نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدیه سادات نیری ¹
• کیوان صالحی ²
• سعید اکبری زردخانه ³
• غلامعلی افروز ⁴

¹ دانشجوی دکتری سنجش و اندازه گیری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

² دانشیار بخش تخصصی پژوهش و سنجش؛ دانشکده روان شناسی و علوم‌تربیتی؛ دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ استادیار سنجش و اندازه‌گیری، گروه روانشناسـی کاربردی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

⁴ استاد ممتاز گروه روانشناسی و آموزش، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

ازدواج مقوله‌ای کاملاً فرهنگی است؛ ﻧﻘﺪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭘﮋوهشﻫﺎی اﻧﺠﺎم‌ﺷﺪه با محوریت بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی ابزارهای تدوین‌شده، از ﻣﻬﻢ‌ﺗﺮﯾﻦ راهبردها در ساخت و بهبود ابزارهای سنجش است؛ پژوهش حاضر با هدف بررسی نظام مند ویژگی‌های ابزارهای سنجش ملاک‌های همسرگزینی ایرانی انجام‌شد. در نتیجه جستجو در پایگاه داده‌های داخلی در بازه زمانی1402-1380 تعداد 347 سند داخلی شناسایی و بازیابی اولیه شد و بعد از کنار گذاشتن موارد نامناسب، تعداد 18 مقاله با محور موضوعی ملاک‌های همسرگزینی استخراج گردید. ارزیابی کیفیت مطالعات در دومرحله انجام شد. در مرحله اول میزان توافق بین دو مرورگر برحسب ضریب کاپای کوهن محاسبه‌گردید. از آنجاکه ضریب توافق 0.82 بود، هیچ مقاله‌ای در این مرحله حذف نگردید و تمامی 18 مقاله از 4 منظر سوگیری، تناقض، توان‌ آماری و قدرت ارتباط بین مداخله و نتایج، ارزیابی‌شد. یافته‌ها نشان می دهد تا سال 1402، 18 ابزار‌ کمّی ایرانی برای سنجش ملاکهای همسرگزینی وجود دارد که فرایند میزان سازی، عموما با نظریه کلاسیک اندازه‌گیری انجام شده است. از ساخت مقیاس هم‌اندیشی در همسرگزینی افروز نیز بیش از یک دهه گذشته است. رواسازی، اعتباریابی و هنجاریابی نسخه اولیه همانند سایر ابزارها در سطح نظریه‌های جدید سنجش و به صورت جامع انجام نشده‌ و به میزان سازی نسخه جدید براساس نظریه سوال پاسخ احساس می‌شود. به‌دلیل پیچیدگی‌های موضوع، اثرپذیری از تغییرات دم‌افزون و محدودیت‌های ناشی از کم‌توجهی به اصول مفهوم‌پردازی، ضرورت رواسازی، معتبرسازی، هنجاریابی ابزارهای بافتارمند و فرهنگی متناسب با اقتضائات جامعه امروز کشورمان را دوچندان می‌نماید. در این مطالعه پیشنهادهایی نیز برای کاهش محدودیت‌های ابزارهای موجود ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

• بررسی سیستماتیک
• ملاکهای همسرگزینی
• انتخاب همسر
• ابزارهای تشخیصی

عنوان مقاله [English]

Psychometric Properties of Spouse Selection Tools in Iran: A Systematic Review

نویسندگان [English]

• mahdie sadat nayeri ¹
• Keyvan Salehi ²
• Saeed Akbari zardkhane ³
• GholamAli Afrouz ⁴

¹ PhD Student in Educational Measurment and Evaluation, Tehran University, Tehran, Iran.

² Associate professor, Division of Research and Assessment, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Faculty of Psychology and Education, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

⁴ Distinguished Professor, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Iran.

چکیده [English]

Marriage is a completely cultural category;Criticism of the quality of the conducted research with the focus on examining the psychometric properties of the developed tools is one of the most important strategies in the construction and improvement of measurement tools; Therefore, this research was conducted in a systematic review with the aim of identifto identifyying the characteristics of Iranian marriage selection criteria tools. The search strategy was based on PRISMA guidelines.As a result of the search in the internal databases such as Noormags, IranDoc, Civilica, Elmnet, SID, and Ensani Portal from 2000 to 2023,several 347 internal documents were identified and initially recovered.After discarding the inappropriate ones, 18 articles with thematic focus criteria for Marriage selections were extracted. The studies were evaluated in two stages: first, the agreement between the two reviewers was calculated using Cohen's Kappa coefficient(r=0.82),and none of the articles was removed. Secondly, each study was assessed based on bias, confounders, power, and strength of association between intervention and outcomes using the Quality Assessment. The findings demonstrated currently, until 2023, there are 18 Iranian quantitative tools for measuring spouse selection criteria. In fact, due to the complexities of the subject, the effectiveness of the incremental changes, and the limitations caused by the lack of attention to the principles of design and formulation of the conceptualization, methodical, and analytical sections, the measurement of this important issue is associated with shortcomings;This is the necessity of designing, developing, compiling and standardizing contextual and cultural tools according to the requirements of today's society.

کلیدواژه‌ها [English]

• systematic review
• spouse selection criteria
• spouse selection
• diagnostic tools