهبردی متداول معمولاً نگاه خطی و گذشته‌‌نگر دارند و بر مبنای اطلاعات و دادههای گذشته، به‌‌طور خطی سعی دارند تا تحولات آتی را پیشبینی کنند اما آینده‌‌نگری راهبردی و کلان‌‌محور این امکان را فراهم میکند تا با بررسی وضعیت گذشته، حال و آینده، با بهره‌‌گیری از شیوه‌‌های نوین نسبت به تعیین عوامل کلیدی مؤثر و حیاتی و همچنین سناریوسازی فدارسیون والیبال را به سمت تعالی و آینده مطلوب سوق دهد. اما مسئله این است که فدارسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران نه تنها چارچوبی مشخص جهت مواجهه با تغییرات آتی و عدم‌‌های قطعیت‌‌های کلیدی ندارد بلکه نیروهای تغییر را نیز نمی‌‌شناسد چرا که اساساً در فدراسیون والیبال از ابزار آینده‌‌نگری راهبردی استفاده نشده است و بیشتر برنامههای آن بر مبنای رویکردهای سنتی برنامه‌‌ریزی طراحی و تدوین شده است. این در حالی است که جامعه علمی به‌‌طور فزاینده‌‌ای توسعه روش‌‌های مؤثر و کارا را برای تحلیل و پیشبینی چالش‌‌های بالقوه آینده دنبال می‌‌نمایند و در طی سال‌‌های اخیر پژوهشگران بیشترین توجه را به آینده‌‌پژوهی و آینده‌‌نگری داشته‌‌اند. لازم به ذکر است پیشرانهای کلیدی تحولات تأثیرگذار هستند که میتوانند آینده فدارسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار دهند با شناخت این پیشرانها نه تنها این امکان برای فدارسیون والیبال فراهم میشود که عکس العمل مناسب نسبت به آنها از خود نشان دهد بلکه به آن کمک میکند در مواجهه با آنها غافل‌‌گیر نشود. کما اینکه آینده‌‌نگری راهبردی به درک بهتر و نظام‌‌مند تغییر در فدراسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران در رابطه با روند برنامه‌‌هایش کمک میکند و آن را قادر می‌سازد تا در مورد نوسانات، عدم قطعیتها، پیچیدگی و ابهام روندها بیاموزد. از سوی دیگر آینده نگری به دلیل درک بهتر آینده کوتاه مدت میتواند منجر به تصمیم گیری‌های بهبود یافته در مورد برنامههای اقدام کوتاه مدت فدراسیون والیبال شود. براین اساس برای پر کردن شکافی که مطرح شد و در راستای حمایت از فدارسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران که بتوانند نیروهای تغییر و عدم قطعیت‌‌هایش را شناسایی کند این مطالعه درصدد است با استفاده از رویکرد آینده‌‌نگری راهبردی به این سؤال پاسخ دهد:
پیشرانهای کلیدی فدارسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران کدام‌اند؟
روش‌‌شناسی پژوهش
این پژوهش به لحاظ روش‌‌شناسی از نوع آمیخته (کیفی و کمی) است. در بخش کیفی رویکرد پژوهش تحلیل مضمون (روش اترید- استرلینگ[26]) و در بخش کمی دلفی فازی و آینده‌‌نگری رهیافت تحلیل ساختاری بود. مشارکت‌‌کنندگان این پژوهش را در بخش کیفی مربیان تیمهای ملی و باشگاهی، ورزشکاران تیم ملی، داوران بین المللی، روسای هیئت والیبال، سرپرستان و اعضای هیئت رئیسه فدارسیون والیبال و در بخش کمی کارشناسان و اساتید دانشگاه تشکیل می‌‌دادند. در بخش کیفی انتخاب مشارکت‌‌کنندگان با روش نمونه‌‌گیری هدفمند انجام شد و مبتنی بر اشباع نظری با 20 نفر از آنها مصاحبه شد. لازم به ذکر است معیار انتخاب این افراد تخصص و تجربه (انتخاب افرادی با تخصص و تجربه در زمینه ورزش والیبال)، نمایندگی (انتخاب افرادی که نماینده گروه ها و سازمان های مختلف در حوزه والیبال هستند مانند روسای هیئت والیبال)، تنوع (تشکیل یک تیم متنوع از نظر جنسیت، سن، تخصص و نقش های مختلف در والیبال) و قابلیت همکاری بود. در بخش کمی نیز از روش نمونه‌‌گیری هدفمند استفاده شد و براساس 4 معیار تجربه کاری در حوزه ورزش والیبال، دانش در حوزه آینده‌‌پژوهی، داشتن تحصیلات تکمیلی و سابقه کاری بالاتر از 10 سال 10 نفر انتخاب شدند (جدول 1).
جدول 1. ویژگی مشارکت‌‌کنندگان در پژوهش
|
متغیر |
طبقه |
مطالعه کیفی |
مطالعه کمی |
||
|
فراوانی |
درصد فروانی |
فراوانی |
درصد فروانی |
||
|
جنسیت |
زن |
2 |
10 |
4 |
40 |
|
مرد |
18 |
90 |
6 |
60 |
|
|
تحصیلات |
کارشناسی |
8 |
40 |
- |
- |
|
کارشناسی‌‌ارشد |
5 |
25 |
4 |
40 |
|
|
دکتری |
7 |
35 |
6 |
60 |
|
|
سن |
کمتر از 40 سال |
4 |
20 |
2 |
20 |
|
40 تا 50 سال |
6 |
30 |
7 |
70 |
|
|
51 تا 60 سال |
5 |
25 |
1 |
10 |
|
|
بالاتر از 60 سال |
5 |
25 |
- |
- |
|
|
سابقه فعالیت |
کمتر از 10 سال |
1 |
5 |
0 |
0 |
|
10 تا 20 سال |
5 |
25 |
7 |
70 |
|
|
21 تا 30 سال |
11 |
55 |
2 |
20 |
|
|
بیشتر از 30 سال |
4 |
20 |
1 |
10 |
|
|
زمینه فعالیت |
مربیگری |
9 |
45 |
- |
- |
|
ورزشکار |
3 |
15 |
- |
- |
|
|
هیئت‌های والیبال |
4 |
20 |
- |
- |
|
|
سرپرست |
2 |
10 |
- |
- |
|
|
فدراسیون والیبال |
2 |
10 |
- |
- |
|
|
کارشناس |
- |
- |
5 |
50 |
|
|
دانشگاه |
- |
- |
5 |
50 |
|
ابزار گردآوری دادهها در مطالعه کیفی مصاحبه نیمه‌‌ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه دلفی و ماتریس 46×46 بود. در مطالعه کیفی برای ارزیابی اعتبار و قابلیت اطمینان به نتایج اقدامات زیر انجام شد (جدول 2).
