Document Type : Original Article
Authors
1 Ph.D. Student of sport management. Isfahan (Khorasgan)Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
2 Department of Sports Management, Faculty of Sports Sciences, Isfahan University, Isfahan, Iran.
3 Assistant Professor of Sports Management, Faculty of Sports Sciences, Isfahan Branch (Khorasgan), Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
Abstract
The main goal of this research was to develop financial management in sports organizations using artificial intelligence language models. The methodology of this research was qualitative. Data was collected through interviews with language models ChatGPT, Command-R, Claude, Google Gemini, Mistral, and LLaMA, and initial coding was done using AI TalkBot. Then, to validate the codes, researchers re-encoded the extracted codes and then analyzed them using a Charmaz constructivist approach. The validity and reliability of the research were confirmed using triangulation method, re-coding by a financial expert in sports, and Cohens Kappa coefficient. As a result, 240 initial codes were identified, which were reduced to 28 focused codes in later stages, and finally to 10 core codes. The findings include financial health and accountability, improvement in disclosure in financial reports, operational budget planning, financial data analysis based on commitment, financial risk management, cash flow management, cost management and process improvement, human capital, investment and financial supporters, and the use of advanced financial technologies on blockchain platform. These axes are interconnected and each axis helps strengthen other axes. The proposed model contributes to improving transparency, accuracy in budget planning, and financial risk management in sports organizations, and implementing this model can lead to long-term financial sustainability and growth of sports organizations.
Keywords
الگوی توسعه مدیریت مالی در هیات های ورزشی با بکارگیری مدل های زبانی هوش مصنوعی
مهران حق پرست[1]
محمد سلطان حسینی*[2]
داود نصر اصفهانی[3]
10.22034/ssys.2024.3394.3481
تاریخ دریافت مقاله: 10/07/1403
تاریخ پذیرش مقاله: 03/09/1403
مقدمه
امروزه همه سازمان ها و حتی دولتها در سراسر جهان با محدودیتهای فزایندهای در منابع مواجه می باشند، در حالی که انتظارات ذی نفعان از ارائه خدمات در عصر کنونی در حال افزایش است (بیک زاده و همکاران، 1398). فلسفه زیربنایی مدیریت منابع، ایجاد اثربخشی و کارایی می باشد و از جمله منابع مهم و اساسی هر سازمان، که در اختیار مدیریت است و میتوان با آن هدایت و کنترل امور را به دست گرفت، منابع مالی است (پرایودا[4] و پوروانتو[5]، 2024). هرچند فساد، سوء مدیریت و عدم شفافیت مالی منجر به کاهش اعتماد به سازمان ها و دولت ها شده است (فیصل صلال و همکاران، 1399). بنابراین، در کنار سایر موارد، مدیریت مالی سالم باعث ارتقای سطح پایداری اقتصادی در بلندمدت میگردد (ترمسکی[6] و همکاران، 2021). سازمان ها و دولت ها موظفند مدیریت مالی خود را تقویت نمایند، در واقع این یک عنصر ضروری برای حکمرانی خوب می باشد و بانک جهانی به عنوان بخشی از حمایت خود از حکمرانی خوب، از پروژه هایی که هدف آن نوسازی مدیریت مالی است، حمایت میکند (پورغلامرضا و همکاران، 1403). ابعاد این فرآیند شامل مدیریت درآمد، شیوه های حسابرسی، مدیریت پرداخت و سیستم های اطلاعات مالی و گزارشگری آن می باشد (ندوندا[7]، 2024). به همین جهت یکی از مهمترین فعالیتها و مهارتهایی که هیچ یک از افراد و سازمانهای امروزی نمیتوانند آن را نادیده بگیرند، مدیریت امور مالی است و از مجموعه رفتارهایی تشکیل شده که باید بر یک سازمان اعمال شود تا آن را در رسیدن به اهداف خود به موفقیت برساند و شامل برنامهریزی[8]، سازماندهی[9]، کنترل[10] و نظارت بر منابع مالی با هدف دستیابی به اهداف سازمانی است. این نوع از مدیریت یک روش ایدهآل برای کنترل فعالیتهای مالی یک سازمان مانند تهیه بودجه[11]، استفاده از وجوه، حسابداری[12]، پرداخت، ارزیابی ریسک و سایر موارد مرتبط با پول است. تا این تضمین را ارائه دهد که آیا داراییهای[13] این سازمان به درستی استفاده میشود؟ آیا داراییهای این سازمان امن هستند؟ آیا مدیریت به نفع منافع مالی سازمان و ذینفعان[14] اصلی عمل میکند؟ در واقع، مدیریت مالی بخش مهمی از مدیریت می باشد و از عملکرد[15] مالی یک سازمان همچون هزینه های مالی گرفته تا نتایج یا پیامدهای آن حمایت می کند (اداره کل حسابرسی ولینگتون[16]، 2012).
علیرغم اهمیت فراوان مدیریت مالی، این حوزه در هیاتهای ورزشی به عنوان نوعی از سازمان های ورزشی با چالشهای خاص خود مواجه است و مدیریت مالی نقش حیاتی در موفقیت آنها دارد. هیات های ورزشی بهعنوان واحد گزارشگر بر اساس ماده 23 امور مالی، درآمدها و هزینهها را در دفاتر مالی رسمی همانند شرکتهای خصوصی ثبت نمایند، گزارشگری، تهیه صورتهای مالی و ارائه آن به ذینفعان یکی از وظایف هیات ها میباشد، که بر تصمیمگیری استفادهکنندگان تأثیر به سزایی دارد. شاید صورتهای مالی از جهت شکل و فرم در مؤسسات گوناگون مشابه و حتی یکی باشند، ولی همواره طبقهبندی حسابها و سرفصل حسابها در مؤسسات گوناگون با توجه به نوع فعالیت دچار تغییرات اساسی میگردد. بنابراین، اگر صورتهای مالی متناسب فعالیتهای مالی هیات های ورزشی تهیه نگردد، عدم ارائه گزارشهای مناسب و درنتیجه گمراهی استفادهکنندگان از صورتهای مالی را در پی دارد (فیصل صلال[17] و همکاران، 2019). در گذشته مدیریت مالی شامل گزارش منابع و مصارف بود و افراد درگیر اهمیت خاصی به آن نداشتند. فلسفه زیربنایی مدیریت منابع، ایجاد اثربخشی و کارایی است و یکی از منابع مهم و ضروری هر سازمانی که در اختیار مدیریت است و میتوان از آن برای هدایت و کنترل امور استفاده کند، منابع مالی است (سیمیون[18]، 2022: 2). با توجه به این نیاز حیاتی، استفاده از روشهای جدید و بهینهسازی فرآیندهای مالی از اهمیت ویژهای برخوردار است تا هیاتهای ورزشی بتوانند با موفقیت به اهداف ورزشی و تجاری خود دست یابند (پاولیک و کواکوا[19]، 2013: 34). مدیریت مالی نهتنها به تخصیص بهینه بودجه کمک میکند، بلکه میتواند به سازمانها در سرمایهگذاری هوشمندانه و جلوگیری از بحرانهای مالی احتمالی کمک کند. بهطورکلی، مدیریت مالی خوب به این سازمانها اجازه میدهد تا در حین دستیابی به اهداف ورزشی خود، عملکرد پایدار بلندمدتی داشته باشند، همچنین به مدیران ورزشی این فرصت را میدهد که تصمیمات استراتژیک و هدفمندتری برای بهبود کارایی و بهرهوری سازمان بگیرند (دستوم[20]و همکاران، 2023: 3). توسعه مدیریت مالی شامل یک سری اصلاحات در سیستمهای حسابداری، رویهها و قوانین، اطلاعات مالی، بودجهبندی، حسابرسی و کنترل داخلی، استفاده مؤثر و کارآمد از منابع مالی، ارتقای شفافیت و پاسخگویی است (آقامحمد، کردستانی و کاظمی، 2021). به نظر میرسد روشهای فعلی مدیریت مالی قادر به استفاده مؤثر از حجم زیاد دادهها و ارائه تحلیلهای عمیق نیستند. این امر رویارویی با چالشهایی مانند تغییرات مالی و پیشبینی جریان نقدی را برای آنها دشوار میکند (تابوک، 2024: 43).