جدول 2. اعتبار و قابلیت اطمینان به نتایج در بخش کیفی
|
روایی/ پایایی |
راهبرد |
روش |
|
روایی |
قابلیت باورپذیری (اعتبار) |
تأیید فرایند پژوهش توسط 2 نفر از کارشناسان |
|
انتقال‌‌پذیری |
نظرات سه نفر از فعالان ورزش والیبال که در پژوهش مشارکت نداشتند. |
|
|
تأییدپذیری |
ثبت و ضبط تمامی مصاحبه‌‌ها |
|
|
پایایی |
مطالعه حسابرسی فرآیند |
در اختیار قرار دادن کدهای استخراج شده از متن مصاحبه به 3 نفر از شرکت‌‌کنندگان در پژوهش |
|
توافق درون موضوعی دو کدگذار |
تحلیل دو مصاحبه توسط محقق و یک تحلیل‌‌گر دیگر و مشخص نمودن کدهای مشابه و غیرمشابه (میزان توافق برابر 86% بود) |
در مطالعه کمی ضمن ارزیابی روایی صوری و پایایی ابزار تحقیق (87/0=α) برای اطمینان از بازنمایی دیدگاه‌‌هایی مشارکت‌‌کنندگان مطالعه کیفی از دلفی فازی که روشی برای دستیابی به توافق از دیدگاه خبرگان مبتنی بر اصول محاسبات منطق فازی و سیستم استنتاج فازی است (حبیبی، جهان تیگ و سرافرازی، 2015) استفاده شد. نحوه گردآوری دادهها در این مطالعه به این صورت بود که ابتدا با مشارکت‌‌کنندگان مطالعه کیفی مصاحبه شد و با کدگذاری نظرات آنها 71 پیشران پایه که در 10 پیشران سازمان‌‌دهنده و 2 پیشران فراگیر دسته‌‌بندی می‌‌شدند شناسایی شد. در ادامه و در بخش کمی پس از مشخص شدن پیشرانهای مؤثر برای اطمینان به پیشرانهای انتخاب شده دلفی فازی در یک راند با مشارکت کارشناسان و اساتید دانشگاه انجام شد. مبنی بر اینکه حبیبی و همکاران (2015) در کاربرد تکنیک دلفی برای غربال‌‌گری، با فازی‌زدایی مقادیر و انتخاب شدت آستانه بیان داشته‌‌اند با یک مرحله یا راند میتوان به نتیجه قابل اطمینان در دلفی فازی دست پیدا کرد. اما برای کاربرد دلفی در پیشبینی دیدگاه هر کارشناس با میانگین دیدگاه‌ها محاسبه شده نیاز است چرخه دلفی تکرار شود و از آنجائی که در این پژوهش کاربرد دلفی با رویکرد غربال‌‌گری بود یک مرحله از تحلیل دلفی انجام شد. سپس با فازی‌زدایی مقادیر برای غربال آیتم‌ها آستانه تحمل 7/0 در نظر گرفت شد و در نتیجه آن 46 پیشران نهایی انتخاب شدند. سرانجام پیشرانهای استخراج شده با استفاده از روش تحلیل ساختاری در محیط میک‌‌مک بررسی و تحلیل شده‌‌اند. برای این منظور از ماتریسی به ابعاد 46×46 که شامل 46 پیشران بود استفاده شد تا وضعیت هر یک از آنها (از حیث تأثیرگذاری، تأثیرپذیری و روابط متقابل) در سیستم مشخص گردد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها در بخش تحلیل مصاحبه‌‌ها از روش تحلیل مضمون اترید-استرلینگ (2001) که یکی از روش‌‌های مرسوم کدگذاری در تحلیل مضمون است و مبتنی بر سه دسته کد مضامین پایه[27]، مضامین سازمان‌‌دهنده[28] و مضامین فراگیر[29] است استفاده شد. در بخش آینده‌‌نگری از روش تحلیل ساختاری با کمک نرم‌‌افزار میک‌‌مک[30] استفاده شد.
یافته‌‌های پژوهش
با تجزیه و تحلیل دادههای کیفی لیستی از 71 پیشران پایه به‌‌دست آمد که در 10 پیشران سازمان‌‌دهنده به نام‌‌های پیشرانهای سیاسی، پیشرانهای اقتصادی، پیشرانهای اجتماعی، پیشرانهای فناوری، پیشرانهای محیطی، سیاستهای جذب و تربیت نیروی انسانی فدراسیون، ارتباطات فدراسیون، سیاستهای اجرایی فدراسیون، رقبا و آرمانهای فدراسیون و 2 پیشران فراگیر تحت عنوان پیشرانهای خارجی و پیشرانهای داخلی دسته‌‌بندی شدند. در ادامه دلفی فازی در یک راند انجام گرفت. در این روش دیدگاه هر خبره به صورت عدد فازی مثلثی ثبت شد و با استفاده از فرمول زیر میانگین فازی دیدگاه خبرگان محاسبه شد:
پس از تجمیع فازی دیدگاه خبرگان مقادیر به دست آمده با روش میانگین اعداد فازی مثلثی فازی‌زدائی شد.
;
پس از فازی‌زدایی مقادیر 46 پیشران نهایی که مقادیر فاززدایی آنها 7/0 و بالاتر بود انتخاب و 25 پیشران حذف شدند (جدول 3).
جدول 3. پیشرانهای مؤثر بر فدراسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران
|
پیشرانهای فراگیر |
پیشرانهای سازمان‌‌دهنده |
پیشرانهای پایه |
میانگین فازی |
فازیی‌‌زدایی |
نتیجه |
||
|
L |
M |
U |
|||||
|
پیشرانهای خارجی |
پیشرانهای سیاسی |
اهمیت سیاستمداران به والیبال |
48/0 |
65/0 |
78/0 |
63/0 |
رد |
|
دخالت سیاسیون در ورزش |
58/0 |
83/0 |
90/0 |
77/0 |
تأیید |
||
|
سیاست گذاری نادرست ورزش در روابط بین المللی |
50/0 |
70/0 |
85/0 |
68/0 |
رد |
||
|
انتخاب‌های دستوری و سفارشی |
58/0 |
80/0 |
88/0 |
75/0 |
تأیید |
||
|
تحریم‌های اقتصادی و سیاسی |
58/0 |
80/0 |
90/0 |
76/0 |
تأیید |
||
|
نبود ثبات مدیریتی |
48/0 |
65/0 |
78/0 |
63/0 |
رد |
||
|
استفاده از افراد غیروالیبالی در رأس فدراسیون |
13/0 |
25/0 |
48/0 |
28/0 |
رد |
||
|
تلفیق سیاست و ورزش در کشور |
28/0 |
45/0 |
65/0 |
46/0 |
رد |
||
|
فشار مدیران بر نتیجه گرایی |
60/0 |
85/0 |
00/1 |
82/0 |
تأیید |
||
|
پیشرانهای اقتصادی |
جذب حامیان مالی |
55/0 |
75/0 |
85/0 |
72/0 |
تأیید |
|
|
سرمایه گذاری سخت افزاری |
70/0 |
95/0 |
00/1 |
88/0 |
تأیید |
||
|
توان مالی فدراسیون |
53/0 |
75/0 |
85/0 |
71/0 |
تأیید |
||
|
سرمایه گذاری دولت در ورزش |
60/0 |
85/0 |
00/1 |
82/0 |
تأیید |
||
|
مشارکت بخش خصوصی |
55/0 |
75/0 |
85/0 |
72/0 |
تأیید |
||
|
نبود اسپانسر برای تیمهای شهرستانی |
50/0 |
70/0 |
83/0 |
68/0 |
رد |
||
|
سرمایه گذاری در بحث استعدادیابی |
60/0 |
80/0 |
85/0 |
75/0 |
تأیید |
||
|
تبلیغات |
68/0 |
90/0 |
95/0 |
84/0 |
تأیید |
||
|
افزایش قیمت ارز |
58/0 |
78/0 |
85/0 |
73/0 |
تأیید |
||
|
افزایش هزینه‌های اقتصادی |
33/0 |
48/0 |
65/0 |
48/0 |
رد |
||
|
نبود اسپانسر برای تمامی رده ها |
18/0 |
35/0 |
60/0 |
38/0 |
رد |
||
|
پیشرانهای اجتماعی |
جایگاه والیبال بین مردم و خانواده‌‌ها |
75/0 |
00/1 |
00/1 |
92/0 |
تأیید |
|
|
گرایش نوجوانان و جوانان به والیبال |
55/0 |
78/0 |
85/0 |
73/0 |
تأیید |
||
|
باندبازی |
55/0 |
75/0 |
83/0 |
71/0 |
تأیید |
||
|
ورود دلال‌‌ها |
58/0 |
78/0 |
85/0 |
73/0 |
تأیید |
||
|
همبستگی و همدلی خانواده والیبال |
70/0 |
95/0 |
98/0 |
88/0 |
تأیید |
||
|
نابرابری والیبال زنان و مردان |
58/0 |
78/0 |
85/0 |
73/0 |
تأیید |
||
|
ظرفیت والیبال ایران |
55/0 |
75/0 |
83/0 |
71/0 |
تأیید |
||
|
کانون‌‌های والیبال |
43/0 |
63/0 |
85/0 |
63/0 |
رد |
||
|
حمایت نشدن ورزشکاران بی بضاعت |
10/0 |
15/0 |
40/0 |
22/0 |
رد |
||
|
مربیان سفارشی |
53/0 |
68/0 |
80/0 |
67/0 |
رد |
||
|
پیشرانهای فناوری |
هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی |
58/0 |
80/0 |
88/0 |
75/0 |
تأیید |
|
|
تجهیزات و تکنولوژی‌های آموزشی |
65/0 |
90/0 |
00/1 |
85/0 |
تأیید |
||
|
ارتباطات و رسانه‌های اجتماعی |
63/0 |
88/0 |
00/1 |
83/0 |
تأیید |
||
|
پیشرانهای محیطی |
فرسوده بودن زیرساخت ها |
55/0 |
75/0 |
85/0 |
72/0 |
تأیید |
|
|
کمبود زیرساخت‌های آموزشی |
45/0 |
63/0 |
78/0 |
62/0 |
رد |
||
|
نبود سالن‌های مکفی در سراسر کشور |
53/0 |
75/0 |
85/0 |
71/0 |
تأیید |
||
|
قوانین و مقررات کشور در حوزه ورزش |
48/0 |
68/0 |
83/0 |
66/0 |
رد |
||
|
قوانین و مقررات اداری |
20/0 |
40/0 |
65/0 |
42/0 |
رد |
||
|
قوانین و مقررات مالیاتی |
05/0 |
08/0 |
33/0 |
15/0 |
رد |
||
|
پیشرانهای داخلی |
سیاستهای جذب و تربیت نیروی انسانی فدراسیون |
جذب مربیان مطرح جهان |
68/0 |
93/0 |
00/1 |
87/0 |
تأیید |
|
بی توجهی و بی مهری به بخش بانوان |
55/0 |
80/0 |
00/1 |
78/0 |
تأیید |
||
|
عدم استفاده از مربیان با دانش و کارآمد |
50/0 |
70/0 |
85/0 |
68/0 |
رد |
||
|
پشتوانه سازی |
55/0 |
75/0 |
85/0 |
72/0 |
تأیید |
||
|
بازیکن سالاری |
78/0 |
98/0 |
95/0 |
90/0 |
تأیید |
||
|
توجه نکردن به پرورش مربیان |
50/0 |
75/0 |
88/0 |
71/0 |
تأیید |
||
|
فعالیت در ردههای سنی پایه برای آقایان و خانم ها |
18/0 |
35/0 |
60/0 |
38/0 |
رد |
||
|
کلاس‌های آموزشی |
45/0 |
65/0 |
78/0 |
63/0 |
رد |
||
|
استفاده نکردن از مربیان جوانان |
58/0 |
80/0 |
88/0 |
75/0 |
تأیید |
||
|
طرح استعدادیابی در کل کشور |
15/0 |
30/0 |
55/0 |
33/0 |
رد |
||
|
توجه به تیمهای پایه |
45/0 |
65/0 |
78/0 |
63/0 |
رد |
||
|
ارتباطات فدراسیون |
ناهماهنگی بین فدراسیون والیبال |
15/0 |
30/0 |
55/0 |
33/0 |
رد |
|
|
ارتباط فدارسیون والیبال با فدراسیونهای سایر کشورها |
58/0 |
80/0 |
90/0 |
76/0 |
تأیید |
||
|
ناهماهنگی فدارسیون با خانواده والیبال |
60/0 |
85/0 |
93/0 |
79/0 |
تأیید |
||
|
ارتباط فدراسیون با نهادهای سیاسی کشور |
58/0 |
83/0 |
98/0 |
79/0 |
تأیید |
||
|
مراودت مربی و بازیکنان در جهان |
23/0 |
45/0 |
70/0 |
46/0 |
رد |
||
|
ارتباط با اصحاب رسانه |
58/0 |
80/0 |
88/0 |
75/0 |
تأیید |
||
|
فاصله گرفتن فدارسیون از کشورهای صاحب سبک والیبال |
60/0 |
85/0 |
00/1 |
82/0 |
تأیید |
||
|
سیاستهای اجرایی فدراسیون |
نبود برنامه ریزی هدفمند در کلیه رده ها |
58/0 |
80/0 |
88/0 |
75/0 |
تأیید |
|
|
برگزاری اردوهای تیم ملی در سطوح بالا |
53/0 |