با توجه به اینکه اکثر کشورها برای تغییر نگرش در الگوی مدیریت مالی خود به درک عمیقی دستیافتهاند و در این راستا حرکت میکنند، بررسی پیامدهای اعمال اصلاحات این شیوه مدیریت، این پژوهش را توجیه میکند. نهادهای دولتی در کشور نیز اصلاحاتی ازجمله تغییر سیستم حسابداری از سیستم حسابداری نقدی به تعهدی در مؤسسات بخش دولتی را اعمال کردهاند و در حوزه حسابرسی عملیاتی نیز گامهایی برداشته شده اند، اما کشور همچنان در ابتدای اجرای منسجم این اصلاحات قرار دارد و امید است بهمرورزمان، بامطالعه، شناخت و توجه به ماهیت آن صورت گیرد، گرچه حوزه مدیریت مالی یکی از حوزههایی است که کمترین توجه محققین و اندیشمندان مدیریت ورزشی را به خود جلب کرده است و شاید بهیقین بتوان گفت که در این زمینه بیتوجهی شده است (گودرزی، 2017)، پژوهش در این زمینه با توجه به مباحث مطرحشده پیرامون مفهوم مدیریت مالی، اگر این مفهوم بهعنوان یک پدیده در نظر گرفته شود، به نظر میرسد شناسایی پارامترهای توسعه آن به بهبود عملکرد مالی آنها در طول زمان، اتخاذ تصمیمات مالی کمک مینماید.
بررسی تحقیقات انجامشده در فدراسیونها و هیاتهای ورزشی نشان میدهد که یکی از چالشهای پیش روی مدیریت مالی فدراسیونها و هیاتهای ورزشی، استفاده از مدیران دولتی در پستهای سازمانی و مالی است، بهگونهای که نگرشها و رفتارهای نهادینهشده این مدیران شباهت دارد. و بهجای ترکیب هر دو نقش تأمین مالی و تخصیص مالی، صرفاً بر وظیفه تخصیص تمرکز میکنند، که این با اساس هیاتهای ورزشی بهعنوان سازمانهای غیرانتفاعی و غیردولتی مغایرت دارد (کامیاب، سلطانحسینی، رحیمی، 2023). همچنین تجزیهوتحلیل تحقیقات نشان میدهد که مدیریت مالی در سازمانهای ورزشی همواره با چالشهایی مانند بودجهریزی، کنترل هزینه و تخصیص منابع مواجه بوده است. تحقیقاتی مانند زیتلو[21] و همکاران (2018) و کینیاریو[22] (2018) نشان میدهند که ساختار مالی پیچیده این سازمانها و همچنین پیشبینیهای نادرست و هزینههای غیرمنتظره منجر به مشکلات جدی میشود. تحقیقات اخیر در حوزه مدیریت مالی در ورزش، بهویژه مطالعات گودرزی (2017) و غفوری یزدی و همکاران (2021)، بر مشکلات و محدودیتهای روشهای سنتی مدیریت مالی در فدراسیونهای ورزشی و سازمانهای ورزشی حرفهای ایران تأکید دارند. این تحقیقات نشان میدهند که روشهای فعلی، با تکیه بر تحلیلهای سطحی، نمیتوانند بهطور مؤثر از فرصتهای سرمایهگذاری حمایت کنند و در برخی موارد، منجر به بحرانهای مالی میشوند. بنابراین، محققان بر ضرورت اتخاذ رویکردهای نوین، مانند ادغام هوش مصنوعی در مدیریت مالی، برای بهبود کارایی و جلوگیری از مشکلات مالی در این حوزه تأکید دارند.
ظهور ماشین هایی که با هوش مصنوعی کار می کنند، دنیای قرن بیست و یکم را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. هوش مصنوعی با ابزارهای قدرتمند خود به ما کمک میکند تا آثار هنری، طرحهای نوآورانه و محتوای متنوع تولید کنیم. با کمک هوش مصنوعی، شاهد تحول در فرآیندهای تحقیق و تحلیل هستیم و این فناوری راه را برای اختراع مجدد و نوآوری روش های سنتی هموار می کند. اکنون در طلوع انقلابی هستیم که در آن هوش مصنوعی راهحلهای نوآورانهای را برای چالشهای امروزی ارائه میدهد. با پیشرفت فناوری هوش مصنوعی، مدلهای زبانی بزرگ هوش مصنوعی به ابزاری قدرتمند و انقلابی در صنایع مختلف تبدیل شدهاند. این مدلها با استفاده از یادگیری عمیق و پردازش زبان طبیعی، تحولی شگرف در فرآیندهای مدیریت و تصمیمگیری ایجاد کردهاند (الغیاری و احمد[23]، 2025: 8) و میتوانند متنهای تولید کنند که از نظر ساختار و معنا شباهت زیادی به متون تولید شده توسط انسان دارد (جیان[24] و همکاران، 2025). با استفاده از هوش مصنوعی، روشهای رایج تصمیمگیری امروزی میتوانند دستخوش تغییرات اساسی شوند (کونگ[25]، 2025: 7). همچنین میتواند به تجزیهوتحلیل دقیقتر و کارآمدتر فرآیندهای مالی کمک میکند (ایشاکو[26] و نادیاسو[27]، 2019).
بنابراین نیاز به رویکردهای جدید مبتنی بر فناوریهای پیشرفته مانند هوش مصنوعی و مدلهای زبانی بزرگ برای توسعه مدیریت مالی در هیات های ورزشی مطرح میشود، تا هیات های ورزشی بتوانند چهارچوبی ساختاریافته جهت توسعه فرآیندهای مدیریت مالی را در مراحل مختلف به دست آورند (غفوری یزدی و همکاران، 2021: 25). هرچند ادبیات موجود در زمینه مدیریت مالی نشاندهنده تمرکز بر رویکردهای سنتی مانند بودجهبندی و نظارت بر هزینهها است، اما اهمیت فناوریهای پیشرفته مانند هوش مصنوعی مورد تأکید قرارگرفته شده است، ولی تحقیقات موجود بیشتر بر تحلیل دادهها و کاهش خطاها متمرکز بودهاند (یوکی[28] و همکاران، 2024). لذا به نظر میرسد که مدلهای زبانی هوش مصنوعی، میتواند موجب توسعه الگوهای پیچیده مالی شود و ریسک تصمیمات و احتمال خطا را کاهش دهد (شین وی[29] و همکاران، 2024). با این حال، یک نکته قابل توجه در این میان، غفلت از پتانسیل مدلهای زبانی بزرگ در توسعه الگوهای مدیریت مالی درسازمانها است. اگر مدلهای زبانی در زمینه توسعه مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی مورد استفاده قرار گیرند، میتواند تحولی شگرف در این حیطه ایجاد نماید. بر همین اساس این پژوهش، به دنبال پر کردن این خلأ و ارائه یک الگوی نوآورانه مبتنی بر مدلهای زبانی بزرگ است تا به توسعه فرآیندها و تصمیمگیریهای مالی در هیات های ورزشی کمک کند، تا با ارائه راهحلهای نوآورانه این حوزه بتوانند با موفقیت چالشهای مالی خود را مدیریت کند.