75/0 |
85/0 |
71/0 |
تأیید |
||
|
عدم حمایت از هیئت‌های استانی |
48/0 |
70/0 |
83/0 |
67/0 |
رد |
||
|
لیگ پویا |
50/0 |
73/0 |
88/0 |
70/0 |
تأیید |
||
|
نتیجه محوری فدراسیون |
58/0 |
80/0 |
88/0 |
75/0 |
تأیید |
||
|
نظارت نکردن فدراسیون بر آکادمی ها |
43/0 |
65/0 |
80/0 |
63/0 |
رد |
||
|
نبود برنامه ریزی بلندمدت |
50/0 |
70/0 |
85/0 |
68/0 |
رد |
||
|
رقبا |
قدرتمند شدن رقبا |
63/0 |
88/0 |
00/1 |
83/0 |
تأیید |
|
|
رقبای سنتی و دیرینه |
65/0 |
90/0 |
00/1 |
85/0 |
تأیید |
||
|
آرمانهای فدارسیون |
حضور در لیگ جهانی |
63/0 |
85/0 |
90/0 |
79/0 |
تأیید |
|
|
قهرمانی در آسیا و بازی‌های آسیایی |
60/0 |
83/0 |
90/0 |
78/0 |
تأیید |
||
|
حضور موفق بانوان در عرصه‌های بین المللی |
50/0 |
73/0 |
93/0 |
72/0 |
تأیید |
||
|
کسب کرسی‌های بین المللی |
70/0 |
93/0 |
98/0 |
87/0 |
تأیید |
||
|
قرار گرفتن در جمع چهار تیم برتر جهان و المپیک |
53/0 |
75/0 |
85/0 |
71/0 |
تأیید |
||
سپس روابط پیشران‌‌هایی نهایی شده با روش تحلیل ساختاری ارزیابی شد. بر اساس تشکیل ماتریس 46×46 با محاسبه دو دور چرخش دادهها مشخص شد از مجموع 1443 رابطه تاثیرگذار و تاثیرپذیر ارزیابی‌‌شده 673 رابطه دارای ارزش صفر (بدون تأثیر)، 237 رابطه دارای ارزش 1 (تأثیر کم)، 625 رابطه دارای ارزش 2 (اثرگذاری متوسط) و 581 رابطه دارای ارزش 3 (اثرگذاری شدید) میباشد. همچنین ضریب پرشدگی ماتریس برابر %19/68 بود که نشان از تأثیر نسبتاً زیاد و پراکنده عوامل دارد (جدول 4).
جدول 4. تحلیل اولیه دادههای ماتریس و تأثیرات متقاطع
|
شاخص‌‌‌‌ها |
مقادیر حاصل از دو دور چرخش ماتریس |
|
ابعاد ماتریس |
46 |
|
تعداد چرخش |
2 |
|
تعداد صفر |
673 |
|
تعداد یک |
237 |
|
تعداد دو |
625 |
|
تعداد سه |
581 |
|
تعداد P |
0 |
|
جمع |
1443 |
|
درجه پرشدگی |
%19/68 |
همچنین مشخص شد ماتریس این پژوهش بر اساس پیشرانهای مورد مطالعه با 2 بار چرخش از مطلوبیت و بهینه‌شدگی 100% درصد برخوردار است که حاکی از روایی بالای پرسشنامه و پاسخ‌‌های آن دارد. با تکمیل ماتریس، میزان اثرگذاری (نفوذ) و اثرپذیری (وابستگی) هر عامل به طور مجزاء توسط نرم افزار میک مک محاسبه شد (جدول 5).
جدول 5. میزان نفوذ و وابستگی پیشرانها
|
نماد (معرف) |
پیشرانهای پایه |
نفوذ |
وابستگی |
|
V1 |
دخالت سیاسیون در ورزش |
88 |
34 |
|
V2 |
انتخاب‌های دستوری و سفارشی |
81 |
38 |
|
V3 |
تحریم‌های اقتصادی و سیاسی |
90 |
42 |
|
V4 |
فشار مدیران بر نتیجه گرایی |
43 |
37 |
|
V5 |
جذب حامیان مالی |
102 |
92 |
|
V6 |
سرمایه گذاری سخت افزاری |
97 |
59 |
|
V7 |
توان مالی فدراسیون |
58 |
89 |
|
V8 |
سرمایه گذاری دولت در ورزش |
73 |
52 |
|
V9 |
مشارکت بخش خصوصی |
80 |
50 |
|
V10 |
سرمایه گذاری در بحث استعدادیابی |
114 |
99 |
|
V11 |
تبلیغات |
53 |
53 |
|
V12 |
افزایش قیمت ارز |
83 |
82 |
|
V13 |
جایگاه والیبال بین مردم و خانواده‌‌ها |
78 |
57 |
|
V14 |
گرایش نوجوانان و جوانان به والیبال |
38 |
85 |
|
V15 |
باندبازی |
45 |
60 |
|
V16 |
ورود دلال‌‌ها |
65 |
54 |
|
V17 |
همبستگی و همدلی خانواده والیبال |
39 |
94 |
|
V18 |
نابرابری والیبال زنان و مردان |
83 |
75 |
|
V19 |
ظرفیت والیبال ایران |
107 |
103 |
|
V20 |
هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی |
89 |
47 |
|
V21 |
تجهیزات و تکنولوژی‌های آموزشی |
44 |
53 |
|
V22 |
ارتباطات و رسانه‌های اجتماعی |
45 |
51 |
|
V23 |
فرسوده بودن زیرساخت ها |
87 |
57 |
|
V24 |
نبود سالن‌های مکفی در سراسر کشور |
90 |
67 |
|
V25 |
جذب مربیان مطرح جهان |
54 |
58 |
|
V26 |
بی توجهی و بی مهری به بخش بانوان |
61 |
38 |
|
V27 |
پشتوانه سازی |
97 |
108 |
|
V28 |
بازیکن سالاری |
47 |
54 |
|
V29 |
توجه نکردن به پرورش مربیان |
48 |
43 |
|
V30 |
استفاده نکردن از مربیان جوانان |
49 |
48 |
|
V31 |
ارتباط فدارسیون والیبال با فدراسیونهای سایر کشورها |
58 |
52 |
|
V32 |
ناهماهنگی فدارسیون با خانواده والیبال |
61 |
52 |
|
V33 |
ارتباط فدراسیون با نهادهای سیاسی کشور |
45 |
109 |
|
V34 |
ارتباط با اصحاب رسانه |
49 |
90 |
|
V35 |
فاصله گرفتن فدارسیون از کشورهای صاحب سبک والیبال |
51 |
46 |
|
V36 |
نبود برنامه ریزی هدفمند در کلیه رده ها |
90 |
52 |
|
V37 |
برگزاری اردوهای تیم ملی در سطوح بالا |
49 |
45 |
|
V38 |
لیگ پویا |
116 |
103 |
|
V39 |
نتیجه محوری فدراسیون |
90 |
49 |
|
V40 |
قدرتمند شدن رقبا |
109 |
113 |
|
V41 |
رقبای سنتی و دیرینه |
41 |
112 |
|
V42 |
حضور در لیگ جهانی |
41 |
91 |
|
V43 |
قهرمانی در آسیا و بازی‌های آسیایی |
117 |
109 |
|
V44 |
حضور موفق بانوان در عرصه‌های بین المللی |
29 |
102 |
|
V45 |
کسب کرسی‌های بین المللی |
31 |
100 |
|
V46 |
قرار گرفتن در جمع چهار تیم برتر جهان و المپیک |
125 |
96 |
|
مجموع |
3230 |
3230 |
|
پیشرانها بعد از ارزیابی اثرات آنها بر یکدیگر (شکل 1) با عنوان نقشه تأثیرگذاری و تأثیرپذیری قرار می‌گیرند. براساس موقعیت پیشرانها در نمودار، پیشرانها با عنوان پیشرانهای تأثیرگذار، دووجهی (ریسک- هدف)، وابسته، مستقل و تنظیمی طبقه بندی میشوند که این پیشرانها به دلیل نقش خود در پویایی سیستم تفاوت‌هایی با همدیگر دارند.
شکل 1. نقشه تأثیرگذاری و تأثیرپذیری مستقیم پیشرانها بر همدیگر
در ادامه برای تبیین بهتر نحوه تعامل بین پیشرانها نمودار روابط مستقیم و غیرمستقیم آنها در سطح 25% ارائه شد. این نمودار به پژوهشگران، مدیران و تصمیم‌‌سازان کمک میکند تا یک تصویر کلی از ساختار کنش‌‌گیری موضوع و سیستم‌‌های مورد مطالعه فراهم آورند. در رابطه با نمودارها، این نمودارها شامل چهار نوع مختلف (اثرات مستقیم، اثرات غیرمستقیم، اثرات بالقوه مستقیم، اثرات بالقوه غیرمستقیم) هستند که در این مطالعه فقط نمودار اثرات مستقیم (شکل 2) و نمودار اثرات غیرمستقیم (شکل 3) در سطح 25% به دلیل اینکه در مبانی آینده پژوهی و آینده نگری پیشنهاد شده است (خزائی، اوضاعی و دفنوک، 1398؛ سعیدپور و بهبودی، 1396) بررسی گردید.
شکل 1. نمودار روابط مستقیم پیشرانها در سطح (%25)
شکل 1. نمودار روابط غیرمستقیم پیشرانها در سطح (%25)
سرانجام با بررسی نقشه پراکندگی پیشران و جایگاه آنها در محور تأثیرگذاری- تأثیرپذیری از بین 46 پیشران بررسی شده در این پژوهش در نهایت 8 پیشران کلیدی (قرار گرفتن در جمع چهار تیم برتر جهان و المپیک، لیگ پویا، قهرمانی در آسیا و بازی‌های آسیایی، سرمایه گذاری در بحث استعدادیابی، ظرفیت والیبال ایران، قدرتمند شدن رقبا، جذب حامیان مالی، پشتوانه سازی) شناسایی شدند. پیشرانهای کلیدی متغیرهایی قابل دست‌‌کاری و قابل کنترل هستند که بر پویایی و تغییر سیستم اثرگذارند. این متغیرها در ناحیه اول نقشه پراکندگی واقع شده‌‌اند و به دلیل اینکه هم قابلیت کنترل دارند و هم بر سیستم اثرگذار هستند پیشرانهای کلیدی نامیده میشوند (جدول 6).
جدول 6. پیشرانهای کلیدی فدارسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران
|
معرف |
پیشران کلیدی |
دسته‌‌بندی |
|
|
V46 |
قرار گرفتن در جمع چهار تیم برتر جهان و المپیک |
آرمانهای فدارسیون |
|
|
V38 |
لیگ پویا |
سیاستهای اجرایی فدراسیون |
|
|
V43 |
قهرمانی در آسیا و بازی‌های آسیایی |
آرمانهای فدارسیون |
|
|
V10 |
سرمایه گذاری در بحث استعدادیابی |
پیشرانهای اقتصادی |
|
|
V19 |
ظرفیت والیبال ایران |
پیشرانهای اجتماعی |
|
|
V40 |
قدرتمند شدن رقبا |
رقبا |
|
|
V05 |
جذب حامیان مالی |
پیشرانهای اقتصادی |
|
|
V27 |
پشتوانه سازی |
سیاستهای جذب و تربیت نیروی انسانی فدراسیون |
|
بحث و نتیجهگیری
هدف این مطالعه آینده‌‌نگری راهبردی فدراسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر پیشرانهای کلیدی بود. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد قرار گرفتن در جمع چهار تیم برتر جهان و المپیک، لیگ پویا، قهرمانی در آسیا و بازی‌های آسیایی، سرمایه گذاری در بحث استعدادیابی، ظرفیت والیبال ایران، قدرتمند شدن رقبا، جذب حامیان مالی و پشتوانه سازی پیشرانهای کلیدی فدراسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران میباشند. این یافته با نتایج مطالعات عبدالهی و همکاران (1401) که استعدادیابی و افزایش سرمایه مادی را به عنوان راهبردهایی موفقیت فدراسیون والیبال ایران گزارش کرده بودند، نظری و همکاران (1401) که گزارش کردند سرمایه گذاری مؤثر بر استقرار باشگاه‌‌داری حرفهای در والیبال ایران است، شیخ محمدی دیزجی و همکاران (1400) که موفقیت و عملکرد را تعیین کننده برندسازی در والیبال مطرح کرده بودند، محرم‌‌زاده و نوری (1400) که به جذب اسپانسر در والیبال حرفهای اشاره داشتند، اولیورا و همکاران (2023) که حامیان مالی را دلیل موفقیت فدارسیون والیبال برزیل می‌‌دانستند و گاو و شاو (2023) که به پرورش استعدادهای ذخیره در والیبال تأکید داشتند همخوان است. این همخوانی نشان میدهد که این عوامل در توسعه و پیشرفت والیبال ایران و در دستیابی به اهداف آن فدراسیون نقش موثری دارند.