در همین راستا تصمیم بر این شد که از این مدلهای زبانی برای الگوی توسعه مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی استفاده شود. این رویکرد جایگزین روشهای سنتی مصاحبه با طرح پرسشهای پژوهشی با این مدلها میشود. زیرا تحقیقات پیشین عمدتاً بر روشهای سنتی مدیریت مالی تمرکز داشتهاند اما پتانسیل مدلهای زبانی هوش مصنوعی در این زمینه کمتر در کشور مورد توجه قرارگرفته است. این پژوهش، باهدف توسعه در مدیریت مالی، الگوی جدیدی را پیشنهاد میکند که بر اساس مدلهای زبانی هوش مصنوعی، به بهبود فرآیندهای مالی در سازمانهای ورزشی کمک مینماید. درنتیجه، این مطالعه میتواند به غنای مباحث نظری در زمینه مدیریت مالی کمک کند و به عنوان منبعی ارزشمند برای تحقیقات آتی مورداستفاده قرار گیرد. درنهایت، هدف این پژوهش، ارائه یک الگو جامع و کارآمد مبتنی بر هوش مصنوعی است که مدیریت مالی هیاتهای ورزشی را به سطحی جدید از کارایی ارتقاء میدهد.
روششناسی پژوهش
این مطالعه یک تحقیق کیفی است که هدف آن بررسی و توسعه مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی است. این پژوهش به شیوهای اکتشافی و بنیادی صورت گرفته است و از رویکرد استقرایی برای کشف بینشهای جدید استفاده میکند. پژوهش حاضر در پارادایم تفسیری قرار دارد و از استراتژی نظریه دادهبنیاد با رویکرد ساختگرا که توسط چارمز مطرح شده است، بهره میبرد (یالونا[30]، 2019). از ویژگیهای منحصربهفرد این پژوهش، براساس پیشنهاد پارکر و همکاران (2023) ادغام مدل های زبانی در تحقیقات کیفی است و می تواند کارایی پژوهش ها را افزایش دهد، اتکای آن به مصاحبه با مدلهای زبانی هوش مصنوعی بهجای استفاده از کارشناسان و متخصصان سنتی است. دادهها از طریق مصاحبههای عمیق با شش مدل زبانی هوش مصنوعی که زبان فارسی را پشتیبانی میکنند و شامل ChatGPT، Claude، Google Gemini، Command-R، Mistral و LLaMA هستند، جمعآوری شدند. این روش به دلیل توانایی این مدلها در تحلیل و تفسیر حجم وسیعی از دادهها و تولید متون مشابه انسان، قابلقبول است (الزوبی[31] و همکاران، 2024: 127).
دادههای این پژوهش از طریق نمونهگیری هدفمند با مدل های زبانی ذکر شده جمعآوری گردید. در مصاحبهها از ChatGPT، Claude، Google Gemini و همچنین مدلهای Mistral و LLaMA که بهطور خاص برای تجزیهوتحلیل الگوهای پیچیده، تولید متن و ارائه بینش بر اساس دادههای بزرگ زبانی طراحی شدهاند و از مدل زبانی Command-R که قابلیت تفسیر داده ها را داراست، استفاده شد. همچنین این پژوهش در قلمر زمانی سال 1403 انجام گرفته است.
از هر شش مدل زبانی، سؤالات مشابهی در مورد الگوی توسعه مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی مطرح شد. براساس پیشنهاد دانجل و همکاران (2023) بهمنظور تجزیهوتحلیل الگوهای مربوط به موضوع و بررسی دقیق عوامل تأثیرگذار بر پاسخ ها از مصاحبهها به صورت نیمه ساختارمند استفاده گردید. سؤالات در راستای اهداف تحقیق و مربوط به توسعه مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی از قبیل چگونه فنّاوریهای پیشرفته هوش مصنوعی میتوانند الگوی مدیریت مالی در هیات های ورزشی را توسعه دهند؟ چگونه میتوان مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی را توسعه داد؟ چه کاربردهای مشخصی جهت توسعه در شناسایی، تحلیل هزینهها و درآمدهای هیاتهای ورزشی وجود دارد؟ چه کاربردهای مشخصی در پاسخگویی هیاتهای ورزشی به ذینفعان وجود دارد؟ نقش منابع انسانی در توسعه مدیریت مالی هیاتهای ورزشی چیست؟ همچنین، یک نمونه از پاسخ مدل های زبانی هوش مصنوعی در جدول 1 ارائه شده است.
جدول 1. پاسخ مدلهای زبانی هوش مصنوعی به یک سوال مشترک
|
مدل زبانی |
نمونه سوال: چگونه فنّاوریهای پیشرفته هوش مصنوعی میتوانند الگوی مدیریت مالی در هیات های ورزشی را توسعه دهد؟ |
|
Chat GPT |
فنّاوریهای پیشرفته هوش مصنوعی میتوانند به شکلهای گوناگون الگوی تکامل مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی را ارتقاء دهند. این فنّاوری قادر است دادههای مالی بهروز را یکپارچه کرده، روندهای بازار را تحلیل کند و بینشهای کاربردی که سیستمهای سنتی اغلب از آن غفلت میکنند، ارائه دهد. با پیشبینی نوسانات جریان نقدینگی و بهینهسازی بودجهبندی، هوش مصنوعی به هیاتهای ورزشی کمک میکند تا تصمیمات مالی مبتنی برداده بگیرند و استفاده از این فنّاوریها میتواند به بهبود کارایی و شفافیت مالی در هیاتهای ورزشی منجر شود و زمینهساز موفقیتهای بیشتر در عرصههای مختلف ورزشی شود. |
|
Claude |
فنّاوریهای پیشرفته هوش مصنوعی میتوانند در ارتقاء الگوی مدیریت مالی در هیأتهای ورزشی نقش مهمی ایفا کنند. با استفاده از الگوریتمهای یادگیری ماشین و پردازش دادههای بزرگ، میتوان الگوهای مالی، رفتار ذینفعان و عوامل مؤثر بر درآمدزایی را شناسایی کرد و بر این اساس برنامهریزی و تصمیمگیری بهتری انجام داد. با این حال، بهکارگیری این فناوریها نیازمند سرمایهگذاری در زیرساختها، آموزش نیروی انسانی و مدیریت دادههای باکیفیت است. همچنین باید به مسائل امنیتی، حریم خصوصی و اخلاقی توجه ویژهای شود. |
|
Google Gemini |
فنّاوریهای پیشرفته هوش مصنوعی میتوانند انقلابی در مدیریت مالی هیاتهای ورزشی ایجاد نماید و الگوی تکامل آن را بهطور چشمگیری ارتقاء دهند. هوش مصنوعی میتواند با پیشبینی دقیقتر درآمد و هزینه و ارائه گزارشدهی مالی خودکار و ابزارهای ممیزی لحظهای، عملیات مالی را بهینه کند و همزمان شناسایی و پیشگیری از تقلب و پاسخگویی خود را بهینه نمایند. پیادهسازی فنّاوریهای هوش مصنوعی در هیاتهای ورزشی با چالشهایی مانند هزینههای بالا، نیاز به تخصص فنی و نگرانیهای مربوط به حریم خصوصی دادهها همراه است. باوجوداین چالشها، مزایای بالقوه هوش مصنوعی برای ارتقاء مدیریت مالی هیاتهای ورزشی بسیار زیاد است و انتظار میرود که این فناوری در آینده نقش پررنگتری در این حوزه ایفا کند. |
|
Mistral |
هوش مصنوعی میتواند تأثیر قابلتوجهی بر مدیریت مالی هیاتهای ورزشی داشته باشد. برخی از راههای اصلی که فنّاوریهای پیشرفته هوش مصنوعی میتوانند الگوی تکامل مدیریت مالی در این حوزه همچون شناسایی الگوهای پنهان در دادههای مالی، خودکارسازی وظایف تکراری حسابداری و گزارشدهی، مدلسازی سناریوهای مختلف مالی و ردیابی خودکار تراکنشهای مشکوک را ارتقا دهند |
|
LLaMA |
فنّاوریهای پیشرفته هوش مصنوعی میتوانند الگوی تکامل مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی را به طرق همچون پیشبینی مالی و برنامهریزی سرمایهگذاری و با سلامت مالی بلندمدت ارتقاء دهند و میتواند بینشهای مبتنی بر هوش مصنوعی همچنین به پایداری مالی و رشد بیشتر سازمانها کمک میکند. |
|
Command-R |
الگوریتمهای هوش مصنوعی میتوانند با شناسایی الگوهای غیرعادی در تراکنشهای مالی، به تشخیص و پیشگیری از تقلب و سوء استفادههای مالی کمک کنند و با تحلیل دادههای مالی و غیرمالی، به ارزیابی ریسکهای مالی و عملیاتی هیاتهای ورزشی کمک کند. |
مصاحبه با این شش مدل زبانی تا حد اشباع نظری ادامه یافت. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از رویکرد ساخت گرایانه چارمز انجام شد که شامل چهار فرآیند کلیدی کدگذاری اولیه، کدگذاری متمرکز، کدگذاری محوری و کدگذاری نظری بود (ملوگتا[32] و همکاران، 2017: 12). در طی فرآیند جمعآوری و تجزیهوتحلیل دادهها، مصاحبهها ابتدا با استفاده از هوش مصنوعی تاک بات (کدگذاری اولیه، مرحله کشف رابطه، مرحله تجزیهوتحلیل رابطه، تفسیر رابطه و تحلیل رابطه کدها)، سپس به جهت تایید کدها، محققین کدهای استخراجی را بازکدگذاری نمودند. همچنین در طی جمعآوری دادهها و تجزیهوتحلیل، یک رویکرد مقایسهای مداوم به کار گرفته شد. این روش تکراری شامل بررسی و مقایسه مستمر دادهها و کدگذاری در تمام مراحل تحلیل بود. با پیشرفت کار، مفاهیم و نظریههای جدیدی شکل میگرفت و این روند بهطور پیوسته بهروزرسانی و اصلاح میشد (چوتنتای[33]، بیرکس[34] و فرانسیس[35]، 2019: 4). در فرآیند تحلیل، محققان با ثبت یادداشتهای متعدد، به بررسی و توسعه طبقهبندیها و مفاهیم پرداختند و ارتباطات پیچیدهای بین دادههای مختلف برقرار کردند. این رویکرد تأملی، به شفافسازی و تقویت پایههای نظری الگوی توسعه مدیریت مالی انجامید. همچنین سوالات تضمین کرد که تحقیق، همواره بر اساس دادههای موجود پیش رود. پژوهشگران برای اطمینان از روایی و پایایی پژوهشهای کیفی از راهبردهای ممیزی پژوهشی (اعتبار[36]، قابلیت اعتماد[37]، تأیید پذیری[38] و انتقالپذیری[39]) در فرآیند پژوهش مدنظر استفاده نمود (پوئرتا[40] و گارسیا[41]، 2024). به جهت ممیزی اعتبار این پژوهش از تأیید دو داور مستقل بهره برد. این داوران، بدون منفعت شخصی، نظارت و مشاورهای ارزشمند را در اختیار پژوهشگر قرار دادند. همچنین جهت قابلیت اعتماد آن راهکار های از مصاحبه عمیق با مدل های زبانی هوش مصنوعی، نظرخواهی از کارشناسان ورزشی و تحلیل متون موجود در زمینه مدیریت مالی و هوش مصنوعی استفاده گردید تا تنوع در منابع داده به افزایش روایی کمک نماید و به جهت تأیید پذیری پژوهش پس از کدگذاری دادهها توسط سه متخصص، از روش توافق کدگذاران استفاده شد. نتایج نشان داد که ضریب پایایی کاپای کوهن[42] بین ارزیابها و پژوهشگر در مصاحبهها 0.9 بود که بیانگر ۸۲% تا ۱۰۰% اعتبار تحلیل کیفی (کارلتا[43]، 1996) می باشد. یک روش مهم دیگر، مثلثسازی با نظرات متخصصان بود. در این روش، نتایج حاصل از هوش مصنوعی با سناریوهای واقعی مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی مقایسه شد تا اطمینان حاصل شود که مدلها با واقعیتهای عملی همخوانی دارند، این مقایسه، اعتبار و قابلیت اعتماد مدلها را تقویت کرد. علاوه بر این، مشاوره با مدیران و تحلیلگران مالی در صنعت ورزش، به تأیید و اعتبارسنجی بینشهای حاصل از مدلهای هوش مصنوعی کمک کرد. این تعامل با متخصصان، به بهبود دقت و کارایی مدلها و تضمین کاربرد عملی آنها در دنیای واقعی انجامید. لازم به ذکر است تمام پروتکلهای اخلاقی مرتبط در طول مطالعه رعایت شد و همچنین شناسه اخلاق پژوهش برابر با IR.IAU.KHUISF.REC.1403.334 مصوب گردید. تا از انطباق با کدهای اخلاقی لازم و دستورالعملهای مدیریت دادهها اطمینان حاصل شود. با توجه به استفاده نوآورانه از مدلهای هوش مصنوعی بهعنوان منابع اصلی داده، گروه پژوهشی اطمینان حاصل کرد که خروجیهای هوش مصنوعی بهصورت متقابل بررسی و با شیوههای مالی واقعی همراستا هستند.
یافتههای پژوهش
این تحقیق، مصاحبهها با استفاده از رویکرد ساختگرای نظریه دادهبنیاد مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتند. یک نمونه از روش تجزیهوتحلیل دادهها در جدول 2 آورده شده است.
جدول2. کدگذاری در رویکرد ساختگرا
|
متن مصاحبه |
کدگذاری تاک بات |
ضریب همبستگی |
کدگذاری اولیه |
کدگذاری متمرکزشده |
کدگذاری محوری |
|
"یکی از چالشهای اصلی ما در توسعه و بهبود مدیریت مالی در هیات های ورزشی این است که برنامهریزی بودجهبندی برمبنای منطقی انجام نمیشود. گاهی اوقات به دلیل نبود تحلیلهای دقیق، بودجهریزی بهدرستی تخصیص نمییابد و به همین دلیل مجبور به تغییر مداوم برنامههای مالی میشویم. این مساله باعث کاهش کارایی در تصمیمگیریهای مالی میشود." |
- چالشهای مدیریت مالی |
-0.8
|
- ضعف بودجهبندی |
- الگوی بودجهریزی |
- ناکارآمدی الگوی بودجهریزی |
|
"بسیاری از سازمانها به دنبال بهبود جریان نقدی، کاهش خطرات و دسترسی به اهداف سازمانی خود، اپلیکیشنهای مبتنی بر هوش مصنوعی را در سیستمهای ERP[44] خود ادغام میکنند. با ادغام هوش مصنوعی در سیستمهای ERP، سازمانها قادر خواهند بود بهطور دقیقتری پیشبینی کنند و بهترین تصمیمات را بگیرند استفاده از هوش مصنوعی، این سیستمها قادر به تصحیح خطاهای احتمالی هستند و به کاهش خطرات و هزینههای مرتبط با عملیات کسبوکار کمک میکنند" |
- ادغام هوش مصنوعی |
0.8
|
- ادغام هوش مصنوعی |
- بهبود اثربخشی کسبوکارهیات |
- سیستم مدیریت فرآیندهای اساسی و یکپارچگی اطلاعات |
بر اساس ماهیت غیرخطی تحقیق کیفی، فرآیند کدگذاری چندین بار تکرار شد و درنهایت طبقات و مقولههای کامل و جامعی ایجاد شد. ابتدا با استفاده از هوش مصنوعی تاک بات 220 کد از جملات استخراج گردید و پس از تکرار کدگذاری توسط پژوهشگران از مصاحبههای اجراشده و حذف موارد تکراری و نامرتبط، 240 مقوله اولیه شناسایی شد. سپس طی کدگذاری متمرکز، 28 کد به دست آمد و درنهایت بهعنوان 10 کد محوری طبق جدول 3 ارائهشده است.