پیشرانها مجموعه‌‌ای از نیروهای داخلی و خارجی شکل‌‌دهنده آینده هستند که بر آینده‌‌های مختلف تأثیر میگذارند و آینده را شکل می‌‌دهند. با بررسی نقشه پراکندگی مشخص شد قرار گرفتن در جمع چهار تیم برتر جهان و المپیک و قهرمانی در آسیا و بازی‌های آسیایی پیشرانهای مهم فدارسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران میباشند که در دسته آرمانهای فدراسیونهای والیبال قرار دارند و جزء پیشرانهای داخلی محسوب میشوند. دلیل اینکه این پیشرانها در آینده فدراسیون والیبال کلیدی هستند این است که نتیجهمحوری یکی از ویژگی‌‌های فدارسیون حال حاضر میباشد و مشارکت‌‌کنندگان مطالعه کیفی نیز به آن اشاره داشتند. این نتیجهمحوری که احتمالاً متأثر از فشار مدیران بر نتیجه گرایی است میتواند به شکلی عملکردی و رابطه‌ای باشد. زیرا وقتی که فدراسیون والیبال متمرکز بر نتیجه و آرمان‌‌هایش میباشد، تصمیمات و اقداماتش را بر اساس نتیجهمحوری تنظیم میکند. همچنین، فدراسیون ممکن است سیاستها و برنامه‌‌هایش را بر اساس این اهداف تنظیم کند که میتواند هم تأثیر مثبت و هم تأثیر منفی بر آینده والیبال داشته باشد. تأثیر مثبت از این جهت که والیبال ایران در عرصه بینالمللی جزء یکی از قدرت‌‌های والیبال مطرح میشود در مقابل هنگامی که فدارسیون صرفاً به دنبال نتیجه است این اقدام آنها ممکن است فدارسیون را از پرداختن به پشتوانه سازی و سرمایه گذاری در بحث استعدادیابی دور کند.
یکی دیگر از پیشرانهای کلیدی که فدارسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران لیگ پویا است. دلیل اینکه لیگ پویا بر آینده‌‌های مختلف تأثیر می‌‌گذارد این است که برگزاری یک لیگ پویا با مشارکت تیمهای قوی و رقابتی به توسعه استعدادهای والیبال در کشور کمک میکند و باعث ارتقا سطح بازیکنان، مربیان، تیمها، شاخصهای فنی و تاکتیکی میشود. از سوی دیگر برگزاری یک لیگ پویا با کیفیت و جذاب، باعث افزایش شهرت والیبال در کشور میشود و بازیکنان، تیمها و هواداران را جذب میکند. این امر میتواند به جذب حامیان مالی برای فدراسیون والیبال کمک کرده و منابع مالی و انسانی لازم برای توسعه و پیشرفت والیبال را فراهم کند. همچنین لیگ پویا نقش بسزایی در ایجاد پایه‌های قوی برای آینده فدراسیون والیبال ایران دارد. توسعه و پیشرفت لیگ پویا باعث ارتقای سطح بازی، حمایت مالی و افزایش شهرت و البته توسعه والیبال کشور خواهد شد.
همچنین مشخص شد سرمایه گذاری در بحث استعدادیابی در آینده فدارسیون والیبال جمهوری اسلامی نقش دارد. دلیل اینکه سرمایهگذاری در زمینه استعدادیابی بر آینده‌‌های مختلف تأثیر می‌‌گذارد این است که استعدادیابی یکی از تعیین‌‌کننده‌‌های مهم موفقیت والیبال است که در مطالعه عبدالهی و همکاران (1401) نیز به آن اشاره شده است. همچنین استعدادیابی به فدراسیون والیبال ایران کمک میکند تا استعدادهای ورزشی جوان را شناسایی کند و از آنها در تیمها و برنامههای تمرینی استفاده کند. این اقدام به تربیت بازیکنان حرفهای و قابلیت توسعه استعدادها می‌انجامد. از سوی دیگر استعدادیابی میتواند به عنوان یک بستر برای ایجاد برنامههای توسعه و آموزشی در فدراسیون والیبال عمل کند. این بستر میتواند به تربیت بازیکنان حرفهای، مربیان ماهر و کادر فنی متخصص کمک کند و باعث افزایش سطح بازی و کیفیت تیمها و بازیکنان شود. به موازات آن استعدادیابی به فدراسیون والیبال ایران کمک میکند تا استعدادهای ورزشی را به پتانسیل واقعی تبدیل کند.
تجزیه و تحلیل دادهها همچنین نشان داد ظرفیت والیبال ایران در آینده فدارسیون والیبال نقش تعیینکنندهای دارد. چرا که والیبال در ایران بعد از فوتبال به عنوان یک ورزش تیمی نزد مردم و جامعه ورزش اهمیت بالایی دارد و سابقه این ورزش در ایران طولانی است و در طی دهه‌‌های گذشته رونق چشمگیری داشته است. از سوی دیگر در مناطق جغرافیایی کشور به ویزه در شمال غرب، شمال شرق و نواحی مرکزی به این ورزش توجه ویژهای شده است و در دهه اخیر والیبال ایران در سطوح آسیایی و جهانی در ردههای مختلف دستاوردهای مشهودی داشته است ولی این دستاوردها در سال‌‌های مختلف ناهمگون و ناپایدار بوده است و به موازات آن سیاستها و برنامههای فدراسیون به صورت مقطعی تغییر پیدا کرده است.
ششمین پیشرانی که در این مطالعه در ارتباط با فدارسیون والیبال ایران شناسایی شد، قدرتمند شدن رقبا بود. دلیل اینکه قدرتمند شدن رقبا بر آینده‌‌های مختلف فدارسیون والیبال ایران تأثیر می‌‌گذارد این است که رقبا در ورزش یکی از بازیگران کلیدی هستند و اقدامات آنها بر اقدامات سایر بازیگران بی تأثیر نیست. همچنین مشاهده میشود در برخی از موارد سیاستها و اقدامات فدارسیون مبتنی بر قدرت رقبا تنظیم میشود و تلاش میشود از آنها الگوبرداری شود بدون در نظر گرفتن این موضوع که قدرتمند شدن رقبا یک فرایند نظام‌‌مند، زمان‌‌بر و هدفمند را طی کرده است.
علاوه بر این مشخص شد جذب حامیان مالی جزء پیشرانهای کلیدی فدارسیون والیبال ایران میباشد. دلیل اینکه جذب حامیان مالی بر آینده‌‌های مختلف فدارسیون والیبال ایران تأثیر می‌‌گذارد این است که جذب حامی مالی با استقرار باشگاه‌‌داری حرفهای والیبال که یکی از الزامات سطح کلان موفقیت والیبال است ارتباط دارد و رضوی و همکاران (1401) بر آن صحه میگذارند. از سوی دیگر ورزش والیبال، به خصوص در سطح بین المللی، هزینه‌های زیادی دارد. برای رشد و توسعه ورزش والیبال در کشور و تحقق اهداف واقعی برنامههای فدارسیون، منابع مالی قابل توجهی نیاز است. حامیان مالی میتوانند منابع مالی لازم را فراهم کرده و نقش مؤثری در تأمین تجهیزات، صورت‌های مالی تیمها، حقوق و دستمزد مربیان و بازیکنان و دیگر هزینه‌های مربوط به فعالیت‌های ورزشی بر عهده بگیرند. همچنین حامیان مالی نقش تعیین کننده‌‌ای در تدوین برنامه‌‌ها و سیاستهای کلان والیبال ایران دارند زیرا توان مالی فدارسیون و نقش حمایتی دولت در ورزش والیبال محدود است. از این‌‌رو جذب آنها میتواند روی اقدامات فدارسیون والیبال مؤثر باشد.