جدول3. کدگذاری و شکلگیری محورهای اصلی
|
مدلی زبانی هوش مصنوعی |
کدگذاری اولیه |
کدگذاری متمرکزشده |
کدگذاری محوری |
|
ChatGPT Google Gemini GPT-4 |
- شفافیت گزارشهای مالی ماهانه - گزارشهای مالی دقیق دورهای - دسترسی دیجیتالی به اطلاعات مالی - کنترل خطاهای مالی در حسابرسی -استفاده از حسابداری تعهدی |
-بهبود افشا در گزارشدهی مالی |
سلامت مالی و پاسخگویی |
|
GPT-4 LLaMA |
- بازرسیها و حسابرسیهای دورهای - اجرای حسابرسی مستقل |
- افزایش نظارت مالی |
|
|
GPT-4 |
-رعایت استانداردهای حسابداری بخش عمومی گزارشهای شفاف بین اداره مالیات، کار و ذیحسابها - استانداردسازی گزارشگری درونسازمانی - ویژگیهای هیأت مدیره |
- بهبود ارتباطات مالی |
|
|
GPT-4 |
- نرمافزارهای حسابداری مورد تائید ارگانهای مختلف ازجمله اداره مالیات، کار و ذیحسابها -مدیریت مخاطرات از طریق اسناد قانونی شفافسازی |
- ابزارهای نظارتی آنلاین |
بهبود افشا در گزارشدهی مالی |
|
Claude |
- گزارش عملکرد روزانه و ماهانه |
- گزارشهای عملکرد مالی |
|
|
GPT-4 Mistral Command-R |
- رهگیری دقیق هزینهها |
- مدیریت جریانهای ورودی و خروجی مالی |
|
|
Claude |
- گزارشدهی مالی ماهانه |
- بهبود سیستمهای گزارشدهی |
|
|
GPT-4 Mistral |
- استفاده از روشهای بینالمللی تعهدی - اراته گزارشهای مالی به هیات رئیسه و ذینفعان |
- استانداردسازی روشهای حسابداری |
|
|
ChatGPT LLaMA |
- پیوند سیستمهای حسابداری با سیستمهای مدیریت مالی |
- یکپارچهسازی سیستمهای گزارشدهی |
|
|
ChatGPT LLaMA |
- بودجهبندی بهینه عملیاتی - شکلدهی چارچوب و ردیفهای ساختاری بودجه عملیاتی |
- تخصیص بودجه کارآمد |
برنامهریزی بودجه عملیاتی |
|
ChatGPT Mistral |
- پیشبینی درآمدهای سال مالی هیات - تعیین مرجع و معیار برای اولویتهای هزینهای سازمان |
- پیشبینی مالی |
|
|
GPT-4 Google Gemini |
- تقسیم بودجه پروژه |
- بودجهریزی پروژهها |
|
|
GPT-4 |
- تحلیل هزینههای ثابت و متغیر |
- تخمین هزینهها |
|
|
ChatGPT Mistral Command-R |
- تحلیل درآمد سالانه با مبنای تعهدی -بررسی درآمدهای سالانه با مبنای تعهدی -ارزیابی هزینههای دورهای با مبنای تعهدی -بررسی تغییرات درآمدی |
- تحلیل روندهای مالی |
تحلیل دادههای مالی با مبنای تعهدی |
|
GPT-4 Google Gemini |
- الگوریتمهای دادهکاوی |
- استفاده از فنهای دادهکاوی |
|
|
Claude LLaMA |
- تحلیل ترازنامهها |
- تحلیل دقیق صورتهای مالی |
|
|
GPT-4 Google Gemini Command-R |
- تحلیل ریسکها |
- شناسایی ریسکهای مالی |
مدیریت ریسکهای مالی |
|
GPT-4 LLaMA |
- تدوین برنامههای مقابله |
- تدوین استراتژیهای کاهش ریسک |
|
|
ChatGPT Command-R |
- پیشبینی رویدادهای بحرانی پیشبینی شرایط اضطراری مالی- -تحلیل سناریوهای احتمالی درآمد |
- ارزیابی سناریوهای مالی |
|
|
ChatGPT |
- مدیریت جریان ورودی و خروجی |
- کنترل جریان نقدینگی |
مدیریت جریان وجوه نقد |
|
GPT-4 Google Gemini |
- مدیریت نقدینگی اضافی |
- بهینهسازی نقدینگی |
|
|
GPT-4 |
- تحلیل هزینههای اضافی |
- کاهش هزینههای غیرضروری |
مدیریت هزینهها و بهبود فرآیندها |
|
ChatGPT Mistral |
- بهینهسازی منابع موجود |
- تخصیص منابع کارآمد |
|
|
ChatGPT Command-R |
-بکار گیری افراد متخصص در خزانهداری -تجربه مندی کارکنان - آموزش
|
-تخصیص کارکنان امور مالی
|
سرمایه انسانی |
|
Command-R |
-انطباق مجریان واحد مالی با قوانین - رصد مداوم شرایط مالی در حسابرسی داخلی - احراز شرایط پسا مدیریت مالی |
-ساختار مالی |
|
|
GPT-4 |
- تحلیل بازارهای بالقوه |
- شناسایی فرصتهای سرمایهگذاری |
سرمایهگذاری و حامیان مالی |
|
Claude Google Gemini Command-R |
- شناسایی حامیان مالی -تأمین مالی با راهبردهای مبتنی بر اماکن -تأمین مالی با راهبردهای مبتنی بر مشارکت -تأمین مالی با راهبردهای مبتنی بر هدایا |
- تأمین منابع مالی جدید |
|
|
ChatGPT Mistral LLaMA |
- استفاده از هوش مصنوعی در تحلیلهای مالی - بهرهگیری از الگوریتمهای هوش مصنوعی برای تحلیل مالی - استفاده از سیستمهای پیشرفته تحلیل دادههای مالی - پیادهسازی ابزارهای خودکار تحلیل مالی -فناوری بلاکچینها در حوزه مالی |
- پیادهسازی فنّاوریهای جدید
|
استفاده از فنّاوریهای پیشرفته مالی بر بستر بلاک چین |
|
GPT-4 LLaMA |
- تحلیل مالی سامانمند |
- بهینهسازی فرآیندهای مالی با فناوری |
پس از واکاوی در مقولههای مربوط به الگوی توسعه مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی، 10 محور اصلی شناسایی گردید. محورها بهصورت زنجیرهای و بههمپیوسته هستند و هر محور به تقویت محورهای دیگر کمک میکند. سلامت مالی و پاسخگویی بهعنوان اولین گام، بستری ایجاد میکند که تمامی اطلاعات مالی بهطور دقیق و منظم ثبت و گزارش شوند، سپس، بهبود افشا در گزارشدهی مالی به هیات ها امکان میدهد تا این اطلاعات را مدیریت کرده و از صحت آنها اطمینان حاصل کند، برنامهریزی بودجه عملیاتی به هیاتهای ورزشی کمک میکند تا منابع خود را بهصورت استراتژیک تخصیص دهند و تحلیل دادههای مالی با مبنای تعهدی نتایج حاصل از این بودجهبندی بر مبنای تعهدی بودن آن ارزیابی میکند، مدیریت ریسکهای مالی بهعنوان عنصری حیاتی، ریسکهای احتمالی را شناسایی و مدیریت میکند. مدیریت جریان وجوه نقد میتواند به بهبود عملکرد در هیات های ورزشی کمک شایانی انجام مینماید و مدیریت هزینهها و بهبود فرآیندها را بهصورت دقیق و استاندارد ارائه نماید و باعث میشود در کنار آن، سرمایه انسانی در سیستم شکوفا گردد و باعث ایجاد سرمایهگذاری و تأمین منابع مالی برای هیات های ورزشی گردد، استفاده از فناوریهای پیشرفته مانند هوش مصنوعی بر بستر بلاک چین میتواند رهگیری همه درآمدها و هزینهها در بلوکهای بلاک چین انجام دهد و مدلهای زبانی بزرگ به تحلیل دقیقتر دادهها، پیشبینیهای بهتر و تصمیمگیریهای مالی هوشمندانه کمک میکند. درنهایت، تفاوت در رویکردهای مالی هیات های ورزشی (همگانی و قهرمانی) به این هیاتها امکان میدهد تا الگوی توسعه مدیریت مالی خود را تنظیم و بهینهسازی کنند. شکل 1، الگوی توسعه مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی، مبتنی بر مدلهای زبانی هوش مصنوعی را نشان میدهد.
شکل 1. الگوی توسعه مدیریت مالی در هیات های ورزشی با بهکارگیری مدلهای زبانی هوش مصنوعی
بحث و نتیجهگیری
مدیریت مالی یکی از چالشهای اساسی برای حفظ ثبات و رشد بلندمدت هیاتهای ورزشی است. با توجه به نوسانات مالی و محدودیت منابع، این نوع سازمانهای ورزشی نیازمند مدل مؤثر و بهروز برای مدیریت مالی خود هستند، زیرا در صورت عدم تهیه صورتهای مالی بر اساس فعالیتهای مالی هیات های ورزشی موجب ارائه گزارش نامناسب به ذینفعان خواهند شد (فیصل صلال و همکاران، 2019). استفاده از فناوریهای پیشرفته، ازجمله هوش مصنوعی و مدلهای زبان، میتواند به بهبود شفافیت، دقت برنامهریزی بودجه و مدیریت ریسک مالی کمک کند. در این تحقیق تلاش شد تا بر اساس تحلیل دادههای هوش مصنوعی، الگوی توسعه مدیریت مالی هیاتهای ورزشی طراحی شود تا بتواند به چالشهای مالی هیاتهای ورزشی بهطور مؤثر پاسخ دهد.
پس از بررسی و تجزیهوتحلیل دادههای جمعآوریشده، 10 محور اصلی در الگوی توسعه مدیریت مالی هیاتهای ورزشی شناسایی شد. هر یک از این محورها بهطور مستقیم یا غیرمستقیم بر عملکرد مالی هیاتهای ورزشی تأثیر میگذارد. این حوزهها شامل سلامت مالی و پاسخگویی، بهبود افشا در گزارشهای مالی، برنامهریزی بودجه عملیاتی، تجزیهوتحلیل دادههای مالی با استفاده از روش حسابداری تعهدی، مدیریت ریسک مالی، مدیریت جریان نقدینگی، مدیریت هزینه و بهبود فرآیند، سرمایه انسانی، سرمایهگذاری و پشتیبانها میباشد. همچنین استفاده از فناوریهای مالی پیشرفته مبتنی بر بلاک چین و رویکرد مالی هیاتهای ورزشی به توسعه فرآیندهای مالی، افزایش کارایی و بهرهوری آنها کمک مینماید. در ادامه این محورها مورد بررسی و تبیین قرارگرفته و پیشنهادها عملیاتی ارائه خواهد گردید.
سلامت مالی بهعنوان اولین و اساسیترین گام هر مدل مدیریتی، بستر لازم را برای جمعآوری، گزارشدهی و تجزیه و تحلیل دقیق اطلاعات مالی فراهم میکند. همان گونه که مدل زبانی ChatGPT اشاره داشت: «سلامت مالی به عنوان یک مولفه کلیدی در مدلهای مدیریتی به شمار میآید و به هیاتها این امکان را میدهد که به طور مؤثر اطلاعات مالی را جمعآوری، گزارشدهی و تحلیل کنند». ظهیر و همکاران (2024) اشاره داشتند که سلامت مالی نیاز به تجزیهوتحلیل سامانمند اطلاعات دارد.
شفافیت مالی در هیاتهای ورزشی، نهتنها به افزایش اعتماد ذینفعان و حامیان مالی کمک میکند، بلکه قدرت پاسخگویی به حسابرسان، بازرسان ادارات کار و امور مالیاتی را دارند و امکان نظارت بر جریانهای مالی دقیق را فراهم مینماید. همان گونه که مدل زبانی Gemini نشان داد: «شفافیت مالی در هیات های ورزشی برای تقویت اعتماد میان ذینفعان و حامیان مالی و همچنین تضمین پاسخگویی در مدیریت مالی اهمیت دارد. این شفافیت نه تنها موجب افزایش اعتماد ذینفعان میشود». لذا پیشنهاد می گردد با بکارگیری مشاوران حوزه مالیاتی و ایجاد امکان نظارت مؤثر بر جریانهای مالی و رعایت مقررات مربوطه این مقوله تقویت گردد.
یکی از مهمترین چالشهای پیش روی بسیاری از هیاتهای ورزشی، فقدان گزارشگری مالی صحیح است که منجر به تصمیمگیریهای ضعیف میشود. همانطور که توسط ژانگ و همکاران (2025) نشان داده سلامت مالی میتواند از خطاهای مالی و فساد جلوگیری کند و عاملی کلیدی در ارتقای کارایی مالی سازمانهای ورزشی است (گودرزی، 1396). همان گونه که مدل زبانی Command-R ارائه کرد: «کیفیت پایین گزارشگری مالی می تواند منجر به عدم پاسخگویی و سوء مدیریت شود که در نهایت فساد را تقویت می کند». لذا پیشنهاد می گردد مدیران و خزانهداران هیات های ورزشی با آشنایی و بروزرسانی سیستم های حسابداری در هیات های ورزشی مبتنی بر هوش مصنوعی از جمله استفاده از نرم افزار فین تک که اخیرا در برخی هیات ها مورد استفاده قرار گرفته است به بهبود کیفیت گزارشگری مالی دست یابند.
بهبود افشای اطلاعات مالی بهطور مستقیم با شفافیت مالی مرتبط است و تضمین میکند که اطلاعات جمعآوریشده بهدرستی و دقیق تجزیهوتحلیل میشود. این بخش به هیاتها کمک میکند تا از صحت دادهها اطمینان حاصل کنند و هرگونه ناهنجاری را شناسایی و اصلاح کنند. بدون یک سیستم نظارتی کارآمد، حتی دقیقترین اطلاعات مالی را میتوان بهاشتباه تفسیر کرد و تصمیمات ضعیفی گرفت. همان گونه که مدل زبانی Mistralاشاره داشت: « تقویت افشای اطلاعات مالی برای افزایش شفافیت مالی و تضمین تحلیل دقیق دادهها امری ضروری است. سیستمهای نظارتی کارآمد به تفسیر درست دادههای مالی کمک میکنند و از بروز تصمیمگیریهای نادرست جلوگیری مینمایند». برای بهبود نظارت و کنترل مالی، میتوان نرمافزار حسابداری و مالی پیشرفتهای را پیادهسازی کرد که در صورت مشاهده ناهنجاریها هشدار دهد. همانطور که الزوبی و همکاران (2024) اشاره کردند نظارت مؤثر و پیشگیرانه میتواند از بسیاری از بحرانهای مالی جلوگیری کند.