همچنین مشخص شد پشتوانه سازی یکی دیگر از پیشران کلیدی فدراسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران میباشد که در مطالعه گاو و شاو (2023) از آن به عنوان پرورش استعدادهای ذخیره در والیبال نامبرده شده است. دلیل اینکه پشتوانه سازی بر آینده‌‌های مختلف فدارسیون والیبال ایران تأثیر می‌‌گذارد این است که پشتوانه سازی که در سطح تاکتیکی و تکنیکی مقصود صاحب‌‌نظران بود به فدراسیون والیبال ایران کمک میکند تا استراتژی‌ها و برنامههای مناسب را برای رشد و توسعه ورزش والیبال در کشور تدوین کند. همچنین پشتوانه سازی تاکتیکی و تکنیکی فدارسیون والیبال را قادر می‌سازد تا تصمیماتی درست و بهینه بگیرد و برای تحقیق آینده مطلوب بهتر برنامه ریزی کند.
به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد در مجموع 46 پیشران مؤثر بر آینده فدارسیون والیبال ایران 8 پیشران تحت عناوین «قرار گرفتن در جمع چهار تیم برتر جهان و المپیک»، «لیگ پویا»، «قهرمانی در آسیا و بازی‌های آسیایی»، «سرمایه گذاری در بحث استعدادیابی»، «ظرفیت والیبال ایران»، «قدرتمند شدن رقبا»، «جذب حامیان مالی» و «پشتوانه سازی» نقش کلیدی‌‌تری بر روی اقدامات فدارسیون والیبال ایران در آینده دارند. بنابراین لازم است فدارسیون والیبال ایران برای سرمایه گذاری در آینده و همگام بودن با آن استراتژی‌‌هایش را مبتنی بر این پیشرانها تنظیم کند. همچنین فدارسیون بایستی تشخص دهد که در جهان پویای آینده والیبال با طیف وسیعی از عوامل غیرقابل پیشبینی و موقعیت‌‌های غیرمنتظره فراتر از افزایش تحریم‌‌ها و تنش‌‌های اقتصادی کشور مواجه میشود. بنابراین به فدارسیون والیبال ایران پیشنهاد میشود برای حرکت در مسیر توسعه و تعالی پایدار و به منظور همسویی با برنامه راهبردی و تحقق سند چشم‌‌اندازش با اتکا به این پیشرانها در راستای کاهش عدم قطعیتها گام بردارد. همچنین پیشنهاد میشود تصمیم‌‌سازی کلان، برنامه‌‌ریزی راهبردی و شرایط آینده فدارسیون والیبال با توجه به نیروهای پیشران تأثیرگذار کلیدی ترسیم گردد تا در افق‌‌های پیش‌‌رو اهداف فدارسیون والیبال ایران محقق شود. در این راستا، برای دستیابی به لیگ پویا برگزاری یک لیگ پویا و رقابتی درون کشور با مشارکت تیم های قوی، توجه به استقال داوری، ارائه جوایز مناسب، جذب توجه مردم و حمایت بیشتر از لیگ پیشنهاد می گردد. برای قهرمانی در آسیا و بازی های آسیایی و قرار گرفتن در جمع چهار تیم برتر جهان و المپیک، ارتقاء سطح فنی و تکنیکی بازیکنان، استفاده از تاکتیک های نوین، استفاده از مربیان نامدار جهانی و توانمندسازی تیم ملی پیشنهاد می شود. در راستای سرمایه گذاری در بحث استعدادیابی ایجاد برنامه های استعدادیابی مستمر، ارائه منابع و تسهیلات لازم برای شناسایی و پرورش استعدادهای والیبال در سطح کشور پیشنهاد می گردد. همچنین برای افزایش ظرفیت والیبال ایران لازم است برنامه های آموزشی و توسعه ای متناسب با نیازهای والیبال در سطح کشور طراحی شود، ساختار لیگ و زیرساخت های ورزشی ارتقاء پیدا کند. در ارتباط با قدرتمندن شدن رقبا نیز به فدراسیون والیبال ایران پیشنهاد می شود ضمن توجه به رقبا با آنها همکاری و تعامل لازم داشته باشند و از تجربیات و دانش آنها استفاده کنند. در نهایت در راستای پشتوانه سازی نیز پیشنهاد می شود پشتوانه های لازم از جمله زیرساخت های ورزشی استاندارد، تسهیلات مناسب، مدیریت حرفه ای، همکاری و تعامل نهادهای ذینفع در امر توسعه والیبال فراهم گردد.
شایان ذکر است این پژوهش با محدودیت‌‌هایی مواجهه بوده است که لازم است به آنها توجه شود. محدودیت اول اینکه نتایج حاصل از این پژوهش نشان نمی‌‌دهند که محیط فدارسیون والیبال ایران در آینده به چه شکل خواهد بود. همچنین به دلیل گستردگی جغرافیایی محل کار و تخصص مشارکت‌‌کنندگان امکان برگزاری جلسات گروهی وجود نداشت، بنابراین نظرخواهی به صورت فردی انجام گرفت. بنابراین به پژوهشگران آتی پیشنهاد میشود با استفاده از سناریونگاری خارجی شرح دهند که مبتنی بر پیشرانهای کلیدی شناسایی شده محیط فدارسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران در آینده به چه شکل خواهد بود.
منابع
- اکبری، هادی.، صاحب الزمانی، منصور.، و سید احمدی، محمد. (1401). همه‌‌گیرشناسی آسیبهای والیبال در ایران و راهکارهای پیشگیری: مطالعه موردی. ارتقاء ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌‌ها، دوره 10، شماره 4، صص: 290-303.
- بهرامی، آذین، مینونژاد، هومن.، و آرچین، محمد حسین. (1402). مقایسه آسیبهای بازیکنان نخبه والیبال تیم ملی ایران و بازیکنان شاغل در لیک حرفهای ایتالیا. مطالعات وضعیت بدنی، دوره 1، شماره 1، صص: 53-45.
- پورعروجی.، علی.، خدایاری، عباس.، زارعی، علی.، و نورزی سید حسینی، رسول. (1399). طراحی الگوی بهره وری فدراسیون والیبال ایران. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، شماره 47، 164-147.
- خزائی، سعید.، اوضاعی، افسانه.، و دفنوک، ملیحه. (1398). سناریو ویزارد: راهنکای جامع تدوین سناریو. انتشارات سبز رایان گستر.