معمولاً بودجهبندی عملیاتی یک هیات ورزشی برای یک دوره زمانی مشخص معمولاً یکساله، برنامهریزی، تعیین و کنترل میشود و به هیاتها کمک میکند تا منابع مالی خود را بهطور بهینه تخصیص دهند و از اتلاف منابع جلوگیری کنند. برنامهریزی مالی دقیق میتواند به کاهش هزینههای غیرضروری و افزایش کارایی مالی هیاتهای ورزشی کمک کند. مدل زبانی Gemini اذعان کرد: «شیوه های بودجه بندی موثر و مدیریت هزینه به سازمان ها اجازه می دهد منابع مالی خود را با اهداف استراتژیک هماهنگ کنند و در نهایت منجر به بهبود عملکرد عملیاتی شود». در سازمانهای ورزشی که اغلب با محدودیت منابع مواجه هستند، مدیریت خوب بودجه میتواند ضامن بقا و موفقیت بلندمدت باشد. استفاده از فناوریهای جدید، ازجمله هوش مصنوعی، میتواند به پیشبینی دقیقتر بودجه و تخصیص بهینه منابع کمک کند (وانگ و همکاران، 2024). به هیاتها پیشنهاد میشود از ابزارهای پیشرفته پیشبینی مالی از جمله نرمافزارهای تخصصی مالی مانند SAP، Oracle استفاده کنند، تا بتوانند منابع مالی خود را با دقت بیشتری تخصیص دهند. علاوه بر این، تدوین بودجهبندی مبتنی بر عملیات سیاستهای مالی بلندمدت امکان تعدیل در مواقع بحران پیدا میکند.
تجزیهوتحلیل دادههای مالی با استفاده از روش تعهدی یکی از الزامات مهم در همه کشورهای جهان و یکی از استانداردهای حسابداری بینالمللی است، زیرا درآمدها در زمان تحقق و هزینهها در زمان تعهد یا ایجاد آنها شناسایی میشود و در دفاتر ثبت میشوند (رضائیانجویباری، 2022). این مبنا از اصل تطبیق هزینه با درآمد پشتیبانی میکند که با توجه به اصل تطبیق درآمد و هزینههای مربوط به یک رویداد مالی، باید در همان دوره وقوع ثبت و گزارش شود. Command-R بیان نمود: «انطباق با استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی (IFRS) میتواند به افزایش کیفیت گزارشگری مالی در ایران منجر گردد». با انجام این کار میتوان سود و زیان کامل یک رویداد مالی را در طول سال مالی گزارش کرد. این به هیاتها ورزشی اجازه میدهد تا عملکرد مالی خود را در دورههای مختلف ارزیابی کرده و کمبودهای موجود را شناسایی کنند. در نتیجه تجزیهوتحلیل دادهها باید بر اساس دادههای دقیق و بهروز می شود. برای عملیاتی کردن این حوزه، پیشنهاد میشود که مدیران هیاتهای ورزشی با استفاده از نرم افزار حسابداری چارگون دادههای مالی خود را جمعآوری کنند و از این طریق دادههای مالی را تحلیل نمایند. علاوه بر این، ایجاد گروههایی از کارشناسان تحلیل مالی میتواند دقت تحلیلها را افزایش داده و تصمیمات مالی را بهبود بخشد.
مدیریت ریسک مالی یکی از مهمترین عوامل پیشگیری از بحرانهای مالی است و نشاندهنده حرکت شرکتها به سمت ساختار بهینه سرمایه است (رستمی، مهرآور و کارگر، 2021). هیاتهای ورزشی به دلیل اتکا به منابع مالی محدود و نوسانات درآمدی ناشی از رویدادهای ورزشی و اردوهای آموزشی همواره در معرض خطرات مالی قرار دارند. همان گونه که مدل زبانی Claude ارائه کرد: «ورزش در ایران با توجه به کمبود منابع مالی و نوسانات درآمدی، با چالشهای مالی قابل توجهی مواجه است». یک برنامه جامع مدیریت ریسک میتواند شامل شناسایی ریسکهای بالقوه، ارزیابی آنها و توسعه استراتژیهای کاهش ریسک باشد و به هیاتها پیشنهاد میشود از ابزارهای تحلیل سناریو و شبیهسازی برای شناسایی و مدیریت ریسکهای مالی همچون نرم افزارهای IMS استفاده کنند. علاوه بر این، همانطور که رحمانی و همکاران (2022) پیشنهاد نمودهاند: توسعه برنامههای بیمه مالی برای رویدادهای ورزشی و آموزش و ایجاد صندوقهای اضطراری میتواند به کاهش اثرات بحرانهای مالی کمک کند.
مدیریت سطح وجه نقد همواره یکی از پیچیدهترین و دشوارترین تصمیمات مدیریت در سطح شرکت و بهتبع آن در سطح کل اقتصاد است (کرمی و همکاران، 2021). مدیریت جریان نقدی به هیاتها این امکان را میدهد که ورودی و خروجیهای نقدی خود را بهدقت کنترل کنند و از کسری نقدینگی جلوگیری کنند. همان گونه که مدل زبانی LLaMA اذعان کرد: «مدیریت جریان نقدی به هیاتها این امکان را میدهد که خطرات مرتبط با جریانهای نقدی را کاهش دهند و از طریق استفاده از بدهی، تأمین مالی لازم را فراهم کنند». یکی از چالشهای هیاتهای ورزشی مدیریت جریان نقدینگی است، بهویژه در دورههایی که درآمدها در نوسان است. پیشنهاد میشود که هیاتها برنامههای مالی دقیقی برای مدیریت جریان نقدی داشته باشند و از ابزارهای پیشبینی نقدینگی برای جلوگیری از کمبود نقدینگی استفاده کنند. علاوه بر این، بنا به پیشنهاد تابوک (2021) ایجاد یک برنامه ذخیره نقدی میتواند به مدیریت بهتر نقدینگی کمک کند. این سیستمها باید بهگونهای طراحی شوند که بتوانند با سایر سیستمهای مالی ادغام شوند و گزارشهای دقیق و قابلاعتماد تولید کنند. به هیاتها پیشنهاد میشود از نرمافزار حسابداری پیشرفته و یکپارچه همچون سرویس مدیریت تنخواهداری و هزینههای شرکت و پروژه استفاده کنند که امکان یکپارچگی با سایر سیستمهای مالی را فراهم میکند.
سرمایه انسانی با توجه به تغییرات قابلتوجه در محیطهای سازمانی اجتماعی و تشدید رقابت در دنیای امروز، سازمانها فراتر از جذب نیرو و تلاش برای حفظ و توسعه افراد برای هدایت به فرآیندهای فعلی و آینده خود هستند (خسروی، 2023). مدیران به دنبال سرمایههای جدید تحت عنوان سرمایه انسانی هستند، به جرأت میتوان گفت سرمایه انسانی عاملی است که بیش از هر عامل دیگری بر رشد و بقای یک سازمان تأثیر میگذارد. همان گونه که مدل زبانی Claude بیان نمود: «تحقیقات نشان میدهد که سرمایه انسانی بهطور مثبت بر عملکرد مالی هیات های ورزشی از طریق ارتقاء نوآوری و بهبود عملکرد عملیاتی تأثیرگذار است». بنابراین، در توسعه مدیریت مالی، سرمایه انسانی یک نگرش اقتصادی است و افراد سرمایهگذاران اجتماعی قلمداد میگردد که با تحصیل، کسب مهارت و تجربه حرفهای، صاحب دانش و تواناییهایی میشوند و قادر به ایجاد ارزشافزوده، ابتکار و نوآوری هستند (طاهری، اجدادی، 2024). علاوه بر این، پیشنهاد میگردد هیات های ورزشی دورههای آموزشی برای کارکنان بخش مالی با کمک ادارات ورزش و جوانان، سازمان بازرسی و ادارات مالیاتی برگزار نمود تا موجب تقویت مهارتهای نظارتی و حسابرسی آنها گردید و درنتیجه میتواند اثرات مثبتی بر توسعه عملکرد مالی هیاتها داشته باشد.