- چوری، علی.، رضوی، سید محمد حسین.، دوستی، مرتضی.، و فرزان، فرزام. 1402. آیندهنگاری در حوزه صنعت اسب و ورزش سوارکاری با رویکرد سناریونویسی. مدیریت ورزشی، دوره 15، شماره 1، صص: 773-52.
- سرمست.، پورکیانی، محمد.، و سیارنژاد، جمشید. (1402). شناسایی چالش‌‌ها و راهکارهای توسعه رشته والیبال زنان در ایران. مطالعات مدیریت ورزشی، پذیرفته شده انتشار آنلاین.
- سهرابیان مقدم، علیرضا.، صابونچی، رضا.، و شعبانی، عباس. (1398). برنامههای راهبردی فدارسیون قایق‌‌رانی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات مدیریت ورزشی، دوره 11، شماره 57، صص: 176-159.
- سعیدپور، سعید.، و بهبود، رضا. (1396). راهنمای کاربردی سناریوویزاد (تدوین راهبردهای سازمانی با رویکرد سناریونگاری). انتشارات دانشگاه هرمزگان.
- شیخ محمدی دیزجی، اکبر.، سید عالی نژاد، آزاده.، و احمدی، سیروس. (1400). طراحی و روان سنجی مقیاس عوامل مؤثر بر برندسازی باشگاههای لیگ برتر والیبال. مدیریت ارتقای سلامت.، دوره 10، شماره 5، صص: 82-71.
- عبدالهی، فاطمه.، اسماعیلی، محمدرضا.، و سجادی، حمید. (1401). تدوین مدل پارادایمی عوامل موفقیت فدراسیون و الیبال ایران. فصلنامه علوم ورزش، دوره 14، شماره 48، صص: 88-67.
- کاظمی پاکدل.، احمد.، و نورسته، علی اصغر. (1401). مقایسه تعادل بازیکنان والیبال ساحلی و سالنی. نشریه مطالعات وضعیت بدنی، دوره 1، شماره 1، صص: 8-1.
- محرم زاده، مهرداد.، و نوری، محمد سیوان. (1400). راهکارهای جذب اسپانسرها در والیبال حرفهای ایران. مطالعات بازاریابی ورزشی، دوره 2، شماره 2، صص: 70-49.
- نظری، رسول.، و شهولی، جواد. (1401). سناریوهای راهبردی آموزش ورزش سلامت‌‌محور ایران. نشریه مدیریت ورزشی، دوره 14، شماره 1، صص: 172-151.
- نظری، وحید.، رضوی، سید محمد حسین.، و حسینی، سید عماد. (1393). طراحی و تدین برنامه راهبردی والیبال ساحلی ایران. مطالعات مدیریت ورزشی، شماره 27، صص: 86-63.
- نظری، وحید.، رضوی، سید محمدحسین.، حسینی، سید عماد.، و رئیسی، مجتبی. (1392). تبیین استراتژی والیبال ساحلی ایران. پژوهش‌‌های مدیریت ورزشی و علوم حرکتی، دوره 13، شماره 5، صص: 90-73.
- نظری، وحید.، رضوی، محمد حسین.، دوستی، مرتضی.، و فرزان، فرزام. (1401). واکاوی کیفی عوامل اثرگذار بر استقرار باشگاه‌‌داری حرفهای والیبال ایران. مدیریت و توسعه ورزش، پذیرفته شده انتشار آنلاین.
- نیک دست، حوریه.، رضوی، سید محمد حسین.، و امیرنژاد، سعید. (1401). طراحی مدل ساختاری موانع اجرای برنامه ریزی راهبردی در فدراسیونهای ورزشی ایران. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، دوره 21، شماره 55، صص: 164-147.
- Ali, H. F. S., & Kasim, M. A. (2023). The effect of using the strategy of educational scientific pillars on the level of performance of volleyball skills among students at the college of physical education and sports sciences.
- Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative research, 1(3), 385-405.
- Gong, Z., Wang, H., Guo, W., Gong, Z., & Wei, G. (2020). Measuring trust in social networks based on linear uncertainty theory. Information Sciences, 508, 154-172.
- Guo, H., & Shuo, W. (2023). Research on the Cultivation of volleyball Reserve Talents in Ganzhou Middle School. In International Conference of Sports Science-AESA 7(1), 1-3.
- Habibi, A., Jahantigh, F. F., & Sarafrazi, A. (2015). Fuzzy Delphi Technique for Forecasting and Screening Items. Asian Journal of Research in Business Economics and Management, 5(2), 130-143.
- Hall, S., Workman, M., Hardy, J., Mazur, C., Anable, J., Powell, M., & Wagner, S. M. (2022). Doing business model innovation for sustainability transitions—Bringing in strategic foresight and human centred design. Energy Research & Social Science, 90, 1-10.
- Li, J. (2022). The application of Computer Information Technology in the analysis system of volleyball game technique and tactics. In MATEC Web of Conferences (Vol. 365, p. 01044). EDP Sciences.
- Mills, B., & Wilner, A. (2023). The science behind “values”: Applying moral foundations theory to strategic foresight. Futures & Foresight Science, 5(1), e145.
- Obomeghia, A. K., & Onuoha, B. C. (2023). Strategic Foresight and Competitiveness of SMES in Rivers State, Nigeria. International Journal of Business Systems and Economics, 13(3), 40-54.
- Oliveira, F., Telles, S., Nery, L., & Teixeira, M. (2023). Beach Volleyball Management in Brazil. In G. Cepeda Carrión, J. García-Fernández & J.J. Zhang (Eds.), Sport Management in the Ibero-American World: Product and Service Innovations 1, 274-294.
- Prager, S. D., & Wiebe, K. (2021). Strategic foresight for agriculture: Past ghosts, present challenges, and future opportunities. Global Food Security, 28, 1-4.
- Schwarz, J. O., Rohrbeck, R., & Wach, B. (2020). Corporate foresight as a microfoundation of dynamic capabilities. Futures & Foresight Science, 2(2), e28.
- Schwarz, J. O., Wach, B., & Rohrbeck, R. (2023). How to anchor design thinking in the future: Empirical evidence on the usage of strategic foresight in design thinking projects. Futures, 149, 103137.
- Slaughter, R. (2020). The Knowledge Base of Futures Studies 2020. Association of Professional Futurists.
- Taban, Z., & İmamoğlu, M. (2023). The Effect of interactive videos on volleyball education. Journal of Learning and Teaching in Digital Age, 8(2), 267-275.
- Van Duijne, F., & Bishop, P. (2018). Introduction to strategic foresight. Future, Colophon.
- Westphal, L. M., Sturtevant, B. R., Reese, G. C., Quigley, K. M., Crabtree, J., Bengston, D. N., & Plisinski, J. S. (2023). Preparing for an uncertain future: Merging the strategic foresight toolkit with landscape modeling in northeast Minnesota’s forests. Landscape and Urban Planning, 237, 104798.
)