وظیفه تامین منابع مالی و سرمایه لازم برای اجرای برنامههای تدوینشده در چارچوب مدیریت مالی دولت، استفاده از خزانه عمومی بر اساس ردیفهای مصوب و فرآیند بودجه است (کامیاب، سلطان حسینی، رحیمی، 2023). همان گونه که مدل زبانی Claude ارائه داد: «بودجه بندی به عنوان ابزاری اساسی برای برنامه ریزی عملیاتی، تاکتیکی و استراتژیک در سازمان های ورزشی عمل می کند». در هیات های ورزشی بنا به ثبت آنها بهعنوان شرکتهای بخش خصوصی دارای محدویت بخصوص منابع مالی هستند و همچنین شرایط اقتصادی فعلی، یکی از اصلیترین ابزارهای رشد و توسعه هیاتهای ورزشی تامین منابع مالی است. مدیران هیاتهای ورزشی با توجه به استثناء قانونی در مورد عقد قرارداد هیاتهای ورزشی با حامیان مالی میتوانند از مبلغ دریافتی حامیان مالی بدون بار مالیاتی استفاده کنند و بنابراین هیاتها باید بتوانند فرصتهای سرمایهگذاری مناسب را شناسایی و منابع مالی جدید جذب کنند، همچنین فرصتهای سرمایهگذاری را بهطور مرتب بررسی کنند و با جذب سرمایهگذار و حامی، منابع مالی خود را افزایش دهند. علاوه بر این، تدوین استراتژیهای تامین مالی از طریق روشهای مختلف مانند برگزاری رویدادها، حمایت مالی و سرمایهگذاریهای بلندمدت میتواند مؤثر باشد.
استفاده از فناوریهای مالی پیشرفته ازجمله هوش مصنوعی و تجزیهوتحلیل دادههای بزرگ نقش مهمی در بهبود فرآیندهای مالی هیاتهای ورزشی دارد. این فناوریها کمک میکند تا دادههای مالی خود را با دقت بیشتری تجزیهوتحلیل کنند و تصمیمات بهینهتری بگیرند. همان گونه که مدل زبانی Command-R اشاره نمود: «تحولات جدید در فناوریهای تحلیل دادهها امکان تصمیمگیری مؤثرتر و پیشبینیهای دقیقتر را در حوزههای گوناگون فراهم میکند». همانطور که ژانگ و همکاران (2025) اشاره کردند استفاده از فناوریهای جدید در تجزیهوتحلیل دادهها میتواند منجر به تصمیمگیریهای بهتر و پیشبینیهای دقیقتر شود. یکی از مهمترین فناوریهای موجود در کشورهای بزرگ، فناوری بلاک چین است که از فناوریهای غیرمتمرکز و رمزنگاری برای ذخیره تاریخچه تمام تراکنشهای داراییها در یک دفتر کل استفاده میکند و قابلحذف یا تغییر نیست و بلکه در یک بلوک جدید اطلاعات تاریخچه تغییرات ثبت میگردد. به همین منظور به هیاتها پیشنهاد میشود از نرمافزار هوش مصنوعی مانند Tableau و ابزارهای تجزیهوتحلیل کلان داده برای بهینهسازی فرآیندهای مالی آنها استفاده نمایند و همچنین آمادهسازی لازم را برای ورود به دنیای فناوری بلاک چین را فراهم نمایند.
یکی از نکات مهم الگوی توسعه مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی، تفاوت رویکردهای مالی هیاتهای ورزشی با سایر سازمانهای ورزشی است. در این نوع سازمانها، ورزش به سطوح همگانی و قهرمانی تقسیم میشوند و هر سطح نیازها و ساختارهای مالی خاص خود را دارد. این الگو باید بهگونهای تطبیق نمود که بهطور خاص شرایط مالی خاص هر سطح ورزشی را در نظر بگیرد. ورزش همگانی با چالشها و نیازهای مالی متفاوتی نسبت به ورزش قهرمانی مواجه میباشد و این تفاوتها باید در برنامهریزیها و راهبردهای مالی در نظر گرفته شوند. در ورزش قهرمانی، هیاتها به الگوهای مالی پیشرفتهتر و پیچیدهتری نیاز دارند، زیرا منابع مالی بیشتری را مدیریت میکنند و باید به برنامهریزی بودجه، مدیریت ریسک و استفاده از فناوریهای پیشرفته توجه بیشتری داشته باشند تا بتوانند در محیط رقابتی ورزشهای قهرمانی سطح بالا موفق شوند. بنابراین، هدف اصلی این الگو، نشاندادن این نکته است که الگوی توسعه مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی با سایر سازمانهای ورزشی، با توجه به نوع و سطح ورزش متفاوت است. پیشنهاد میشود که هیاتهای ورزشی با توجه به سطح فعالیت خود، استراتژیهای مالی متناسب و ویژهای تدوین کنند و در هر سطح، سیاستهای مالی خاصی برای بهبود کارایی و جذب منابع به کار گرفته شود. همچنین، استفاده از مدلهای فناوری میتواند به بهینهسازی منابع مالی و افزایش کارایی در هر یک از این سطوح کمک کند. الگوی توسعه مدیریت مالی در هیاتهای ورزشی چارچوب جامعی برای بهبود فرآیندهای مالی سازمانها ارائه میدهد. این الگو با تمرکز بر شفافیت مالی، نظارت و کنترل، برنامهریزی بودجه عملیاتی، مدیریت ریسکها و بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته، به سازمانها کمک میکند تا منابع مالی خود را بهصورت بهینه مدیریت کرده و از بحرانهای مالی جلوگیری کنند. استفاده از این الگو میتواند به تطبیق و بهبود استراتژیهای مالی بر اساس نیازهای خاص هر حوزه کمک کند. درمجموع فرایند ارائهشده در پژوهش حاضر بخشهای موردنیاز چرخه مدیریت مالی در هیات های ورزشی را با کمک مدلهای زبانی مشخص مینماید و دانش کاربردی هر حوزه را با توجه به ماهیت اصلی هیات ها مشخص مینماید تا با تشخیص صحیح در این حوزه، چرخه مالی نه به مدیریت دولتی شبیه شود و نه به مدیریت بازرگانی و صنعتی، بلکه تنها مختص مدیریت ورزشی گردد و بتواند به بهبود کارایی مالی هیاتهای ورزشی کمک کنند. همچنین، این الگو با در نظر گرفتن تفاوتهای مالی بین هیاتهای ورزشی با سایر سازمانهای ورزشی، بهینهسازی فرآیندهای مالی را بر اساس ماهیت و سطح ورزش تسهیل نماید. لذا پیشنهاد می گردد هیاتهای ورزشی با پیادهسازی این الگو میتوانند شفافیت مالی بیشتری ایجاد کرده و از مزایای سرمایهگذاری و تأمین مالی بهتری بهرهمند شوند. همچنین این الگو در تدوین اسناد مالی و گزارشگری هیات های ورزشی به ذینفعان خود میتواند موجب بهبود کارایی مالی و افزایش پایداری در بلندمدت گردد. این پژوهش با محدودیتهایی مانند عدم دسترسی به دادههای کامل مالی مواجه بود. این عوامل ممکن است بر دقت برخی از نتایج تأثیر گذاشته باشد. برای تحقیقات آینده، پیشنهاد میشود که پژوهشها بر روی دادههای بلندمدت و واقعی از هیاتهای ورزشی مختلف متمرکز شوند تا امکان ارزیابی دقیقتر تأثیرات مدل فراهم شود. همچنین، تطبیق الگوی ارائه شده با نیازهای خاص هر هیات ورزشی میتواند به توسعه بهتر این حوزه کمک کند.